İsrail'in saldırılarını yoğunlaştıracağını açıklamasının ardından Hamas, artık ateşkes görüşmeleriyle ilgilenmediğini duyurdu ve uluslararası topluma İsrail’in Gazze’ye yönelik 'aç bırakma savaşını' durdurma çağrısı yaptı.
REKLAM
İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, ordunun zaferiyle sonuçlanacağını öne sürdüğü savaşın ardından 'Gazze’nin tamamen yok edileceğini' ve Filistinli nüfusun 'büyük sayılarla üçüncü ülkelere gideceğini' söyledi. Bu açıklama, işgal altındaki topraklarda etnik temizlik yapılacağına dair endişeleri artırdı.
Salı günü konuşan İsrailli bakanın açıklaması, İsrail Güvenlik Kabinesi’nin "Gideon’un Savaş Arabaları Operasyonu" adlı yeni bir planı onaylamasından bir gün sonra geldi. İsrailli bir yetkiliye göre bu plan, Gazze Şeridi’nin fethedilmesini ve toprakların kontrol altına alınmasını içeriyor.
İsrail'in Gazze'yi kalıcı olarak işgal etme tehdidi, dünya genelinde tepkiyle karşılandı.
İngiltere’nin Ortadoğu’dan sorumlu bakanı Hamish Falconer, “İsrail’in operasyonlarını genişletmesine şiddetle karşıyız. Gazze’de toprak ilhakı girişimleri kabul edilemez,” dedi.
İsrail'in saldırılarını yoğunlaştıracağını açıklamasının ardından Hamas, artık ateşkes görüşmeleriyle ilgilenmediğini duyurdu ve uluslararası topluma İsrail’in Gazze’ye yönelik 'aç bırakma savaşını' durdurma çağrısı yaptı. Bu ifade, iki aydan uzun süredir insani yardımların Gazze'ye girişinin tamamen engellenmesi anlamına geliyor.
AFP’ye konuşan üst düzey Hamas yetkilisi Basem Naim, “Gazze Şeridi’nde açlık ve imha savaşı devam ettikçe müzakere etmenin ya da yeni ateşkes önerilerini değerlendirmenin bir anlamı yok,” dedi.
İsrail’in baş sözcüsü Effie Defrin, planlanan operasyonun 'Gazze nüfusunun büyük kısmının taşınmasını' içereceğini belirtti. Başbakan Benjamin Netanyahu da sosyal medyada yayınladığı bir videoda, 'nüfusun kendi güvenliği için taşınacağını' söyledi ancak ayrıntı vermedi.
Ancak Smotrich, Batı Şeria’daki Yahudi yerleşimlerine dair bir konferansta yaptığı konuşmada daha da ileri gitti. Sözleri, Gazzelilerin tamamen yerinden edilmesini içeren bir 'yakıp yıkma stratejisi'nin parçasıydı:
“Gazze tamamen yok edilecek, siviller güneyde Hamas ve terörizmin olmadığı insani bir bölgeye gönderilecek. Oradan da büyük sayılarda üçüncü ülkelere gitmeye başlayacaklar.”
İsrail’in komşuları Mısır ve Ürdün, topraklarında mülteci kabul etmeyeceklerini açıkladı. Bu durumu, Gazze'de gerçekleştirilen etnik temizliğe ortak olmak olarak görüyorlar.
Uluslararası Adalet Divanı (UAD), İsrail'in Gazze’de yürüttüğü askeri operasyon nedeniyle soykırım suçlamalarını değerlendiriyor. Geçen yıl alınan geçici tedbir kararları arasında İsrail’in soykırımı önleyecek adımları atması ve Mısır sınırı üzerinden insani yardımların engelsiz geçişine izin vermesi talimatı da vardı.
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) ise Netanyahu ve eski savunma bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama emri çıkardı. Savcıların yeni tutuklama talepleri üzerinde çalıştığı bildiriliyor.
Nottingham Üniversitesi’nden uluslararası hukuk uzmanı Victor Kattan, “Smotrich bu tür açıklamaları daha önce de yapmıştı ama hükümetin daha fazla asker çağrısıyla birlikte bu açıklamalar çok ciddi hale geliyor. Sivillerin zorla yerinden edilmesi, Roma Statüsü’ne göre insanlığa karşı suçtur,” dedi.
“Eğer bu bakanlık göreviyle ya da kabine kararları sonucu gerçekleşiyorsa, bu çok ciddi bir durumdur.”
İsrail’in Gazze’deki savaşını yoğunlaştırma çağrısı, aynı zamanda Yemen’deki Husi güçlerine karşı düzenlediği ikinci gün hava saldırılarına denk geldi. Bu saldırılar, başkent Sana’daki uluslararası havalimanına ağır hasar verdi.
Bu saldırılar, Husilerin İsrail havaalanına düzenlediği füze saldırısına misilleme olarak başlatıldı.
7 Ekim 2023’te Hamas’ın düzenlediği saldırıda 1.200 kişi öldürülmüş, 250 kişi rehin alınmıştı. Bu saldırıdan bu yana başlayan İsrail’in Gazze operasyonunda 52 binden fazla kişi öldü. İki ay süren bir ateşkes Mart ortasında, İsrail’in ikinci aşamaya geçme taahhüdünü yerine getirmemesiyle çöktü.
Katar ve Mısır aracılığıyla yürütülen dolaylı görüşmeler halen sürüyor ancak kayda değer bir ilerleme sağlanamadı. İsrail, Hamas’ın silahsızlandırılmasında ısrar ederken; Hamas, rehineleri ancak kalıcı ateşkes ve İsrail’in Gazze’den tamamen çekilmesi karşılığında serbest bırakacağını belirtiyor.
Bazı gözlemcilere göre, İsrail’in yeni bir saldırı, toprak işgali ve büyük çaplı yerinden etme tehditleri, hem Hamas’tan taviz almak hem de Netanyahu’nun sağcı koalisyonunu pekiştirmek amacı taşıyor.
Hamas ise pazartesi günü yaptığı açıklamada, İsrail’in yardımlar için belirlediği yeni planı 'siyasi şantaj' olarak niteledi ve Gazze’deki insani felaketin sorumlusu olarak İsrail’i gösterdi.
Birleşmiş Milletler Sözcüsü, BM Genel Sekreteri António Guterres’in “Gazze’de çok sayıda sivilin ölümüne ve daha büyük yıkıma yol açacak” İsrail planından dolayı alarma geçtiğini belirtti.
İnsani yardım yetkililerine göre, 2 Mart’ta uygulamaya konan tam abluka nedeniyle Gazze’de yiyecek ve yakıt tükenmek üzere; bölge felaketin eşiğinde.
İsrail’li yetkililerin kabul ettiği yeni yardım planı, yardımların güneyde inşa edilecek birkaç merkezden dağıtılmasını, bu merkezlerin özel şirketler tarafından işletilmesini ve İsrail askerleri tarafından korunmasını öngörüyor.
Ancak BM ve diğer yardım kuruluşları bu planı işe yaramaz, tehlikeli ve potansiyel olarak yasadışı olarak nitelendirdi. Bu hafta yayınlanan ortak açıklamada şöyle denildi: “Planın mevcut hali, özellikle hareket kabiliyeti olmayan ve en savunmasız kişilerin yardıma ulaşamaması anlamına geliyor. Bu tasarım, temel insani ilkeleri ihlal ediyor ve yaşamı sürdürmeye yönelik malzemeleri askeri bir stratejinin parçası olarak kontrol etme girişimini yansıtıyor. Sivilleri askeri bölgelere yönlendiriyor, insani yardım çalışanlarının hayatını da riske atıyor ve zorunlu yerinden etmeyi daha da derinleştiriyor.”
Medical Aid for Palestinians’in geçici başkanı Stephen Cutts, “İsrail’in askeri kontrolündeki yardım planı, insani yardımı silah haline getirme, Gazze üzerindeki kontrolü derinleştirme ve Filistinlilerin etnik temizliğini sürdürme girişimidir,” dedi.
ABD’li yetkililer İsrail’in yeni saldırı tehditlerine doğrudan bir yanıt vermedi. Ancak Donald Trump pazartesi günü yaptığı açıklamada, yönetiminin 'açlık çeken' Filistinlilere gıda ulaştırmak için yardım edeceğini söyledi. Hamas’ı yardımları savaşçıları için kullanarak yardımların ulaşmasını engellemekle suçladı.
Trump, “Gazze halkına yiyecek ulaştıracağız. İnsanlar açlıktan ölüyor, onlara gıda ulaştıracağız,” dedi.
İsrailli yetkililer, bu yeni operasyonun Trump’ın gelecek hafta Suudi Arabistan, BAE ve Katar’a yapacağı ziyaret bitmeden başlatılmayacağını söyledi.