Memur maaşları rekor seviyede arttı ancak bunu alım gücünü nasıl etkileyeceği merak konusu.
REKLAMMemur maaşlarına enflasyon oranının yanı sıra 8 bin lira seyyanen zam yapıldı. Üniversite mezunu memurun maaşı yüzde 90’a varan zamla 22 bin 938 liraya yükseldi. Doktor, öğretmen, polis, akademisyen ve diğer memurların maaşları da önemli oranda yükseldi. Ancak maaş zamlarının alım gücünü ne kadar iyileştirdiği enflasyonun seyrine göre şekillenecek.
Peki zamlı memur maaşları asgari ücret, açlık sınırı ve yoksulluk sınırı karşısında ne durumda? Memur maaşlarının asgari ücret, açlık ve yoksulluk sınırlarına oranı nasıl değişti?
10 yıl önce öğretmen maaşı asgari ücretin 3.1 katıydı
1/4 kıdeme sahip öğretmen maaşı Temmuz 2013’te 2 bin 469 liraydı; aylık net asgari ücret ise 804 TL.
Öğretmen maaşının asgari ücrete oranı bu dönemde 3,1'di. Temmuz 2023’te ise asgari ücret 11 bin 402 liraya yükselirken öğretmen maaşı 26 bin 654 liraya çıktı.
Öğretmen maaşının asgari ücrete oranı ise 2,3 oldu. 2023 başında bu oran 1,8’e kadar düşmüştü. Yapılan yüksek zamma rağmen 10 yıl öncesine göre hala çok geride.
9/1 kıdeme sahip üniversite mezunu bir memurun maaşı Temmuz 2003’te 2 bin 41 liraydı.
2023’ün aynı döneminde 22 bin 938 lira oldu. 10 yıl önce memur maaşının asgari ücrete oranı 2,5 iken 2023’ün aynı döneminde 2 oldu. 2023’ün ilk yarısında bu oran 1,4 seviyesindeydi.
1/4 kıdeme sahip uzman doktora maaşı da bu dönemde 4 bin 43 liradan 54 bin 959 liraya yükseldi. Uzman doktora maaşının asgari ücrete oranı 5’ten 4,8’e geriledi. 2023’ün ilk yarısında bu oran 2,8’e kadar düşmüştü.
Memur maaşı açlık sınırının altına düşmek üzereydi
Memur maaşının açlık sınırına oranı 2013’ün ikinci yarısında 1,9 iken 2023’ün ilk yarısında 1,2’ye kadar geriledi. Memur maaşı neredeyse açlık sınırının altına düşmek üzereydi. Yeni zamla memur maaşının açlık sınırına oranı 2,2’ye çıktı.
Ancak açlık sınırı ve yoksulluk sınırı henüz 2023’ün ikinci yarısı için hesaplanmadı. 6 ay boyunca aylık verilerek açıklanacak. Bu yüzden hesapta Haziran 2023 verisini kullandık. Bu geçici bir hesaplama. Enflasyonla birlikte açlık ve yoksulluk sınırı da yükselecek.
Doktorlar için son 10 senedeki en iyi dönem
Doktor maaşının açlık sınırına oranına bakıldığında geçici verilere göre son 10 yılın en yüksek seviyesi görüldü.
2013’ün ikinci yarısında 3,9 olan oran geçici verilerde 2023’ün ikinci yarısında 5,3’e kadar çıktı.
TÜRK-İŞ’in açıkladığı son açık sınırı Haziran 2023’te 10 bin 373 lira oldu.
Öğretmen maaşının açlık sınırına oranı da bu dönemde 2,4’ten 2,6’ya yükseldi. Bu değer yıl sonunda düşecek.
Memur maaşlarının çoğu yoksulluk sınırın altında
TÜRK-İŞ’in açıkladığı yoksulluk sınırı Haziran 2023’te 33 bin 789 lira oldu. Buna göre farklı görev ve unvandaki memurların büyük bir kısmı yoksulluk sınırının altında maaş alacak.
Şube müdürü, memur, öğretmen, başkomiser, polis memuru, hemşire, mühendis, teknisyen, araştırma görevlisi, vaiz ve avukat maaşları rekor zam oranına rağmen yoksulluk maaşının altında kaldı.
AA’nın açıkladığı temel unvanlardan sadece uzman doktor ve profesör yoksulluk sınırının üstünde maaş alacak.
1/4 kıdemdeki öğretmen maaşının yoksulluk sınırına oranı 10 sene önce 0,72'ydi. Yani öğretmen maaşı yoksulluk sınırının altındaydı. 2023’ün ilk yarısında 0,48’e kadar gerileyen oran geçici sonuçlara göre 0,79 oldu.
REKLAMAçlık ve yoksulluk sınırı ne demek?
TÜRK-İŞ’in açlık sınırı “Ankara’da 4 kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı” olarak tarif ediliyor.
Buna konut, giyim, faturalar, eğitim, sağlık ve ulaşım gibi diğer giderler dahil değil.
Yoksulluk sınırı ise aylık gıda harcamasının yanında konut (kira, elektrik, su, yakıt), giyim, ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı olarak tanımlanıyor.