IOM verilerine göre Nijeryalı kadınlar dünyada seks tacirleri tarafından en fazla kaçakçılığı yapılan kişiler. Buna göre Nijerya'dan deniz yoluyla Avrupa'ya ulaşan Nijeryalı kadınların neredeyse yüzde 80'i İtalya ve diğer AB ülkelerinde seks ticaretinin kurbanı oluyor
REKLAMBir şubat gecesi Libya'dan havalanarak Nijerya'nın en büyük şehri Lagos'a iniş yapan bir uçaktan inen 160 kişiyi karşılayan kimse yoktu.
Yine de yolculardan biri basamaklardan iner inmez tanrıya şükrederek yeri öptü.
Uçaktakiler Avrupa hayaliyle yola çıkan fakat Libya'da takılıp kalan binlerce kaçak göçmenin ufak bir kısmıydı. Libya'da geçirdikleri süre şiddet ve tehlikelerle doluydu. Birçoğu aylarını hatta yıllarını hapishanelerde ya da tutukevlerinde geçirmişti. Bazıları için Nijerya'ya dönüş bir kurtuluş olsa da diğerleri için hayat daha iyi olmayacaktı.
Avrupa Birliği ve Uluslararası Göç Örgütü'nün (IOM) ortak yürüttüğü programla 81 bin Afrikalı göçmenin ülkelerine gönüllü dönüşü sağlandı. Bunlardan 50 bini Libya'dan transfer edildi. Program kapsamında Afrikalı göçmenlere ülkelerine dönüş için uçak bileti, nakit desteği, danışmanlık ve yeniden entegrasyon desteği sunuluyor.
Fakat Euronews'in yürüttüğü bir araştırma Avrupa Birliği'nin 357 milyon euro destek sağladığı fonun kullanımında büyük suistimaller olduğunu ortaya koydu. Uluslararası Göç Örgütü'nün kendisi de yeniden entegrasyon sürecine giren göçmenlerin sadece üçte birinin programı sonuna kadar tamamladığını kabul ediyor. Fakat gerçekte bu oranın çok daha düşük olduğu da iddialar arasında.
Afrika'da 7 ülkede Euronews, Avrupa Birliği ile finanse edilen uçuşlarla evlerine dönen göçmenlerle birebir yaptığı görüşmelerde programla ilgili ilk elden bulgular topladı. Göçmenlerin çoğu ülkelerine döndüklerinde IOM'den hiç destek almadıklarını belirtirken alanlar da yetersiz olduğunu vurguladı. Hatta bazıları tekrar kaçak yollardan Avrupa'ya gitmeyi planlıyor.
Nijeryalı kadınlar seks ticaretinde ilk sırada
IOM verilerine göre Nijeryalı kadınlar dünyada seks tacirleri tarafından en fazla kaçakçılığı yapılan kişiler. Buna göre Nijerya'dan deniz yoluyla Avrupa'ya ulaşan Nijeryalı kadınların neredeyse yüzde 80'i İtalya ve diğer AB ülkelerinde seks ticaretinin kurbanı oluyor.
IOM ayrıca Libya'da da kadın ve kızlara yönelik taciz ve tecavüzlerde artış olduğunu ve Avrupa'ya ulaşmayı başaranlar arasındaki hamile sayısının da arttığını tespit etti.
Şubat ayındaki uçuş sonrası Nijerya'nın İnsan Kaçakçılığıyla Mücadele Ajansı (NAPTIP) yetkilileri uçaktan inen kadınlara tek tek Nijerya'dan Libya'ya giderken gerekli olan parayı kimin sağladığını sordu.
2003 yılında kurulan ajans geçen 938 muhtemel insan kaçakçılığı vakasını inceledi. Bunlardan 192'sini tamamladı, 64 kişiyi yargıladı ve yalnızca 43 kişiyi insan kaçakçılığından cezalandırdı. Devlet memurlarının kaçakçılardan rüşvet aldığı ise uzun süredir dillendirilen bir iddia.
Fakat Libya'daki kötü koşullardan kurtulsalar da Nijerya'ya dönen bir çok kadın burada da bir taciz çarkının içine giriyor.
Euronews'e konuşan bir kadın Libya'da fuhuşa zorlandığını, hamile kaldığını ve düşük yaptığını aktarıyor. Nijerya'ya döndüğünde ise düşükle ya da olası bir enfeksiyonla ilgili bir sağlık kontrolünden geçmediğini söylüyor.
2019 yılının Ekim ayında Nijerya'ya geri getirilen bir diğer kadın ise Edo Eyaleti'ndeki Benin City'de fuhuşa zorlandığını belirtti.
Edo Eyaleti Nijerya'nın seks ticareti amaçlı insan ticaretinin üssü haline geldiği uluslarası kamuoyu tarafından da bilinen bir durum. Yüzlerce belki de binlerce Nijeryalı genç kadın Libya ve Asya üzerinden Avrupa'ya kaçak yollardan sokuldu.
Benin City'de 2017 Ağustos'unda insan kaçakçılığıyla mücadele için devlet destekli bir görev gücü kuruldu. Bu yıl başında ise NAPTIP İngiliz hükümetinin finansmanı ile bu şehirde bir ofis açtı.
IOM, NAPTIP ve diğer yerel organizasyonlarla işbirliği içerisinde insan kaçakçılarından kurtarılan kadınlar için konut, eğitim, finans ve sağlık destekleri içeren programlar yürütüyor. Bu kurbanlardan bazıları özel korumalı merkezlere alınarak kaçakçılar aleyhine ifade vermeleri için ikna edilmeye çalışılıyor.
Fakat Amerikan Dışişleri Bakanlığı'nın hazırladığı yıllık insan kaçakçılığı raporunda Libya'dan geri dönüşler nedeniyle sistemin kapasitesinin dolduğu ve kurbanların tamamının programdan faydalanamadığı bilgisi yer aldı.
Euronews'e konuşan bir sivil toplum kuruluşu yetkilisi geri dönen kadınları onları ilk etapta götürmeye çalışan şebekelerden uzak tutmanın çok zor olduğunu belirtiyor. Yetkili "kadınların bir kısmı ailelerine dönmek için ellerinden geleni yapıyor, fakat bir çoğu fuhuşa yöneliyor bazıları da kaçakçılarla tekrar irtibata geçiyor" sözlerini kullanıyor.
REKLAMBenin City'de Euronews'e konuşan bir kadın Libya'nın çok tehlikeli olduğunu belirterek "bir daha oraya dönmem" diyor fakat Avrupa'ya gitmek için başka bir yol deneyeceğini aktarıyor.