Avrupa Parlamentosu Çevre Komitesi, muhafazakâr Avrupa Halk Partisi'nin (EPP) sivil toplum kampanya gruplarının finanse edilmeye devam edilmesine karşı ortaklaşa sunduğu itirazı bıçak sırtı bir oylamayla reddetti.
Avrupa Parlamentosu'ndaki (AP) Avrupa Halk Partisi (EPP) grubunun kâr amacı gütmeyen çevre gruplarına AB mali desteğini engelleme kampanyası, üç muhafazakâr milletvekilinin saflarını bozarak Avrupa Komisyonu'nun çevreci sivil toplum kuruluşlarına (STK) kamu fonlarını kullanması nedeniyle kınanmasını öngören bir önergeyi reddetmesiyle darbe aldı.
Önerge, Avrupa Parlamentosu'nda EPP ile birlikte yer alan Çiftçi-Vatandaş Hareketi'nden (BBB) Hollandalı milletvekili Sander Smit ve İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'nin popülist İtalya'nın Kardeşleri (FdI) partisinden Avrupa şüphecisi Avrupa Muhafazakârlar ve Reformistler grubu üyesi Pietro Fiocchi tarafından ortaklaşa verildi.
Komite, AB yürütme organının "Komisyon'un talimatıyla Avrupa Parlamentosu üyelerinin hedefli lobi faaliyetlerine izin vererek AB içindeki kurumsal dengeyi korumak için yeterli güvenceleri sağlamadığını" ileri sürdü.
Üç EPP milletvekilinin - Radan Kanev, Ingeborg Ter Laak ve Dimitris Tsiodras - saflarını bozarak önergeye karşı oy kullanmalarının ardından 31 Mart Pazartesi akşamı Çevre Komitesi itirazı 40'a karşı 41 oyla reddetti. Diğer iki grup üyesi ise çekimser kaldı.
Bunun dışında oylama net parti çizgilerine göre bölündü. EPP/ECR önergesi aşırı sağcı ve milliyetçi milletvekillerinin oy birliğiyle desteklenirken, Sosyalistler ve Demokratlar, liberal Avrupa'yı Yenile, Yeşiller ve Sol karşı oy kullandı.
Komite daha sonra, Marine Le Pen'in aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) partisinin bir üyesi olan ve Avrupa için Vatanseverler Grubu (PfE) saflarında yer alan Fransız milliyetçi Mathilde Androuet tarafından sunulan benzer bir önergeyi daha büyük bir farkla reddetti.
Androuet'in önergesini destekleyen 30 milletvekili arasında Hollandalı milletvekili Sander Smit'in de aralarında bulunduğu yarım düzine EPP milletvekili de yer alıyordu.
'Düşük seviyeli bir tiyatro oyunu'**
Smit bir başka açıklamasında da AB yürütme organını, EPP'nin itirazını geri çekmesi karşılığında Çevre için Finansal Araç (LIFE - L’Instrument Financier pour l’Environnement) Programı çevre fonlarının kötüye kullanıldığını kabul eden bir açıklamanın komite toplantısında okunması anlaşmasına uymamakla suçladı.
Hollandalı milletvekili oylamanın ardından sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, "Avrupa Komisyonu'nun yeşil lobi skandalıyla ilgili suistimalleri nihayet kabul edeceği ve gelecekte bunları göz ardı edeceği bir anlaşmamız vardı, ancak Çevre Genel Müdürlüğü açıklamanın tamamını okumayı reddetti," dedi.
Smit, "Şimdi AB sivil toplum kuruluşu şeffaflığı için mücadele gerçekten başlıyor" dedi.
İki teklifin reddedilmesi Avrupa Komisyonu'nu rahatlatmış olabilir.
Avrupa Komisyonu, yasal olarak bu tür oylamaların sonucuna uymak zorunda değil -genetiği değiştirilmiş ürün (GDO) izinleri söz konusu olduğunda, rutin olarak bunları görmezden gelir - ancak yüksek profilli ve tartışmalı bir konuda parlamentonun isteklerine uyup uymayacağına karar vermek zorunda kalmış olabilir.
Geçen yıl LIFE fonu alan 34 kâr amacı gütmeyen grup arasında yer alan ve en fazla 700.000 euro alan sekiz gruptan biri olan Avrupa Çevre Bürosu, komite toplantısını "tartışılan itiraz kadar saçma" olan "düşük seviyeli bir tiyatro oyunu" olarak nitelendirerek sert çıktı.
EPP'nin kampanyasını daha önce "sivil toplumu susturmaya ve demokratik gözetimi ortadan kaldırmaya yönelik siyasi bir girişim" olarak niteleyen grubun politika direktörü Faustine Bas-Defossez, "Komisyonun bu dezenformasyon kampanyasına ve arkasındaki uydurma skandala karşı açıkça durması gerekiyor," dedi.
EPP'nin iddiası, Avrupa Komisyonu'nun LIFE programını kullanarak STK'lara kendi adına AP üyelerine lobi yapmaları için para ödediği yönündeydi; bu iddia için ikna edici hiçbir kanıt yayınlamadı, ancak AB yürütme organına fonların kullanımına ilişkin yönergeleri gözden geçirmesi için baskı yapmayı başardı.
İronik bir şekilde, bu yılın başlarında, sivil toplum gruplarına AB desteğinin engellenmesi çabalarının arkasındaki kilit isimlerden biri olan Monika Hohlmeier'in (Almanya/EPP), 2022 yılında LIFE Programından 6,5 milyon euro alan özel bir şirkette, bireysel STK'lara verilen işletme hibelerine ilişkin 700.000 euroluk sınırın çok üzerinde kazançlı bir ek işi olduğu ortaya çıktı.
Muhalifler, EPP ve sağcı müttefiklerinin çabalarını, milletvekillerinin çevre konularındaki tutumuna yönelik tutarlı ve sesli eleştirilerin kaynağını susturmaya yönelik popülist bir kampanya olarak görüyor.
Sosyalistler ve Demokratlar çevre politikası koordinatörü Tiemo Wölken, oylamanın "EPP ve aşırı sağcı müttefiklerinin sivil toplumu susturmaya yönelik pervasız siyasi kampanyasının" sadece son hamlesi olduğunu söyledi.
Wölken, "EPP ve aşırı sağcıların Avrupa Parlamentosu Çevre, Halk Sağlığı ve Gıda Güvenliği (ENVI) komitesinde bugün yaptıkları itirazlar, sivil toplumu zayıflatarak demokrasinin altını oyma konusunda Donald Trump'ın tehlikeli adımlarını takip etmeye istekli olduklarını açıkça gösteriyor," dedi.
LIFE Programının 771 milyon euro değerindeki yıllık bütçesinin yaklaşık 15 milyon euroluk kısmı STK'lara tahsis ediliyor.