Hamas, Suriye ile ilişkilerini yeniden canlandırıyor

Hamas örgütü savaşçıları
Hamas örgütü savaşçıları © AFP
By euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

İç savaşın patlak verdiği ilk dönemlerde Beşşar Esat hükümetiyle arası açılan Hamas örgütü, İran destekli Şam yönetimiyle ilişkilerini yeniden canlandırıyor. Bu kapsamda bir Hamas heyeti, gelecek hafta Suriye'nin başkenti Şam'a gidecek.

REKLAM

Suriye'de iç savaşın patlak verdiği ilk dönemlerde Beşar Esad hükümetiyle arası açılan Hamas örgütü, İran destekli Şam yönetimiyle ilişkilerini yeniden canlandırıyor. 

Analistler bu değişimin Hamas'ı, İsrail'e karşı Suriye'nin yanı sıra Lübnan merkezli Hizbullah ve Yemen merkezli Husileri de kapsayan İran öncülüğündeki "direniş eksenine" daha da yakınlaştıracağı değerlendirmesinde bulunuyor.

Keza Hamas'ın bu adımı, Hamas'ın uzun süredir yakın ilişki içinde olduğu Ankara'nın ağustos ayında İsrail ile yeniden tam diplomatik ilişki kurması sonrası Orta Doğu'da yaşanan köklü değişikliklerin ardından geliyor. 

Gazze'nin yönetimini elinde bulunduran Hamas grubu yetkililerinden oluşan bir heyetin gelecek hafta Suriye'nin başkenti Şam'ı ziyaret etmesi bekleniyor.

Hamas kendini, İsrail'e ve Gazze'ye uygulanan ablukaya karşı silahlı direnişin lideri olarak görüyor. Ancak İsrail, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği'nin terör örgütleri listesinde yer alıyor. 

Örgütten geçen ay yapılan açıklamada, Esad liderliğindeki Suriye ile yeniden gelişen ilişkileri 'Filistin ulusunun çıkarına' olarak nitelendirildi. 

Ankara'nın, İsrail'in yanı sıra diğer bazı Arap ülkeleriyle son dönem yeniden hız kazanan diplomatik ilişkilerine dolaylı olarak atıfta bulunan Hamas, süreci, "davamızı ve ulusumuzu çevreleyen hızlı bölgesel ve uluslararası gelişmeler" ifadeleriyle tanımladı. 

Keza Hamas'taki "eksen değişimi", Esad yönetiminin en güçlü destekçisi konumundaki İran'ın protesto gösterileriyle sarsıldığı ve İsrail'in "varoluşsal tehdit" olarak gördüğü nükleer programı nedeniyle Batılı ve bazı bölgesel güçlerle ciddi anlaşmazlık yaşadığı bir döneme denk geliyor. 

İran liderliğindeki 'eksen'

Hamas'ın lider kadrosu, İsrail saldırıları nedeniyle uzun süredir yurt dışında bulunuyor.

Mısır merkezli Müslüman Kardeşler teşkilatının içinden çıkan Hamas örgütünün daha önce Şam'da bir merkezi bulunuyordu ancak grup, Esad karşı muhalefetin yanında yer alınca 2012'de buradaki merkezi kapatıldı. 

Daha sonra lider kadrosunun bir kısmı Körfez ülkesi Katar'a, bir kısmı da Mavi Marmara saldırısı sonrası İsrail ile diplomatik ilişkilerini kesen Türkiye'ye taşındı.

Esad yönetimine yakın duruşuyla bilinen Filistin Halk Mücadelesi Cephesi lideri Halid Abdülmecid, gelecek hafta yapılması beklenen Şam ziyaretine Hamas'ın Arap ilişkileri sorumlusu Halil El Hayya'nın başkanlık edeceğini söyledi.

Adının açıklanmasını istemeyen üst düzey bir Hamas kaynağı da örgütün Şam'la yeniden ilişki kurma kararının, yetkililerinin Suriye'ye yaptığı "gizli ve açık" çok sayıda ziyaretin ardından geldiğini dile getirdi. 

Aynı kaynağa göre bu toplantılara İran ve Hizbullah aracılık etti.

Gazze merkezli el Ezher Üniversitesi'nden siyaset bilimi profesörü Muhaimer Abu Saada, tüm bu gelişmelerin İran'ın, İslami Cihad'ı da kapsayacak şekilde "direniş eksenini" güçlendirme arzusunu yansıttığını söyledi.

İran'ın yanı sıra Hamas, Ukrayna işgali nedeniyle uluslararası tecride maruz kalan Moskova'ya da yakınlaştı.

Katar'da yaşayan Hamas lideri İsmail Haniye, geçen ay Moskova'ya giderek Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'la görüştü.

Afp'ye konuşan üst düzey bir Hamas kaynağı, grubun Suriye'ye dönmesinin ardından "normal ilişkilere dönüşün ilk adımı olarak Şam'da yakın tarihte bir temsilcilik açmayı" planladığı bilgisini verdi. 

REKLAM

Hamas'ın eski siyasi büro şefi Halid Meşal, bir dönem Şam'da nadir görülen ayrıcalıklara sahipti ve Esad ile kişisel bir ilişkisi bulunuyordu. 

Ancak el Ezher'den siyaset profesörü Cemal el Fadi'ye göre, Esad yönetiminin Hamas'ın "on yıl önceki ağırlığa" sahip bir dayanağı yeniden inşa etmesine izin vermesi olası değil. 

Öte yandan İsrail'in, Suriye'ye sık sık hava saldırıları düzenlediği ve çoğunlukla İran yanlısı grupları hedef aldığı bir ortamda Hamas liderliğinin de Suriye'de 'gereğinden fazla' zaman geçirmeye yanaşmayacağı öngörülüyor.

"Hamas'ın şu anda Suriye ile olan ilişkisi zorlu güvenlik değerlendirmelerine tabi olacaktır." diyen Fadi, mevcut duruma atıfla, "Liderlerini ve aktivistlerini İsrail tarafından kolayca hedef alınma tehlikesiyle karşı karşıya bırakıyor." yorumunda bulundu. 

Bununla birlikte Hamas'ın Esad yönetimiyle yeniden yakınlaşması, örgüt içinde tepkilere neden oluyor. 

REKLAM

Ancak Hamas'ın Siyaset ve Dış İlişkiler Daire Başkanı Dr. Basem Naim, kararın yıllar süren bölgesel ve uluslararası müzakerelerin ardından alındığını söyledi.

Naim, "Hamas, Suriye ile ilişkilerin yeniden başlatılması konusunda çoğunluğun görüşünü benimsedi. Hamas'ın direniş ekseninin merkezinde yer almasından başka seçenek yok." sözleriyle grubun kararının kesin olduğunu ilan etti.

Ek kaynaklar • AFP

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Lübnan, Suriyeli mültecileri ülkelerine geri göndermeye başlıyor

Fransız işçilerin 'savaş' tehdidine karşın hükümet grevlerde 'zorla çalıştırma' prosedürü başlattı

ABD Başkanı Biden, Ukrayna'ya gelişmiş hava savunma sistemi gönderme sözü verdi