AİHM, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun, AK Parti Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’de aleyhine açtığı iki davada verilen para cezasına ilişkin yaptığı şikayeti haklı buldu.
REKLAMAvrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun, AK Parti Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’de aleyhine açtığı iki davada verilen para cezasına ilişkin yaptığı şikayetini haklı buldu.
AİHM, Erdoğan'ın açtığı davalar yüzünden Türkiye'de para cezasına mahkum olan CHP liderinin yaptığı başvuruda, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) ifade özgürlüğü hakkının korunmasıyla ilgili 10. maddesinin ihlal ettiğine hükmetti.
AİHM kararı gereği Türkiye, CHP liderine mahkeme masrafları da içinde olmak üzere yaklaşık 13 bin euro tazminat ödeyecek.
Gerekçeli karar: İfade özgürlüğü seçilenler için herkesten önemli
AİHM’in gerekçeli kararında, Kılıçdaroğlu’nun açıklamalarının güncel konulara ilişkin olduğu ve Erdoğan’ın doğrudan özel yaşamını hedef almadığı bildirildi.
Kılıçdaroğlu’nun bu açıklamaları TBMM üyesi olarak ve TBMM çatısı altında yaptığı ifade edilen gerekçeli kararda, “ifade özgürlüğünün herkes için önemli olmakla birlikte halkın oylarıyla seçilmiş bir üye için daha önemli olduğu” hatırlatıldı.
CHP liderinin dönemin başbakanı aleyhine sarf ettiği ifadelerin sert ve saldırgan göründüğü kabul edilen gerekçeli kararda buna rağmen bunların dönemin başbakanının savunduğu siyasi tavırla ilgili tartışmaları teşvik etmeyi hedeflediği ve ayrıca bunların siyasetçilerin tartışma sırasında kullandığı siyasi saldırı olarak görülebileceği yorumu yapıldı.
"Para cezaları siyasetçilerin eleştiri haklarını kullanmaları için caydırıcı olur"
Strasbourg mahkemesi, yerel mahkemelerin rolünün, siyasetçilere eleştiri hakkını kullanırken hangi stili tercih etmesi gerektiğini söylemek olmadığı kaydedildi.
Kararda, kamu çıkarı gözeterek, siyasetçinin bir dereceye kadar tahrik ve abartı hakkını kullanabileceği ifade edildi ve son olarak yerel mahkemenin verdiği maddi tazminat cezasının miktarının, diğer siyasetçilerin eleştiri yapma haklarını caydırmaya yönelik olabileceği uyarısında bulunuldu.
AİHM, Türkiye’deki yerel mahkemenin Strasbourg mahkemesinin özel yaşam ve ifade özgürlüğü arasındaki dengeyle ilgili içtihatlarını göz ardı ettiği kaydedildi.
Başvurunun geçmişi
Kılıçdaroğlu, 2018 yılında yaptığı başvuruda, 2012 yılında dönemin Başbakanı Erdoğan’ı aleyhine yaptığı iki konuşma nedeniyle para cezasına çarptırılmasıyla, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) ifade özgürlüğü hakkının korunmasıyla ilgili 10. maddesinin ihlal edildiği şikayetinde bulunmuştu.
Kılıçdaroğlu, 31 Ocak ve 7 Şubat 2012 tarihlerinde partisinin TBMM’deki grup toplantısında Tortum hidroelektrik santralini protesto edenlerle ilgili mahkeme kararı, Deniz Feneri davası ve Uludere ile ilgili yaptığı konuşmalarda Erdoğan’ı eleştirmişti.
Türkiye’de mahkemeler, Erdoğan’ın “kişilik haklarına yönelik saldırı yapıldığı” gerekçesiyle yaptığı başvurularda CHP lideri maddi tazminat ödemeye mahkum etmişti.