Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, Rusya'nın resmi kanallar üzerinden 'darbe' uyarısında bulunduğunu açıkladı.
REKLAMSırbistan'ın başkenti Belgrad'da on binlerce kişi, tekrar gündeme gelen "lityum madeni" projesine karşı cumartesi günü sokaklardaydı. Protestolar, Vucic'in "kitlesel huzursuzluk" ve "darbe" uyarılarına rağmen ileri bir tarihe ertelenmedi.
Vucic, cuma günü basın mensuplarıyla bir araya gelmiş, kendisini iktidardan düşürmek isteyen belirsiz bazı Batılı güçlerin "kitlesel bir huzursuzluk yaratma" eylemleri ve olası "darbe" girişimi hakkında Rus istihbarat servisleri tarafından bilgilendirildiğini söylemişti.
Önceki gün Belgrad'da toplanan binlerce insan, hükümetin uyarılarına karşın, "Madenciliğe geçit yok" ve "İhanet" sloganları attı.
Bazı göstericiler başkentteki iki ana tren istasyonuna doğru yürüyüşe geçerek, "lityum madeni" projesine dair talepleri karşılanana kadar tren seferlerine engel olacaklarını söyledi.
Sırp yetkililer ise, Belgrad'da yaşananları Ukrayna'nın Rus yanlısı Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç'in 2014 yılında devrilmesiyle sonuçlanan "Onur Devrimi" (Maidan Devrimi) ayaklanmasına benzetti.
Belgrad'da on binlerce kişinin katıldığı son gösteri de haftalardır ülkenin dört bir yanında düzenlenen protestoların bir çeşit dışa vurumuydu.
Büyük bölümü ağaçlarla kaplı Jadar vadisinde açılması planlanan maden sahası, 2022'de huzursuzluğa neden olmuş, ülkede geniş katılımlı gösteriler düzenlenmiş ve proje rafa kaldırılmıştı. O yıl göstericiler Sırbistan'ın önemli köprülerini, yollarını, ulaşım ağlarını trafiğe kapatmıştı.
Fakat geçtiğimiz temmuz ayında Vucic hükümeti lityum projesini tekrar canlandırmış, bunu Avrupa Birliği (AB) ile imzalanan bir anlaşmayla desteklemişti.
Belgrad, Rusya ve Çin ile yakın ilişkilerini sürdürürken, bir yandan resmi olarak AB üyeliği için zemin yokluyor.
Son hamleyle Sırbistan'ın AB'ye daha da yakınlaşması, kurulacak maden sahası ile Çin'de üretilen lityum pil ve elektrikli otomobil ithalatının azalması bekleniyor.
Vucic hükümeti kurulacak maden sahasının ekonomik kalkınma için bir fırsat olduğunu söylese de projenin Jadar'da onarılamaz bir kirliliğe ve hasara yol açacağını savunanlar da var.
Özellikle Jadar'da yaşayan yerli halk, İngiltere-Avustralya merkezli çok uluslu Rio Tinto şirketinin işleteceği maden projesine şiddetle karşı çıkıyor.
Hükümet ve şirket yetkilileri, süreç içerisinde en yüksek çevre standartlarını koruyacaklarını taahhüt etseler de muhalifler ikna olmuş değil.
Vadide yaşayan insanlar, madeni kabul etme noktasında önlerine getirilen tüm önerilerin "yetersiz" kalacağını söylüyor.