Avrupa Komisyonu’nun Çarşamba günü açıklayacağı yeni stratejiye göre, AB Tek Pazarı’nı canlandırmak için dijitalleşme temel araç olarak öne çıkıyor. Euronews tarafından görülen taslak belgeye göre plan, AB içinde mal ve hizmetlerin sınır ötesi kullanımını kolaylaştırmayı amaçlıyor.
Strateji, küresel ticaret krizinin etkilerine karşı 'Tek Pazar’ı güçlendirmeye yönelik altı öncelikli alan belirliyor. Komisyon, şu anda ticaret ve yatırımı olumsuz etkileyen on büyük pazar engelini kaldırmak, ekonomik değeri yüksek hizmet sektörlerini desteklemek, KOBİ’lerin üzerindeki bürokratik yükü azaltmak, kamu yönetiminde dijitalleşmeyi artırmak ve üye ülkelerdeki idari engelleri azaltmak istiyor.
Komisyon’un “Tek Pazar Omnibus” adlı ayrı bir yasa teklifiyle birlikte sunacağı strateji, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ) için bürokrasiyi azaltmayı ve belgelerle işleyen sistemi veriye dayalı hale getirmeyi hedefliyor.
Taslak metne göre, dağınık bilişim sistemleri ve veri paylaşımındaki eksiklikler, işletmelerin AB kurallarına uyum sağlamasını zorlaştırıyor. Komisyon bu yüzden “kâğıt belge alışverişinden dijital veri paylaşımına” geçilmesi gerektiğini vurguluyor.
Bu kapsamda, ürünlere ait belgelerin (uygunluk beyanları, kullanım kılavuzları, güvenlik ve teknik bilgiler gibi) dijital olarak paylaşılmasını sağlayacak Dijital Ürün Pasaportu (DPP) zorunlu hale getirilecek. İlk olarak piller için uygulanacak DPP’nin 2027 yılında devreye girmesi, ardından diğer ürün gruplarına yayılması planlanıyor. Bu sistemin hem işletmelere hem de kamu otoritelerine maliyet tasarrufu sağlayacağı belirtiliyor.
Strateji ayrıca dijital faturalamanın AB genelinde standart hale gelmesini öngörüyor. Komisyon, bu uygulamayı gelecek yılın sonlarında kamu ihalelerinde zorunlu hale getirecek bir teklif sunmayı planlıyor.
Ürün güvenliği kurallarının da dijital çağın gerekliliklerine göre güncellenmesi gerektiğini belirten Komisyon, bu alandaki reformları 2025'in ikinci çeyreğinde açıklamayı hedefliyor.
Tüketici hakları derneği BEUC, mevcut düzenlemelerin e-ticaretle gelen güvenlik sorunlarına karşı yetersiz kaldığını ve çevrimiçi pazar yerleri üzerinden AB’ye tehlikeli ürünlerin girdiğini söylüyor.
Hizmet sektörü ön planda olacak
Strateji, AB içinde hizmet sunumunun önündeki engellere de odaklanıyor. Komisyon, üye ülkelerde yürürlükte olan düzenlemelerin yaklaşık 5.700 hizmet alanında sınır ötesi erişimi kısıtladığını belirtiyor. Bu engelleri aşmak için hizmet sağlayıcılar için geçerli olan izin ve sertifika sistemlerinin uyumlaştırılması öneriliyor.
Ayrıca, yüksek vasıflı çalışanların başka AB ülkelerinde geçici olarak hizmet sunabilmesini kolaylaştırmak için yeni kurallar getirilecek. Sosyal güvenlik haklarının dijital doğrulanmasını sağlayacak Avrupa Sosyal Güvenlik Kartı da devreye girecek.
Bunun yanı sıra, büyük üreticilerin bazı ürünlerin sadece belirli ülkelerde satılmasını dayatması gibi “bölgesel tedarik kısıtlamaları”na da son verilmesi planlanıyor.
Çarşamba günü sunulacak omnibus paketi, hâlâ çok yavaş ilerlediği belirtilen standardizasyon süreçlerini de iyileştirmeyi hedefliyor. Komisyon’a ortak spesifikasyonlar belirleme yetkisi verilmesiyle, AB'nin küresel ölçekte bir standart belirleyici olarak rolünün güçlendirilmesi amaçlanıyor. Ayrıca mevcut standartlar düzenlemesinin gözden geçirilmesi de duyurulacak.
Avusturyalı Avrupa Parlamentosu milletvekili Sophia Kircher (EPP), Euronews’e verdiği demeçte, hizmet ve sermaye piyasası sektörlerinin şu anda uyum eksikliğinden olumsuz etkilendiğini belirtti. Kircher, “Ulusal düzenlemelerdeki farklılıklar, özellikle KOBİ’lerimizin sınır ötesi faaliyet göstermesini yavaşlatıyor,” dedi.