İspanya'da faşist partinin kurucusunun naaşı Franco'nun da bir zamanlar gömülü olduğu Valle de los Caidos'tan taşındı.
İspanya'da 1933 yılında siyasi faaliyete başlayan faşist Falanga Partisi'nin kurucusu Jose Antonio Primo de Rivera'nın naaşı, bir zamanlar diktatör Francisco Franco'nun da yattığı dev anıt mezardan taşınarak Madrid'de bir mezarlığa gömüldü.
Naaşın nakline öfkelenen aşırı sağ yanlısı bir grup durumu protesto etmek üzere başkentte toplandı. Polis tedbir amacıyla Rivera'nın gömüleceği San Isidro mezarlığına çıkan yolları barikatla kapattı, ancak ellerinde pankartlar taşıyan bir grup öfkeli kalabalık polis ablukasının önünde toplandı.
Naaş Madrid'in San Isidro mezarlığına defnedilmek üzere getirildiği sırada ise, polis ile slogan atan ve faşist selamı veren yaklaşık 200 aşırı sağcı arasına arbede yaşandı.
Naaşın nakil operasyonunun hükümetin anıt mezarın Franco dönemi ve aşırı sağ ideolojinin sembolü olma statüsünü ortadan kaldırma çabalarında "bir başka adım" olduğunu belirten Devlet Bakanı Felix Bolanos "Diktatörlüğü çağrıştıran herhangi bir kişiye saygı duruşunda bulunmak mümkün olmamalı" ifadelerini kullanmıştı.
2018'den bu yana iktidarda olan Başbakan Pedro Sanchez liderliğindeki sol hükümet iç savaş ve diktatörlük dönemindeki baskı ve zulümler sonucu ölenleri onurlandırmayı önemli bir görev olarak kabul ediyor.
'Düşenlerin Vadisi'
İspanya tarihinin en kanlı sayfalarından biri olan 1936-1939 iç savaşı başlarında, seçilmiş cumhuriyetçi hükümete karşı komplo kurduğu gerekçesiyle idam edilen Primo de Rivera, 1959 yılında Madrid'in 50 kilometre kuzeybatısında yer alan Valle de los Caidos'taki (Düşenlerin Vadisi) bazilikanın içine gömülmüştü.
150 metre yüksekliğindeki dev bir haçın dikili olduğu bazilika ve anıt mezar, ülkeyi derinden kutuplaştıran geçmişin sembolü olarak görülüyor. Valle de los Caidos'ta iç savaşın her iki tarafından hayatını kaybeden 30 bine yakın naaşı gömülü.
Rivera'nın mezarının nakli, geçen yıl kabul edilen Demokratik Hafıza Yasası uyarınca iç savaşa yol açan 1936 askeri darbesiyle ilgili hiçbir ismin saygı ve iftihar ifadesinde bulunmasına zemin veren "kamuya açık önemli mezarlıklarda" gömülü olamayacağı maddesine dayanıyor.
Ancak hükümeti "geçmişi gereksiz yere deşmekle" suçlayan sağcılar yasayı sert şekilde eleştiriliyor.
Franco'nun naaşının nakli sırasında öfkesini dile getiren aşırı sağ Vox Partisi lideri Santiago Abascal "Hükümetin sürekli olarak nefreti deşmesinden ve İspanyolları birbirine düşürmesinden bıktık ifadelerini kullanmıştı.
1975 yılında ölen diktatör Franco'nun da 2019 yılına kadar Rivera'ya çok yakın bir yerde gömülü olduğu anıt mezar, Franco dönemine özlem duyanların uğrak noktası olmuştu. Franco'nun naaşı 2019 yılında uzun süren tartışmalı mücadelelerin ardından bazilikadan nakledildi.