Grönland’daki buzun tamamen erimesi, küresel deniz seviyesini 7,4 metre yükseltebilecek miktarda tatlı su içeriyor.
REKLAM
Yeni bir araştırma, deniz seviyelerinin son 4 bin yılda hiç olmadığı kadar hızlı yükseldiğini ortaya koyarak, iklim değişikliğine karşı hem “küresel hem yerel” düzeyde acil önlem alınması gerektiğini vurguladı.
Bilim insanları, iklim değişikliği ve insan faaliyetlerinin bu artışın başlıca nedenleri olduğunu, bunun da dünyanın büyük kentleri için ciddi bir sel tehdidi oluşturduğunu belirtti.
Rapor, deniz seviyesinin yükselmesinin küresel bir sorun olduğunu ancak Çin’in “çifte tehdit” altında bulunduğunu söylüyor. Ülkenin en büyük ve ekonomik açıdan en önemli kentleri, aynı zamanda zeminin çökmeye en yatkın bölgelerinde yer alıyor.
Deniz seviyesi ne kadar hızlı yükseliyor?
Rutgers Üniversitesi’nden bilim insanları, geçmiş deniz seviyelerini anlamak için binlerce jeolojik kaydı inceledi. Mercan resifleri ve mangrovlar gibi “doğal arşiv” niteliğindeki örneklerden yararlanarak, yaklaşık 12 bin yıl öncesine —son buzul çağının bitişiyle başlayan Holosen dönemine— kadar uzanan bir tablo oluşturuldu.
Nature dergisinde yayımlanan bulgulara göre, 1900 yılından bu yana küresel deniz seviyesi yılda ortalama 1,5 milimetre arttı.
Araştırmayı yürüten Yucheng Lin, bu hızın son binlerce yılın herhangi bir yüzyıllık döneminde görülmediğini söylüyor.
Neden yükseliyor?
Çalışma, deniz seviyesindeki artışı hızlandıran iki ana etkeni öne çıkarıyor: Termal genleşme ve buzulların erimesi.
İklim değişikliği gezegenin sıcaklığını artırdıkça okyanuslar daha fazla ısı emiyor ve genleşiyor. Aynı zamanda kutup bölgelerindeki buz tabakaları da eşi görülmemiş bir hızla eriyor.
Lin, “Gezegen ısındıkça okyanuslar hacim kazanıyor, daha küçük olan buzullar ise devasa kıtasal buz tabakalarına kıyasla çok daha hızlı tepki veriyor. Şu anda özellikle Grönland’da bu sürecin hızlandığını görüyoruz,” diyor.
Sadece Eylül 2023 - Ağustos 2024 arasında Grönland buz tabakası 80 milyar ton buz kaybetti. Bu, art arda 28'inci yıl boyunca ürettiğinden daha fazla buz yitirdiği anlamına geliyor.
Grönland’daki buzun tamamen erimesi, küresel deniz seviyesini 7,4 metre yükseltebilecek miktarda tatlı su içeriyor.
Uzmanlara göre, her bir santimetrelik deniz seviyesi artışı, dünya genelinde yaklaşık 6 milyon kişiyi kıyı taşkınlarına açık hale getiriyor.
Kıyı krizi kapıda
Araştırmacılar, delta bölgelerinin —düz, verimli ve suya yakın arazilerin— deniz seviyesindeki artıştan en fazla etkileneceği konusunda uyarıyor.
Bu alanlar genellikle tarım, ulaşım ve kentsel gelişim için kullanılıyor; dolayısıyla kayıpları, küresel tedarik zincirinde ciddi kırılmalara yol açabilir.
Lin, “Deniz seviyesindeki birkaç santimetrelik artış bile deltaların taşkın riskini büyük ölçüde artırır,” diyor.
“Bu bölgeler sadece ulusal değil, uluslararası üretim merkezleridir.”
Araştırma ağırlıklı olarak Çin’e odaklansa da Lin, aynı tehlikelerin New York, Cakarta ve Manila gibi alçak kıyı düzlüklerine kurulu diğer büyük şehirler için de geçerli olduğunu belirtiyor.