Antik Mısır'da kutsal kabul edilen ibis kuşu, anavatanı Afrika'dan Avrupa'daki yeni yaşam alanlarına yayıldı.
REKLAM
Kuzey İtalya'nın büyük bir bölümünde yayılan yabancı bir kuş türü yerel yaban hayatını tehlikeye attı.
Anavatanı Afrika olan ibis kuşu, bazı hayvanat bahçelerinin geçmişte serbestçe uçmalarına izin verilmesiyle birlikte esaretten kaçtıktan veya serbest bırakıldıktan sonra İtalya'da yayıldığı ettiği düşünülen istilacı bir tür.
Afrika ve Irak'a özgü olan bu kuş türünün İtalya'nın kuzeyinde "orman yangını hızıyla" çoğalması ornitologların yerel faunaya yönelik riskler konusunda alarm vermesine neden oldu.
Türün doğal yaşam alanı bataklık sulak alanlar ve çamur düzlükleriyken, suyun içinde ya da yakınında bulunan ağaçlara yuva yapıyorlar.
İklim krizi, kuraklık ve sellere neden olarak hava modellerini dramatik bir şekilde değiştirmeye başladıkça, kuşlar da nemi takip ederek yeni yaşam alanlarına yöneliyor.
İbisler kuzey İtalya'da 'büyük ölçekte üretken'
Emilia-Romagna AsOER Ornitologlar Derneği'nden Andrea Ravagnani La Repubblica gazetesine verdiği demeçte, "Bu fenomen tüm Emilia-Romagna'ya yayıldı," dedi.
"Kutsal ibis, Bologna, Modena ve özellikle de Ferrara'da kitlesel olarak yuvalanmaya başladı," diyen Ravagnani, kuzey İtalya bölgesinde şimdiden tahminen on binlerce kuş olabileceğini belirtti.
"Kutsal ibis İtalya'da bulunmaması gereken yabancı bir tür, kuzey İtalya'daki çiftliklerden kaçtı ya da serbest bırakıldı. Geçmişi Nutria'nınkine benziyor."
İtalya'da 'küçük kunduzlar' olarak adlandırılan Nutria, Güney Amerika'ya özgü bir kemirgen olup, doğal avcıları bulunmadığı için ülke genelinde çoğalıyor.
Ravagnani, "Nutria gibi, [kutsal ibis] de son derece uyumlu ve büyük ölçekte üretken," uyarısında bulundu.
Kutsal ibis neden bir sorun teşkil ediyor?
Avrupa'da, Afrika ibisleri neredeyse 10 yıldır Avrupa Komisyonu'nun Birlik Endişesi Taşıyan İstilacı Yabancı Türler listesinde yer alıyor. Kuşlar ayrıca, Doğa ve Orman Araştırma Enstitüsü ile Ekoloji ve Hidroloji Merkezi tarafından derlenen Avrupa'daki yabancı istilacı türlerin bir envanteri olan DAISIE'de de listelendi.
AB'nin yabancı türlerin önlenmesi, yönetimi ve yayılmasına ilişkin yönetmeliğinde "İstilacı yabancı türler, biyolojik çeşitlilik ve ilgili ekosistem hizmetleri için ana tehditlerden birini temsil ediyor... Bu türlerin oluşturduğu riskler, artan küresel ticaret, ulaşım, turizm ve iklim değişikliği nedeniyle yoğunlaşabilir," ifadesi yer alıyor.
Kutsal ibis, amfibileri ve başta sumru ve balıkçıl olmak üzere diğer türlerin yumurta ve yavrularını avlayarak yerel biyoçeşitliliğe zarar verme riski taşıyor ve yerli türlerin yavrularının hayatta kalmasını tehdit edebiliyor.
Ayrıca, ibisler çöplüklerdeki ve çamur çukurlarındaki böcek larvalarıyla beslenerek meralara ve kümes hayvanları çiftliklerine bulaşan hastalıkların yayılması riskine de yol açıyor.
Kutsal ibis Avrupa'ya nasıl getirildi?
Afrika, Irak ve Yemen'e özgü olan bir çift kutsal ibis 1700'lerde Mısır'dan Fransa'ya getirildi. Bir yüzyıl sonra, bu kuş türü Avusturya ve İtalya'da vahşi doğada görüldü.
Fransa'da, Brittany'deki hayvanat bahçelerinden serbest uçan popülasyonlar 1980'ler ve 1990'larda Atlantik kıyısı boyunca vahşi doğaya yerleşti. Son yıllarda, eradikasyon programları sayılarını azalttı ancak tamamen yok edilemediler.
Kutsal ibis nüfusunun tamamını itlaf etmeyi başaran İspanya, Fransa'dan giren kuşları vurma politikası uyguluyor.
İtalyan popülasyonunun ya Fransa'nın serbest uçan popülasyonlarının göçünden ya da bir zamanlar serbest uçan bir kutsal ibis popülasyonuna sahip olan Lombardiya'daki İtalyan hayvanat bahçesi Le Cornelle'den kaynaklandığı düşünülüyor. Nature Scientific Reports dergisinde yer alan bir çalışma, türün 1989 yılında kuzeybatı İtalya'da tespit edilen tek bir çiftten üremeye başladığını öne sürerken, 20 yıl sonra bölgede 10.000'den fazla kuş belgelendi.