Dünya çapında merakla beklenen Nobel Barış Ödülü'nün sahibi ise 8 Ekim'de kamuoyuna duyurulacak. Sır gibi saklanan seçim sürecinde ödülün sahipleri için bu yıl da yine tahminler ve bahisler konuşuluyor.
REKLAMEkim ayının ilk haftasında Nobel Ödülleri'nin bu yılki kazananları açıklanacak. İlk duyuru 4 Ekim'de Psikoloji ve Tıp, 5 Ekim'de Fizik, 6 Ekim'de Kimya ve 7 Ekim'de Edebiyat ve 11 Ekim'de Ekonomi dalında olacak.
Dünya çapında merakla beklenen Nobel Barış Ödülü'nün sahibi ise 8 Ekim'de kamuoyuna duyurulacak.
Sır gibi saklanan ödülün sahipleri için bu yıl da yine tahminler ve bahisler konuşuluyor. Ancak bahisçiler Nobel Barış Ödülleri'ni tahmin etmenin "dünyanın en zor işi" olduğunu söylüyor.
İngiltere'nin en büyük bahis şirketleri, bugüne kadar bir tek 2014 yılında Taliban tarafından başından vurularak yaralanan ve İngiltere'de tedavi gördükten sonra kız çocuklarının eğitimi için kampanyasını hızlandıran Malala Yusufzade'yi doğru tahmin edebildiklerini belirtiyor.
Ancak Yusufzade'nin o yıl ödülü Hindistan'da çocuk hakları için kampanyalar yürüten Kailash Satyarthi ile paylaştığını da hatırlamakta fayda var.
2021 ödülüne "pandemi" damgasını vurabilir
Nobel Barış Ödülü adaylarıyla ilgili görüş bildiren Oslo Barış Araştırmaları Enstitüsü Direktörü Henrik Urdal bu yılki ödüllerde pandeminin arka planda önemli bir yer tuttuğuna dikkat çekiyor.
Urdal her ne kadar resmi açıklama yapmasa da, Birleşmiş Milletler'in Covid-19 aşısının eşit şekilde dağıtılmasını amaçlayan COVAX'ın kazanabileceğine dair planları eliyor. Urdal'a göre COVAX'ın yoksul ülkelere aşı dağıtmada çok yavaş olmasını buna gerekçe gösteriyor.
Bahisçilere göre bu yıl kazanması en olası aday pandemideki çalışmalarından dolayı Dünya Sağlık Örgütü.
Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı 2020 yılında ödülün sahibi olmuştu.
Siyahilerin Hayatı Önemlidir' (Black Lives Matter) protestolarının şansı yüksek
Ödüllere ilişkin ipuçları veren Urdal'ın kişisel favorisi bağımsız gazeteciliğin önemi ve basın özgürlüğünün karşısındaki ciddi risklere odaklanan Sınır Tanımayan Gazeteciler.
Eski Beyaz Saray danışmanı ve aynı zamanda eski Amerkan Başkanı Donald Trump'ın damadı olan Jared Kushner da İsrail ile Arap ülkeleri arasında ilişkilerin normalleşmesini sağlayan "İbrahim Anlaşması"nın mimarı olarak aday gösterilmişti.
NATO da bu yıl da yeniden aday gösterildi.
Her ne kadar ödüller 2021 yılı adını taşısa da ödül için adayların belirlenmesi 2021 yılı şubat ayı sonunda tamamlandı. Bu nedenle kazananları tahmin edebilmek için bir önceki yılın haber başlıklarını yeniden gözden geçirmek gerekiyor.
Bu açıdan 2020 yılına damgasını vuran Black Lives Matter (Siyahilerin hayatı Önemlidir) protestoları beş kişilik ödül jürisini etkileyebilir. George Floyd'un beyaz bir polis memurunun şiddeti altında ölümü üzerine başlayan hareket düya çapında ırkçılığa karşı duyarlılığı arttırmıştı.
Greta ve iklim hareketi
2020 yılında en güçlü isimlerden biri olarak Nobel barış Ödülleri'ne aday gösterilen genç iklim aktivisti Greta Thunberg bu yıl yine adaylar arasında.
REKLAM
İklim Değişikliği Uluslararası Paneli de bu yıl ağustos ayında yaşanan sel ve yanınları tahmin etmedeki başırısından dolayı ödüle aday gösterildi.
Haber başlıklarından düşmeyen ve daha da ötesi gündelik hayatta kendini hissettirmeye başlayan iklim değişikliğinin sıcak bir konu olması sebebiyle her iki adayın da kazanma şansı yüksek olarak değerlendiriliyor.
Lukaşenko ve Putin muhaliflerinin şansı var mı?
Belarus'ta 2020 devlet başkanlığı seçimlerinde Aleksandr Lukaşenko'nun karşısına aday olan ve seçimlerde hile yapıldığına dair tepkiyi ortaya koymak adına binlerce kişinin haftalarca sürdürdüğü barışçıl protesto eylemlerine liderlik eden Svetlana Tikhanovskaya bu yıl seçilmesi muhtemel adayları arasında.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in hapisteki muhalifi Aleksey Navalny de şansı yüksek gösterilen adaylardan biri.
REKLAM
Ancak Urdal'a göre 2016 yılındaki barış ödülünün sahibi Kolombiya Devlet Başkanı Juan manuel santos gibi müzzkere masasına oturan eski düşmanların seçilme ihtimali daha düşük. Santos Kolombiya'daki isyancılarla anlaşarak 50 yıllık savaşa son vermişti.
Benzer bir şekilde Etiyopya'nın eski lideri Abiy Ahmet komşu ülke Eritre ile barışı sağlama çabaları nedeniyle layık görülmüştü. Ancak bugün Tigray bölgesindeki çatışmalar ve açlık kiriziyle konuşulan Etiyopya'da Abiy Ahmet'in imajı zedelenmiş durumda.
Urdal bu tür adaylıklarda sürecin erken aşamalarında durumun geri tepme riskine karşı temkinli olmak gerektiğine işaret ediyor.
Uygur Türkü İlham Tohti'nin adayın kazanma şansı var mı?
Diğer Nobel ödülleri İsveç'te verilirken, Nobel Barış Ödülü yalnızca Norveç'in üstlendiği bir ödül. Her ne kadar Norveç hükümeti ödülle ilgili söz hakkı olmadığını belirtse de, geçmişe verilen bazı ödüller sebebiyle hükümet zor dönemler yaşamıştı.
REKLAMBunun en çarpıcı örneği Çinli muhalif Liu Xiaobo'nun 2010 yılında ödül almasından sonra yaşandı. Ödül nedeniyle Norveç ile iikili ticari ilişkilerini askıya alan ve Norveç aomonu ithalatına kısıtlama getiren Çin ile ilişkiler ancak 2017 yılında normalleşmişti.
Bu gelişmeler dikkate alındığında, jüri panelinin bu yılki ödülü ayrımcılığı teşvik suçundan 2014 yılında Çin'de ömür boyu hapis cezasına çarptırılan Uygurlu aktivist İlham Tohti'ye vermekten ihtilafı körüklememek adına kaçınabilecveği belirtiliyor.
Benzer şekilde Hong Konglu demokrasi yanlısı hareketin önde gelen ismi Nathan Law Kwun-chung'ın da ödüle layık blunmasının Pekin'i kızdırabileceği ifade ediliyor.
2021 Nobel Barış Ödülü için belirlenen 329 aday arasından kazanan isim 8 Ekim'de açıklanacak; ödül töreni 10 Aralık'ta başkent Oslo'da düzenlenen törenle sahibine takdim edilecek.
REKLAM