Macaristan'ın Ukrayna ve bazı Balkan ülkeleri yanı sıra Rusya ve Belarus'a da açık olan Ulusal Kart göçmenlik programı, "misafir işçilerin" ülkede iki yıl kalmalarına olanak sağlıyor. Bu süre üç yıl daha uzatılabiliyor ve bu durum süresiz oturumun yolunu açabiliyor.
İskandinav ve Baltık ülkeleri, Macaristan'ın Rusya ve Belarus vatandaşları için giriş kurallarını kolaylaştırmasının neden olabileceği olası güvenlik riskleri konusunda endişelerini dile getirdi.
Macaristan'ın Ulusal Kart göçmenlik programı, "misafir işçilerin" ülkede en az iki yıl kalmasına izin veriyor ve daimi ikamet yolunu açabiliyor.
Macaristan, başlangıçta Sırbistan ve Ukrayna vatandaşları için geçerli olan bu programı, AB'ye aday ülkeler Bosna Hersek, Karadağ, Kuzey Makedonya ve Moldova'nın yanı sıra Belarus ve Rusya'yı da kapsayacak şekilde genişletti.
Baltık ve İskandinav ülkelerinin Dışişleri ve İçişleri Bakanları, Avrupa Komisyonu'nun İçişlerinden Sorumlu Üyesi Ylva Johansson'a gönderdikleri mektupta Macaristan'ın son dönemde attığı adımların "ciddi bir güvenlik riski oluşturabileceğini" belirtti.
Letonya ve Litvanya Dışişleri Bakanları Adutiškis'te düzenledikleri ortak basın toplantısında endişelerini dile getirdiler.
Letonya Dışişleri Bakanı Baiba Braže, "Hiçbir zaman düşmanca niyetleri olan Rus diplomatlardan arınmış bir Schengen olmadı ve hiçbir zaman bazı ülkelerin olası güvenlik ihlallerinden arınmış bir Schengen de olmadı," dedi.
"Bu nedenle bunu bir güvenlik riski olarak çok ciddiye alıyoruz ve hem dışişleri hem de içişleri bakanları olarak ortak bir İskandinav-Baltık bakanları mektubu yazdık ve şu anda Komisyon'dan Macaristan'ın kararının yarattığı yasal komplikasyonların yanı sıra güvenlik, iş birliği ve diğer açılardan etkileri konusunda bir değerlendirme bekliyoruz," diyerek ekledi.
Litvanya Dışişleri Bakanı Gabrielius Landsbergis de Braže'nin sözlerini yineledi.
"Bu benzersiz bir durum. Schengen güven üzerine inşa edilmiştir. Başkalarının da bizim gibi davranacağına güveniyoruz. Eğer bu güven sarsılırsa ya da sarsılma ihtimali varsa, Schengen bölgesinde dengeyi yeniden tesis etmenin yollarını aramalıyız," dedi.
"Mevcut hükümler, AB'nin dış sınırından giren kişilere yönelik daha sıkı kontroller gibi ilave tedbirler öngörmektedir. Ancak bunun bir organ olarak AB ya da Schengen Birliği tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir," ifadelerini kullandı.
Macaristan endişeleri reddediyor
Macaristan hükümeti, Rus ve Belarus vatandaşları için giriş koşullarını hafifletmesi konusunda Brüksel'in açıklama talebine yanıt vererek, programın Schengen bölgesinin güvenliğine zarar vereceği endişelerini reddetti.
Macaristan İçişleri Bakanı Sándor Pintér, Macaristan'ın Avrupa işlerinden sorumlu bakanı tarafından X'te paylaşılan bir mektupta, kısa bir süre önce Rus ve Belarus vatandaşlarını da kapsayacak şekilde genişletilen Ulusal Kart programının "ilgili AB çerçevesine uygun olarak ve ilgili güvenlik riskleri göz önünde bulundurularak" uygulanacağını iddia etti.
Pintér, "Macaristan ulusal güvenliğinin ve bir bütün olarak Schengen bölgesinin güvenliğinin korunmasına büyük önem vermeye devam etmektedir," dedi.
Macar hükümeti, başvuru sahiplerinin diğer izinlerde olduğu gibi aynı titiz tarama sürecinden geçeceğini belirterek, Komisyon'un şu anda yürürlükte olan süreçlerle ilgili endişelerini hiçbir zaman dile getirmediğine işaret etti.