Türkiye'nin ilk bağımsız, karbon nötr oteller zinciri ülkenin 50 yıldır yaşadığı turizm patlamasının temelini oluşturan "herşey dahil" tatil köyleriyle büyük bir zıtlık içinde. Ancak bu yaklaşım sürdürülebilir turizm hedefine doğru yönelişin habercisi olabilir
REKLAMİstanbul'un kalbinde karyola başlığı vegan deriden, havuzu şişe camlardan, şezlongları geri dönüştürülmüş ahşaptan bir otel sürdürülebilir turizmde söz sahibi olmaya aday.
Bu küçük, sürdürülebilir otel ülkenin 50 yıldır yaşadığı turizm patlamasının temelini oluşturan güney kıyılarındaki "herşey dahil" tatil köyleriyle büyük bir zıtlık içinde. Ancak bu yaklaşım sürdürülebilir turizm hedefine doğru yönelişin habercisi olabilir.
Mart ayında karbon nötr sertifikası alan The Stay oteller zinciri beşinci otelini İstanbul'da açtı. Türkiye'nin ilk bağımsız ve karbon nötr otel zincirinin yönetici ortağı Ali İspahani şirketin sürdürülebilirlik yolculuğunu Euronews'e anlattı. İspahani "Başlangıçtan bu yana sürdürülebilirlik hep konuk severliğimizin kalbinde oldu ve bu zihniyeti daha da ileri götürerek işimizin her alanına taşıdık" dedi.
Sürdürülebilirlik taahhüdü neler içeriyor?
The Stay oteller zinciri, karbon nötr sertifikasını Fransız gözetim hizmetleri şirketi Bureau Veritas'dan aldı. Şirket, oteller zincirinin işletimini denetledi ve sera gazı emisyonlarının ölçülmesi ve raporlanması için organizasyon düzeyindeki ilkeleri ve gereksinimleri belirleyen ISO 14064-1 ile uyumunu değerlendirdi.
The Stay sürdürülebilir işletme taahhüdünün bir parçası olarak yeşil enerji projelerine yatırım yapıyor, tedarikçilerinin de sürdürülebilir şekilde yönetildiğinden emin omak için araştırıyor ve mümkün olan her yerde geri dönüştürülebilir malzeme kullanıyor.
Firmanın bir sonraki hedefi 2022 yılı sonunda bütün otellerinde sıfır atık işletme haline gelmek. İspahani, firmasının sürdürülebilirlik taahhüdünün Türkiye'deki diğer otellere esin kaynağı olmasını umuyor.
Türkiye'de sürdürülebilir turizm dönemi başlıyor mu?
2019 ylında 42 milyon turistin ziyaret ettiği Türkiye turizmde daha geniş bir değişime adım atıyor. Geçen yıl Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Küresel Sürdürülebilir Turizm Konseyi'ne üye oldu.
Konsey, ülkenin 2023 turizm stratejisinde turizm faaliyetlerinin ne kadar çeşitlendirilebileceğine ve daha sürdürülebilir hale getirilebileceğine odaklanacağını açıkladı.
Bu hedefin bir parçası olarak Türkiye son dönemde bisiklet turizmini teşvik etmek üzere bisiklet dostu konaklama için sertifika programını devreye soktu.
Neden "Herşey dahil" tatil köyleri sürdürülebilir turizmle uyumlu değil?
Mega tatil köylerinden uzaklaşmak sürdürülebilir turizm savunucularının beklediği haber.
Dünya çapında sorumlu turizm hizmetleri sunan seyahat şirketi Responsible Travel'ın (Sorumlu Seyahat) kurucusu ve yöneticisi Justin Francis, Türkiye'deki turizmin durumunu ve sürdürülebilirlik hedefinin önündeki engelleri Euronews'e değerlendirdi.
Francis'e göre, Türkiye'nin turizm mirası "herşey dahil tatil köyleri ve aşırı kıyısal kalkınma üzerine her türlü maliyete rağmen bir genişleme". Bu nedenle sorumlu turizm arayışındakiler için "Daha sürdürülebilir bir model inşa etme niyeti iyi haber".
Responsible Travel, Türkiye'de sattığı tatillerde "Türkiye'nin büyük karakteriyle bağdaşmayan deniz kıyısındaki beton yığınları" olarak tanımladığı Marmaris ve Kuşadası gibi beldelerden uzak durmaya çalışıyor. Bu tür turizm beldeleri uzun zamandır sorunlu alanlar olarak biliniyor. Bunun en öncelikli sebebi turizm sezonu bitince "hayatın ölmesi". Bu durum yerel halk için turizmin yıl boyunca sürdürülebilir bir geçim kaynağı sunmasını zorlaştırıyor.
Francis "Türkiye'de turizm gereğinden fazla yoğunlaşmış. Bu nedenle hem coğrafi, hem de mevsimsel olarak yayılması gerekiyor" diyerek çözüm öneriyor.
Bir diğer sorun da turistlerin herşey dahil tatil köylerinin dışında yerel ekonomiye destek olacak harcama yapmaması. Responsible Travel'ın dikkat çektiği bazı araştırmalara göre tatil köylerinin dışındaki restoran ve mağazalarda yapılan harcamalar turistlerin ayırdığı tatil bütçesinin yüzde 10'undan azına denk geliyor.
Sürdürülebilir turizmin önündeki en büyük engellerden birinin ucuz ve kitlesel turizme olan bağımlılık olduğunu belirten Francis'e göre ciddi şekilde çeşitlendirme ve alternatif yaklaşımlara yatırım yapılması halinde bunun uzun vadede faydalarını görmek mümkün.
Francis olumlu yöndeki ilk adımların son dönemde görülmeye başladığını belirtiyor. Bunlardan biri küçük, yerel üreticileri kullanmaya ve yenilenebilir kaynaklar kullanan işletmelerin ilerlemesine odaklanmayı güçlendirmek.
Türkiye sürdürülebilir turizm için yeterli adım atıyor mu?
The Stay oteller zincirinin yönetici ortağı İspahani'ye göre yerel işletmelerin bu alanda hız kazanması için hükümet destek verebilir.
REKLAM"Özel sektör, hükümetin sürdürülebilirlikle ilgili yatırım ve/veya işletme harcamalarıyla ilgili yardımlardan ya da diğer tür teşviklerden faydalanabilmeli" diyen İspahani yerel sürdürülebilir tur işletmelerinin de bu zihniyete yatkın turistlerle temasa geçmek için pazarlama desteğine ihtiyaç duyduğu inancında.
Türkiye son dönemde turistler için tatil yaptıkları yerlerde nasıl daha az karbon ayak izi bırakabileceklerine dair tavsiyeler sunuyor, turizmi çeşitlendirmek için seçenekler sıralıyor ve "Yeşil Yıldız" olarak bilinen sertifika yöntemiyle çevreye duyarlı konaklama tesislerini lisanslandırıyor.
Francis Türkiye'deki gelişmelerden çok umutlu, ancak yine de "şeytan ayrıntıda gizli" diyor. Francis, "Şimdi turistlere karbon ayak izini azaltma konusunda tavsiye vermek çok güzel, ancak bunun doğru altyapı, güçlü sanayi düzenlemeleri ve şeffaflıkla desteklenmesi gerektiği çok açık" diyerek sektörün içinden bir ses olarak atılması gereken adımları vurguluyor.