Shein'in Fransa'daki web sitesinde indirimde olduğu belirtilen ürünleri inceleyen araştırmacılar, ürünlerin yüzde 57'sinde fiyat indirimi yapılmadığını tespit etti.
REKLAM
Fransa, moda devi Shein’e aldatıcı ticari uygulamalar nedeniyle 40 milyon euroluk para cezası verdi. Bu ceza, bir yılı aşkın süredir yürütülen bir soruşturmanın ardından geldi.
Fransa Rekabet, Tüketici İşleri ve Dolandırıcılık Önleme Genel Müdürlüğü (DGCCRF), Çin merkezli ve Infinite Styles Ecommerce Limited’e (IELS) ait olan Shein’in, tüketicilere yönelik indirimler konusunda yanıltıcı bilgiler verdiğini ve çevreyle ilgili taahhütlerinin kapsamını olduğundan fazla gösterdiğini açıkladı.
Yapılan açıklamaya göre Shein, cezayı kabul etti.
Bu gelişme, Avrupa Komisyonu’nun Shein’i AB yasalarına aykırı ticari uygulamalarda bulunduğu gerekçesiyle suçlu bulmasından sadece iki ay sonra geldi. Avrupa Komisyonu, bu kararı ulusal tüketici koruma kurumlarıyla ortaklaşa yürüttüğü bir soruşturmanın sonunda almıştı.
Gerçekte indirim yokmuş
Ekim 2022 ile Ağustos 2023 tarihleri arasında Shein’in Fransa sitesinde 'indirimde' olarak listelenen ürünleri inceleyen yetkililer, şu sonuçlara ulaştı:
- Ürünlerin yüzde 57’sinde aslında hiçbir indirim yoktu,
- Yüzde 19’unda yalnızca küçük bir indirim vardı,
- Yüzde 11’inde ise etiket fiyatı 'artmıştı'.
DGCCRF, bu uygulamaların, üzeri çizilmiş fiyatlar ve sürekli promosyonlarla dolu bir sistem kurarak tüketicilere büyük bir fırsat yakaladıkları izlenimi verdiğini belirtti.
Fransız yasalarına göre, indirimli bir ürünün 'referans fiyatı', indirim başlamadan önceki 30 gün içinde uygulanan en düşük fiyat olmalı.
Yeşil görünen ama çevreye zarar veren model
Shein’in çevreye duyarlılık iddiaları da mercek altına alındı. Şirket, internet sitesinde kendisini “sorumlu bir şirket” olarak tanımlıyor ve sera gazı emisyonlarını yüzde 25 azalttığını öne sürüyordu. Ancak DGCCRF, bu iddiaları destekleyecek herhangi bir belge veya açıklamanın bulunmadığını ve bu söylemlerin, “ucuz ve bol tekstil ürünü satışı üzerine kurulu bir iş modeline” ters düştüğünü belirtti.
Hatırlatmak gerekirse, 2020 itibarıyla hızlı moda sektörü, küresel karbon salımının yüzde 8 ila yüzde 10’undan sorumlu tutuluyor.
Zaten sık sık eleştiri oklarının hedefinde
Bu Shein’in ilk kez eleştiri aldığı bir durum değil. Ocak ayında İngiliz milletvekilleri, Shein’in ürünlerinde Çin’in Sincan bölgesinden gelen pamuk kullanılıp kullanılmadığına dair güvence vermemesi üzerine tepki göstermişti. Sincan bölgesi, zorla çalıştırılan Uygur işçileriyle ilişkilendiriliyor.
Ayrıca, 2024 yılında İsviçre merkezli sivil toplum kuruluşu Public Eye tarafından yayımlanan bir araştırma, Shein’in bazı fabrikalarında işçilerin haftada 75 saat çalışmaya devam ettiğini ortaya koydu. Bu durum, Shein’in işçi hakları konusunda yaptığı iyileştirme vaatleriyle çelişiyor.