Çin, Güney Çin Denizi’nden geçmeden Avrupa’ya ihracat yapmasını sağlayacak alternatif yolları sessizce inşa ediyor. Bu, ABD ve bölgedeki müttefikleriyle yaşanan gerilimleri önlemeye yönelik bir adım olarak görülüyor.
Çin’in dağlık şehri Chongqing, bazılarına göre yeni bir Süveyş Kanalı olabilecek kara ticaret güzergahının önemli bir merkezi haline geldi.
Bu güzergah demiryolu ile hizmet veriyor ve Asya’nın en önemli lojistik merkezlerinden biri haline gelmesi bekleniyor.
South China Morning Post’a göre, şehir kısa sürede Çin’in ticaret ağında stratejik bir merkez haline geldi ve model başarılı olursa hükümetin ülkenin batısında benzer yatırımlara yönelmesini teşvik edebilir.
Şehir her gün, Vietnam ve Singapur gibi Güneydoğu Asya ülkelerini Almanya ve Polonya dahil Avrupa’ya yüksek hızlı yük trenleriyle bağlayan yüzlerce sevkiyatı yönetiyor.
Kısa sevkiyat süresi
Kara yoluyla teslimat, geleneksel deniz yollarına göre 10-20 gün daha kısa sürüyor ve gümrük işlemlerini önemli ölçüde basitleştiriyor. 2023’te ASEAN hızlı treninin hizmete girmesiyle Hanoi ile Chongqing arasındaki sevkiyat süresi yalnızca beş güne indi ve buradan Avrupa’ya ulaşım iki haftadan kısa sürüyor.
Stratejik konumunun yanı sıra Chongqing, dünya dizüstü bilgisayar üretiminin yaklaşık üçte birinden sorumlu büyük bir üretim merkezi, elektrikli otomobil üretiminde önemli bir üs ve Çin otomobillerinin dörtte birinin ihracat merkezi.
Jeopolitik boyutlar
Bazı gözlemciler, Çin’in bu şehri kullanma amacının yalnızca lojistikle sınırlı olmadığını, aynı zamanda jeopolitik boyutları da bulunduğunu düşünüyor. Trump dönemindeki ABD ile ticaret savaşı, Süveyş Kanalı ve Hürmüz ile Malakka Boğazı gibi Batı etkisindeki uluslararası deniz yollarına bağımlılığın riskini ortaya koydu. Koronavirüs pandemisi de deniz tedarik zincirlerinin kırılganlığını gözler önüne serdi.
Ukrayna’daki savaş ve 2023’te bazı Çin sevkiyatlarının el konulmasıyla, Rusya üzerinden geçiş daha riskli hale geldi; buna rağmen iki ülke arasındaki ikili ticaret 2024’te 240 milyar euroya ulaştı. Bu nedenle Pekin, Rusya ve deniz boğazlarını atlamak için Kazakistan ve Hazar Denizi üzerinden geçen bir “Orta Koridor” geliştirmeyi teşvik ediyor.
Ancak Pekin, gümrük gecikmeleri, yüksek maliyetler, yetersiz altyapı ve finansal sürdürülebilirlik gibi birçok zorlukla karşı karşıya. Özellikle Kuşak ve Yol Girişimi kapsamındaki birçok güzergah, ihracatçıların işini kolaylaştırmak için devlet sübvansiyonlarına dayanıyor.