Günümüz Avrupa’sında gençler işsizlikle boğuşurken göçmen gençlerin iş bulma şansı çok daha az. 15 ila 29 yaş arası 14 milyon Avrupalı genç ya işsiz ya da eğitimine devam edemiyor. “Kayıp kuşak” diye adlandırılan yeni neslin içinde bulunduğu ekonomik ve sosyalkriz süreci, kuşkusuz en çok göçmenlerin aleyhine işliyor.
9 yıldır İspanya’nın Zaragoza şehrinde yaşayan 21 yaşındaki Zeyşan Tarık, sürekli bir iş bulmanın günden güne zorlaştığının farkına vararak garson olmak için bir mesleki eğitim programına kaydoldu. Tarık, mesleki deneyimle eğitimi birleştiren bu programı neden seçtiğini anlatıyor: “İşverenler deneyimlieleman almak istediklerini ve benim çok genç olduğumu söylüyorlardı. Ne iş deneyimim ne de diplomam vardı. Bu nedenle bir eğitim programına katılmamın daha iyi olduğunu düşündüm ve kursakaydımı yaptırdım.”
Gençler için aşçılıkve garsonluk alanında meslekieğitim veren TOPİ adlı meslek okulunun müdürü Alfonso Dolset, krizle birlikte, son 3 yıldırokula olan talebin, özellikle de göçmen öğencilerin sayısının arttığındansöz ediyor: “Öğrencilerimizin %35 ila %50’si farklı ülkelerden gelen göçmengençlerden oluşuyor. Göçmen olmak bir seçim kriteri değil, kriter hemen bir iş bulabilmek.”
Ekvador’dan gelen 26 yaşındaki Diego Vasconez, her yıl 40 öğrencilik kontenjana sahip TOPİ’ye kayıt olmak için 1 yıl beklemek zorunda kaldı. Vasconez, artık iş bulmanın vehattaiş değiştirmenin neredeyse imkansız olduğundan söz ediyor: “Şimdi çok şey değişti. Eskiden bir garson bir işten ya da çalışma saatlerinden memnun olmadığında işi bırakabilir, 2 gün içinde yeni bir iş bulabilirdi. Şimdi ise durum farklı. Eğer işi bırakırsanız yeni bir iş bulmanız çok zor.” Okul öğrencilerinden, Kolombiyalı Andre Corrales ise en temel işler için dahi diploma sahibi olmanın önemine dikkat çekiyor: “Günümüzde eğitim çok önemli, aslolan bu. Sokakları süpürmek için başvurduğunuzda dahi eğitiminize bakıyorlar. Artık işler çok zorlaştı. İyi bir eğitim almanız, çok çalışmanız gerek; aksi takdirde hayatta hiçbir şey yapamıyorsunuz.”
Müfredatının 3’te 2’si pratiğe dayalı olan okulun restoranı halka açık olarak hizmet veriyor. Aşçılık diploması almak için 2 yıl eğitim alan gençlerin %90’ının sonrasında iş bulabildiği kaydedildi.
Öğrenciler, günlük deneyimin yanı sıra yurt dışında eğitimlere katılmafırsatı buluyor.Zaragoza Belediye Sarayı ile ortak bir çalışma yürüten TOPİ, öğrencilerine diğer Avrupa ülkelerinde restoranlarda staj imkanı tanıyor.Mesleki eğitimde öğrenci değişimine olanak tanıyan Leonardo da Vinci programının mali desteğini alan TOPİ’nin 3 öğrencisi İtalya’da bir restoranda 2 haftalık staj yaparak uluslararası deneyim elde etti.Okul müdürü Dolset, uluslararası stajların öğrencilerin kariyerinde bir dönüm noktası olabileceğini ifade ediyor: “Yurt dışında staj deneyimi, onların mesleki kariyerine yeni bir boyut kazandırıyor. Öğrencilerden bazıları stajın ardından yurt dışında çalışmaya karar verdi. Dolayısıyla yurtdışı eğitimi bazı öğrencilerin mesleki yaşamlarına yeni bir yön vermeye karar vermelerine yardımcı olabilir.”
İspanya’da işsizlik oranının oldukça yüksek olmasına rağmen bu üç genç de ülkeyi terk etmemeye çalıştıklarından söz ediyor. Tarık da TOPİ’deki eğitiminin ardından kendi restoranını açan Raquel’in yolundan gitmeyi hedeflediğinden söz ediyor: “Mesleki hayatım için hayalim kendi işimi kurmak, kendi restoranımı açmak. Başkalarındansa kendiniz için çalışmanız çok daha iyi. Tutkularım ve isteklerim var ve bunları gerçekleştirebileceğimi biliyorum.”