Rapora göre, Çin, yılın ilk yarısında dünyadaki toplam güneş ve rüzgâr kapasite artışının yarısından fazlasını tek başına gerçekleştirdi. Ülkede fosil yakıt üretimi ise yüzde 2 azaldı.
Yeni bir analize göre, bu yıl dünya genelinde güneş ve rüzgâr enerjisi üretimi, küresel elektrik talebini geride bıraktı. Ayrıca, tarihte ilk kez yenilenebilir enerji kaynakları toplamda kömürden daha fazla elektrik üretildi.
Enerji düşünce kuruluşu Ember’in raporuna göre, yılın ilk yarısında küresel güneş enerjisi üretimi rekor düzeyde, yüzde 31 oranında arttı. Rüzgâr enerjisi üretimi ise yüzde 7,7 büyüdü.
Rapor, güneş ve rüzgâr enerjisinden elde edilen toplam üretimin 400 teravat saati aştığını ve bunun, aynı dönemdeki küresel elektrik talebi artışından daha fazla olduğunu ortaya koydu.
'Kirletici enerji kaynaklarından uzaklaşmak mümkün'
Bulgular, dünya genelinde artan elektrik ihtiyacına rağmen, temiz enerjiye yapılan yatırımların sürdürüldüğü takdirde, kirletici enerji kaynaklarından uzaklaşmanın mümkün olduğunu gösteriyor.
Ember kıdemli elektrik analisti ve raporun başyazarı Małgorzata Wiatros-Motyka, “Bu, dünya genelinde büyüyen elektrik talebiyle aynı hızda ilerleyebilecekleri anlamına geliyor,” dedi.
Aynı dönemde fosil yakıtlardan elektrik üretimi yüzde 1’in altında bir düşüş yaşadı.
Wiatros-Motyka, “Bu düşüş küçük görünebilir ama önemli. Bu, emisyonların artık zirveye ulaştığı bir dönüm noktası,” ifadelerini kullandı.
Ember, dünya elektrik talebinin büyük bölümünü temsil eden 88 ülkeden gelen aylık verileri inceledi.
Elektrik talebindeki artışın nedenleri arasında ekonomik büyüme, elektrikli araçlar, veri merkezlerinin artışı, gelişmekte olan ülkelerdeki nüfus büyümesi ve yükselen sıcaklıklarla artan soğutma ihtiyacı yer alıyor.
Fosil yakıtlarla (kömür, doğal gaz) bu talebin karşılanması, karbondioksit ve metan gibi sera gazlarının salımına neden oluyor ve bu da aşırı hava olaylarını daha sık, yıkıcı ve maliyetli hâle getiriyor.
AB geride kaldı, Çin ve Hindistan öne çıktı
Ember, raporunda ayrıca Çin, Hindistan, AB ve ABD’yi ayrı ayrı inceledi. Bu dört bölge, küresel elektrik üretiminin ve enerji kaynaklı karbon salımının yaklaşık üçte ikisini oluşturuyor.
Rapora göre, Çin, yılın ilk yarısında dünyadaki toplam güneş ve rüzgâr kapasite artışının yarısından fazlasını tek başına gerçekleştirdi. Ülkede fosil yakıt üretimi ise yüzde 2 azaldı.
Hindistan da rekor düzeyde güneş ve rüzgâr artışı yaşadı ve bu artış, elektrik talebi artışının üzerine çıktı. Hindistan’ın fosil yakıt üretimi de geriledi ve her iki ülkede de emisyonlar düştü.
Columbia Üniversitesi İklim Değişikliği Hukuku Merkezi’nin kurucusu Michael Gerrard, rapora dahil olmamakla birlikte şu yorumu yaptı: “Uzun zamandır yenilenebilir enerjinin fosil yakıt kullanımını gerçekten azaltmadığı söyleniyordu. Bu rapor, bunun tersine cesaret verici bir adım olduğunu gösteriyor.”
Buna karşılık ABD’de elektrik talebi, temiz enerji üretimindeki büyümenin önüne geçti.
Avrupa Birliği’nde ise zayıf rüzgâr ve hidroelektrik üretimi, kömür ve gaz kullanımını artırdı. Her iki bölgede de fosil yakıt kullanımı ve emisyonlar yükseldi.
ABD’de siyasi engeller
ABD temiz enerji piyasası, Başkan Donald Trump yönetiminin politikaları nedeniyle zorluklarla karşı karşıya. Yönetim, federal düzeyde yenilenebilir enerjiye yönelik destekleri geri çekip, kömür, petrol ve gaz üretimini artırmaya yöneldi.
Trump yönetimi, Biden döneminde sağlanan temiz enerji fonlarını sonlandırdı, iklim politikalarına dayanak olan düzenlemeleri iptal etti ve rüzgâr enerjisi projelerini durdurdu.
Aynı zamanda kömür madenciliğine getirilen engeller kaldırıldı, kömür santrallerine ve diğer kirletici sektörlere iki yıllık düzenleyici muafiyet tanındı. Bu tesislere milyonlarca dolar fon sağlandı.
Araştırma kuruluşu Project Drawdown’dan kıdemli bilim insanı Amanda Smith, “Yenilenebilir enerji, talep artsa bile fosil yakıtları ikame etme potansiyeline hâlâ sahip,” dedi.
Ancak Smith, ABD için “temkinli bir iyimserlik” içinde olduğunu belirterek şöyle ekledi: “Yenilenebilirlerin ABD’de büyümeye devam edeceğine ve fosil yakıtları azaltacağına çok temkinli bir şekilde inanıyorum. Ama küresel ölçekte daha umutluyum.”