Afganistan'ın tek ve son Yahudisi: Taliban gelirse ülkeyi terk ederim

Afganistan'ın bilinen son ve tek Yahudisi Zebulon Simentov
Afganistan'ın bilinen son ve tek Yahudisi Zebulon Simentov © AP
By Mustafa Bag
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button
Aşağıda yerleştirilen video haber linkini kopyalayın/yapıştırınCopy to clipboardCopied

Afghanistan's last Jew eyes exit ahead of Taliban return

REKLAM

Ne Sovyet işgali, ne kanlı iç savaşlar, ne Taliban'ın acımasız yönetimi ne de ABD öncülüğündeki işgal onu anavatanını terk edip ülkeden ayrılmaya ikna edebildi.

Zebulon Simentov'dan bahsediyoruz. Afganistan'daki bilinen son ve tek Yahudi.

Ancak artık buradaki hayata son noktayı koymanın zamanı gelmiş gibi.

Zira Taliban'ın geri dönme ihtimali, doğup büyüdüğü topraklarla vedalaşmasına zemin hazırlıyor.

Afganistan'ın başkenti Kabil'in merkezindeki eski bir binada bulunan tek sinagogda yaşayan ve buranın bakımı ile igilenen Simentov, "Neden kalayım? Bana kafir diyorlar." sözleriyle üzüntüsünü dile getiriyor ve ekliyor:

"Afganistan'daki son ve tek Yahudi benim... Burada işler daha da kötüleşebilir. Taliban'ın geri dönmesi durumunda İsrail'e gitmeye karar verdim."

Ülkenin batısındaki Herat kentinde 1950'de dünyaya gelen Simentov, 80'lerdeki Sovyet işgali sırasında başkentteki nispeten istikrarlı durumdan dolayı Kabil'e göç etmiş.

Yahudiler 2 bin 500 yıl boyunca Afganistan'da yaşadı.

On binlercesi bir zamanlar dört sinagogun bulunduğu Herat kentinde ikamet ediyordu. Bu, Yahudi toplumunun bu ülkedeki kadim varlığının da ayrı bir kanıtı.

Ancak 19. yüzyıldan itibaren ülkeyi terk etmeye başladılar. Şimdilerde birçoğu artık İsrail'de yaşıyor.

Simentov'un eşi ve iki kızı da dahil olmak üzere tüm akrabaları Afganistan'dan ayrılmış.

Artık ülkedeki son Afgan Yahudisi olduğundan emin.

Geleneksel Afgan kıyafeti, siyah bir Yahudi kipası ve alnındaki Tefilin'i ile Simentov, Afganistan'ın en iyi zamanlarının Sovyet işgalinden önceki yıllar olduğunu söylüyor ve o yılları özlemle anıyor.

Kendisini gururlu bir Afgan olarak tanımlayan Simentov, "O zamanlar her dinin ve her mezhebin mensupları tam bir özgürlüğe sahipti." diyor.

AP
Afganistan'ın başkenti Kabil'deki tek sinagogAP

"Taliban sinagogu bastı, beni dinimi değiştirmeye zorladılar"

Ancak o zamandan beri yaşanan olaylar, özellikle de 1996 ile 2001 arasında Kabil'i kontrol eden Taliban'ın dinini değiştirmeye zorladığı durumlar kendisini çok üzmüş.

"Bu rezil Taliban rejimi beni dört kez hapse attı." diyen Simentov, öfke ve üzüntüsünü gizlemeden Taliban militanlarının yaptıklarını şu sözlerle anlatıyor:

"Bir defasında sinagogu basıp her şeyi yağmaladılar. İbranice metinlerdeki kitapları yırttılar, menoraları kırdılar ve antik Tevrat'ı da aldılar."

"Taliban buranın (Afganistan) İslam Emirliği olduğunu ve Yahudilerin de burada hiçbir hakkının bulunmadığını söyledi."

REKLAM

Ancak tüm bu olumsuzluklara rağmen ülkesi Afganistan'ı terk etmeyi reddetmiş.

Simentov, sinagogun zeminini öperek, "Direndim. Burada Musa'nın dinini gururlandırdım." diyor.

Yahudi yeni yılı Roş Aşana ve Yom Kippur tatillerini sinagogda kutlamaya devam ediyor. Hatta bazen Müslüman arkadaşları da kendisine eşlik ediyor.

AP
Zebulon Simentov, Yahudi yeni yılı Roş Aşana ve Yom Kippur tatillerini sinagogda kutlamaya devam ediyor. Bazen Müslüman arkadaşları da kendisine eşlik ediyorAP

"İnancımı kaybettim"

Mabedin hemen yanındaki yaşadığı odasına doğru yürürken," Ben olmasaydım bu sinagog şimdiye 20 defa satılırdı." sözleriyle kendiyle gurur duyuyor.

Arkadaşlarının ve yakınlarının yardımlarıyla yaşayan Simentov, yemeklerini odadaki kırmızı halı üzerine yerleştirilmiş küçük bir gaz ocağında hazırlıyor.

REKLAM

Bir köşedeki masanın üzerinde kızlarının bazı kitapları ve fotoğrafları bulunuyor.

Taliban'ın 2001'de devrilmesiyle Afganistan'ın gelişeceğine, ileri gideceğine inandığını söylüyor.

"Avrupalıların ve Amerikalıların bu ülkeyi düzelteceğini düşünmüştüm ama olmadı." diyor.

Komşularıysa Simentov'un ayrılmasına üzüleceklerini belirtiyor.

Sinagogun yanında bir bakkal dükkanı olan Şakir Azizi, "O iyi bir adam. 20 yıllık müşterim. Eğer ayrılırsa, kendisini ve varlığını özleyeceğiz." diye üzüntüsünü dile getiriyor.

REKLAM

Ancak Simentov, kalırsa daha sonra yaşanacaklardan korkuyor ve dudaklarından şu cümleler dökülüyor:

"Taliban 21 yıl öncesiyle aynı."

"Afganistan'a olan inancımı kaybettim... Burada artık hayat yok."

Ek kaynaklar • AFP

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Kırgızistan ve Tacikistan arasında su ihtilafı: Çıkan çatışmada 13 kişi öldü

Dünyada Hindistan alarmı: Uluslararası yardım kampanyası başlatıldı; seyahatlere kısıtlama getirildi

Afganistan'da yeni eğitim yılı başladı; Taliban kız çocuklara yine izin vermedi