ABD: İsrail, İran'a hava saldırısı düzenledi: İsfahan kentinde patlamalar

İsrail ordusunun sabah saatlerinde İran'a düzenlediği hava saldırısı başkent Tahran'da protesto edildi.

Cuma namazı sonrası toplanan binlerce kişi, "İsrail'e ölüm, ABD'ye ölüm" sloganları attı.

Ellerinde İran bayraklarının yanı sıra dini liderler Ayetullah Humeyni ve Ayetullah Ali Hamaney'in fotoğrafları da bulunan eylemciler, yönetime destek verdi.

Dışişleri, İsrail'in İran'a yönelik saldırı düzenlediği iddialarına ilişkin yaşanan son gelişmelerin kalıcı bir çatışmaya dönüşme riskinin bulunduğunu belirterek, tarafları daha büyük bir çatışmaya yol açabilecek adımlardan kaçınmaya davet etti.

Dışişleri Bakanlığı, bölgedeki son gelişmeler hakkında yazılı açıklama yayınladı.

Açıklamada, "İsrail'in Şam'daki İran Büyükelçiliğine yaptığı uluslararası hukuka aykırı saldırıyla başlayan gerilimin, son gelişmelerin ardından kalıcı bir çatışmaya dönüşme riski bulunmaktadır. Hadiseleri yakından takip etmekteyiz. Tüm tarafları, daha büyük bir çatışmaya yol açabilecek adımlardan kaçınmaya davet ediyoruz. Uluslararası toplumun önceliği, Gazze’deki katliamın durdurulması ve Filistin devletinin kurularak bölgemizde kalıcı barışın sağlanması olmalıdır" ifadelerine yer verildi. (AA)

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, ülkesinin İsrail'in İran'a yönelik saldırılarında yer almadığını söyledi. Ayrıca Blinken, Washington'ın gerilimin düşürülmesi için çalışmaya kararlı olduğunu da dile getirdi.

İtalya'da gerçekleşen G7 dışişleri bakanları toplantısı sırasında açıklama yapan Blinken, "ABD'nin herhangi bir saldırı operasyonuna dahil olmadığını söylemek dışında bu konuda herhangi bir şey konuşmayacağım." ifadesini kullandı.

Blinken, "Bizim odaklandığımız, G7'nin odaklandığı ve yine açıklamamıza ve konuşmamıza da yansıyan şey, gerilimi düşürme ve olası çatışmaları azaltma yönündeki çalışmalarımız." dedi.

İran Ordusu Genel Komutanı Musevi, İsrail'in saldırı düzenlediği iddialarına neden olan İsfahan eyaletindeki patlamanın "şüpheli bir hava cisminin tespit edilmesi üzerine hava savunma sistemi tarafından ateş açılması" kaynaklı olduğunu öne sürdü.

İran resmi ajansı IRNA’ya göre, Ordu Genel Komutanı İran Ordusu Genel Komutanı Abdurrahim Musevi, sabah yerel saatle 04.00 civarında İsfahan eyaletinde uyulan patlamaya ilişkin açıklamada bulundu.

İsfahan'daki patlamanın "şüpheli bir hava cisminin tespit edilmesi üzerine hava savunma sistemi tarafından ateş açılması" kaynaklı olduğunu ve ilgili uzmanların konunun detaylarını araştırdığını ifade eden Musevi, araştırma sonuçları hakkında gerekli bilgilendirmenin yapılacağını kaydetti.

ABD Dışişleri Bakanı Antony J. Blinken, bu hafta İtalya'nın Capri kentinde bir araya gelen G7 ülkeleri bakanlarının İran'ın İsrail'e yönelik son hava saldırısını kınadığını söyledi.

Blinken, G7'nin temel hedeflerinden birinin İran'ın "füze ve insansız hava aracı yeteneklerini azaltmak" olduğunu vurguladı.

Blinken ayrıca, G7'nin önümüzdeki günlerde Tahran'ı cezalandırmak üzere "ek yaptırımlar ya da diğer tedbirleri kabul edeceğini" de sözlerine ekledi.

Suriye'de haber ajansı SANA, yerel saatle 02.55'te Suriye'nin güney bölgesinde bazı noktaların, İsrail güçleri tarafından roketlerle hedef alındığını duyurdu.

Haberde, "Düşman İsrail, Filistin'in kuzeyinden Suriye'nin güney bölgesindeki hava savunma sistemlerini roketlerle vurdu. Saldırıda maddi hasar meydana geldi." ifadeleri kullanıldı.

Suriye'nin güneyinde Şam ve kırsalındaki bölgelerde Suriye ordusu ve İran destekli grupların yanı sıra Lübnan Hizbullahı unsurlarının bulunduğu biliniyor.

İsrail, Suriye'de zaman zaman İran destekli gruplara ve Suriye ordusuna ait askeri noktalara saldırılar düzenliyor.

İran'ın başkenti Tahran. 19 Nisan Cuma günü çekilen bu fotoğrafta başkent Tahran'da başörtüsü takmadan yürüyen kadınlar görülüyor. İsrail'in Isfahan kentine saldırı düzenlediği haberleri, başkentte herhangi bir panik havasına neden olmadı.

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEA), İran'ın nükleer tesislerinde herhangi bir hasar olmadığını açıkladı.

UAEA'nın açıklamasında "Herkesi son derece itidalli olmaya çağırıyoruz ve nükleer tesislerin askeri çatışmalarda asla hedef olmaması gerektiğini yineliyoruz. UAEA durumu çok yakından takip etmektedir.

Reuters'a konuşan İranlı bir yetkili, Tahran'ın İsrail'e misillemede bulunma gibi bir planının olmadığını söyledi.

İran'ın üst düzey yetkilileri, Dışişleri Bakanı Abdullahiyan da dahil, İsrail'in herhangi bir saldırısına misliyle cevap vereceklerini ve komşu ülkelerin hava sahasının kullanılması halinde bu ülkelerdeki askeri üstleri de hedef alacakları uyarısında bulunmuştu.

İran medyası, Isfahan'daki saldırının 'küçük çaplı' olduğu yönünde yayınlar yaparak 'gerilimi düşürücü' yönde yayınlar yapıyor.

Şu ana kadarki açıklamalar ve veriler, İran'a yönelik dışarıdan bir füze saldırısı olmadığını gösteriyor. Iranlı yetkililer, Isfahan'da sadece "mini İHA'lar" düşürdüklerini açıklamıştı.

İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, ülkesinin İran'a düzenlediği iddia edilen saldırıyı "yetersiz bulduğu" için rahatsızlığını ifade ederken, iktidar partisi Likud milletvekili Tally Gotliv, saldırıyı ima ederek, bundan memnuniyetini dile getirdi.

Aşırı sağcı Bakan Ben-Gvir, X sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, İsrail'in düzenlediği öne sürülen saldırının yetersizliğine işaret ederek, bunu "zayıf" şeklinde nitelendirdi.

Başbakan Binyamin Netanyahu'nun partisi Likud'dan milletvekili Tally Gotliv de söz saldırıyı ima ederek sosyal medya hesabından paylaşımda bulundu.

İsrail Meclisinde Güvenlik ve Dışişleri Komitesi üyesi olan milletvekili Gotliv, "Günaydın sevgili İsrail halkı, gururla başınızı dik tutacağınız bir sabah. İsrail güçlü bir devlettir, caydırıcılığın yeniden tesis edilmesini umuyorum." ifadesini kullandı.

İsrail'de yayın yapan Kanal 12'nin haberinde, Dışişleri Bakanlığının, büyükelçiliklerden İsrail'in İran'a saldırı düzenlediği yönündeki iddialar hakkında açıklama yapılmamasını talep ettiği belirtildi.

Fransa Dışişleri Bakan Yardımcısı Jean-Noel Barrot, "Fransa'nın pozisyonu, tüm aktörlere gerilimi azaltma ve itidal çağrısında bulunmaktan yanadır" dedi.

AA, Reuters

İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun nükleer güvenlikten sorumlu komutanı Ahmad Haghtalab, çarşamba günü yaptığı açıklamada, Tahran’ın İsrail'in tehditleri karşısında "nükleer doktrinini" gözden geçirebileceği uyarısında bulunmuştu.

İran’daki yarı resmi Tasnim haber ajansının aktardığına göre Ahmad Haghtalab, “Nükleer doktrin ve politikalarımızın yanı sıra daha önce aktarılan konuların gözden geçirilmesi tamamen imkan dahilinde.” dedi.

İran'ın orta kesimlerindeki Isfahan'da nükleer tesisleri bulunuyor. Bu tesislerin yakınlarında yaşanan küçük çaplı patlamalar, "İsrail, doğrudan tesisleri vurmak yerine bir uyarı vermek istemiş olabilir" yorumlarına da yol açtı.

İsrail savaş kabinesi, İran'a "topyekun bir savaşa yol açmayacak bir cevap vereceği" uyarısında bulunmuştu.

İsrail'in İran'a cuma günü erken saatlerde saldırdığı haberleri, piyasada 'riskten kaçınma dalgası' başlattı ve geleneksel olarak 'güvenli varlıklar' olarak görülen İsviçre frangı ile Japon Yeni'ne ilgiyi artırdı.

İsrail'in İran'ın misillemesine cevap vermesi, piyasalarda Ortadoğu'da gerilimin tırmanacağı şeklinde yorumlanıyor.

Bu gelişme riskli varlıklarda bir satış dalgasına yol açtı, petrol ve altın fiyatlarının yükselmesine neden oldu.

Bu haberler ilk başta ABD Hazine tahvilleri ile güvenli liman olarak görülen para birimlerinde 'bir ralli' yaptı ancak İsrail'in büyük bir karşılık vermediğinin ortaya çıkmasıyla piyasalarda hareketlilik azaldı.

İsviçre Frangı, cuma günü piyasaların açılışında yüzde 1 civarında yükseldikten sonra geriledi ve dolar karşısında yüzde 0,35 artışla 0,9089 seviyesinde kaldı.

Bitcoin 60 bin doların altına düştü

İsrail-İran geriliminin artması kripto para birimlerinde de ciddi bir düşüşe yol açtı. Bitcoin 60 bin doların altına geriledi.

Bitcoin, ABD dolarının yükselmesiyle Asya seansında yüzde 5,5'ten fazla düşüşle 59.961dolara geriledi.

Eter de benzer bir düşüşle 3 bin dolar bandının altına inerek 2,895 dolara kadar düştü.

İranlı yetkililer, İsfahan şehrinde yapılan saha araştırmalarında başta nükleer tesisler olmak üzere bu ildeki önemli tesislerin güven altında olduğunu ve buralarda herhangi bir hasar olmadığını açıkladı.

IRNA haber ajansı, ülkenin bazı bölgelerinde alçak irtifadaki nesnelere karşı nokta atışı yapıldığını öne sürdü.

Öte yandan İran Sivil Havacılık Örgütü sözcüsü, ülkedeki bazı havalimanlarına uygulanan operasyonel kısıtlamaların kaldırıldığını duyurdu ancak havaalanı isimleri açıklanmadı.

Sivil havacılığına bağlı uçuşları anlık takip eden FlightRadar24, X platformunda yaptığı açıklamada, Emirates ile Türk Hava Yolları'nın Tahran'a giden bazı uçuşlarının kalkış noktalarına geri döndüğünü, Roma'dan Tahran'a giden bir Iran Air uçağının da Ankara'ya indiğini duyurrdu.

FlightRadar24, Emirates, flydubai, Türk Hava Yolları, Wizz Air Abu Dhabi ve Belavia'nın Cuma sabahı İran hava sahasının açık kalan kısmını kullanmaya devam eden hava yolları olduğunu açıkladı.

FlightRadar24'e göre İran, saldırının ardından Tahran, Şiraz ve İsfahan'daki havaalanlarını kapattı. Ancak İran medyası Tahran'daki İmam Humeyni Uluslararası Havalimanı'nda uçuşların yeniden başladığını bildirdi.

İran Uzay Ajansı yetkilisi Hüseyin Dalirian, İsfahan'da askeri üslere herhangi bir füze saldırısı gerçekleşmediğini, ancak 'birkaç insansız hava aracının vurulduğunu' belirtti.

Hüseyin Dalirian, "Şu ana kadar İsfahan'a ya da ülkenin diğer bölgelerine sınır dışından herhangi bir hava saldırısı yok, sadece quadcopter (küçük insansız hava araçları) uçurma girişiminde bulunmuşlar ve bunlarda da düşürüldü. Amerikan medyasının haberleri doğru değil." dedi.

SpaceX'in CEO'su Elon Musk, İsrail'in İran'a düzenlediği hava saldırısından sonra yaptığı paylaşımda, "Roketleri birbirimize değil, yıldızlara göndermeliyiz" dedi.

İran'a mutlaka bir yanıt verilmesi gerektiğini belirten İsrail'deki aşırı sağcı hükümet, ABD ve uluslararası toplumun misilleme yapmama çağrısını dinlemedi. İsrail hükümeti, İran ile topyekun bir savaşa yol açmayacak bir misilleme seçeneğini değerlendiriyordu.

ABD hükümeti, İran'a yönelik bir hava saldırısında İsrail'e destek vermeyeceğini açıklamıştı.

İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Abdurrahim Musavi çarşamba günü yaptığı açıklamada, İran'ın İsrail'in herhangi bir saldırısına karşılık vereceğini söylemişti.

İran resmi haber ajansı IRNA'nın, İran Yol ve Şehircilik Bakanlığına bağlı Hava Limanları ve Havacılık Şirketi'ne dayandırdığı haberde, Tahran, İsfahan ve Şiraz ile ülkenin batı, kuzeybatı ve güneybatı bölgelerindeki tüm uçuşların askıya alındığı duyuruldu.

İsrail, ABD'ye saldırıdan önce haber vermiş

Yetkili, İsrail'in saldırıdan önce, "İran'a yönelik sınırlı bir karşı saldırı düzenleyeceğini" perşembe günü haber verdiğini ve ABD'nin bu saldırıyı "desteklemediğini" kaydetti.

Ayrıca yetkili, söz konusu saldırıda vurulan bölgenin nükleer bir tesis olmadığını da sözlerine ekledi.

ABD Dışişleri Bakanlığı ve Pentagon ise söz konusu saldırıyı henüz resmi olarak doğrulamadı