Almanya'nın doğusundaki üçüncü ve son eyalet Brandenburg birkaç gün içinde sandık başına gidiyor. Seçmenleri elinde tutmak için aşırı sağcı politikaları benimseyen hükümetle birlikte oylama nasıl sonuçlanacak?
REKLAMBrandenburg, gelecek yıl yapılacak federal seçimler öncesinde Almanya'nın doğusunda bölgesel seçimlerin yapılacağı son eyalet.
Eyalet, Berlin Duvarı'nın yıkılmasının ardından Almanya'nın yeniden birleştiği 90'lı yıllardan bu yana Sosyal Demokratlar tarafından yönetiliyor.
Aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisinin önemli kazanımlar elde ettiği diğer doğu eyaletlerindeki benzer seçimlerin ardından tüm ülke, Brandenburg'daki oylamayı, bu eyalet parlamentosunda da köklü değişiklikler olup olmayacağını görmek için yakından izliyor.
Viadrina Avrupa Üniversitesi'nde Avrupa çalışmaları profesörü olan Timm Beichelt Euronews'e yaptığı açıklamada, Almanya'da her dört ya da beş yılda bir 16 eyalet seçimi yapıldığını ve "eyaletlerin büyük bir rol oynaması nedeniyle hepsinin federal siyaset üzerinde bir etkisi olduğunu" söyledi.
Beichelt, son anketlere dayanarak "federal hükümetin [merkez sol, merkez sağ ve yeşil partilerden oluşan] trafik ışığı koalisyonundan muhtemelen iki partinin küçüleceğini belirterek, "Yani şimdiden önemli değişiklikler var. Federal hükümete verilen sinyal güçlü ve yerel olarak da öyle," dedi.
Bununla birlikte Beichelt, sonuçların 1 Eylül'de oylanan diğer iki doğu eyaleti Thüringen ve Saksonya kadar dramatik olmayabileceğini söyledi.
Thüringen'de popülist partiler AfD ve aşırı sol Sahra Wagenknecht İttifakı (BSW) oyların yüzde 50'sinden fazlasını aldı ve AfD birinci oldu. Böylece Nazi Almanya'sından bu yana ilk kez aşırı sağcı bir parti bir eyalet seçimini kazanmış oldu.
Saksonya'da AfD, muhafazakâr Hıristiyan Demokratların (CDU) ardından en çok oy alan ikinci parti oldu.
Anketler Brandenburg'da popülist partilerin oyların yüzde 40'ını kazanabileceğini gösteriyor.
Beichelt, "Bu da yüzde 60'ın hala yerleşik ya da ana akım partiler için olduğu anlamına geliyor. Kimin kazanacağını ya da kaybedeceğini zaman gösterecek," dedi.
Brandenburg'da popülizm neden yükseliyor?
Uzmanlar, geleneksel partiler toplu olarak popülistlerin önünde olsa da, Brandenburg sakinlerinin bu partilerin endişelerini gidermediğine inandıklarını ve bu nedenle protesto amacıyla oy kullandıklarını öne sürüyor.
Uzmanlar güvenlik, göç ve hayat pahalılığının insanların endişelerinin başında geldiğini, AfD ve BSW'nin de bu noktada devreye girdiğini belirtiyor: her iki parti de göçün azaltılmasını, iklim değişikliği politikalarının sulandırılmasını ve Ukrayna'ya silah sevkiyatının durdurulmasını destekliyor.
Beichelt, "İnsanlar sağlık sisteminin kötüye gideceğinden çok endişeli," dedi. "Artık faturalarını ödeyemeyecekleri konusunda büyük bir endişe var."
"Ukrayna'daki savaş Brandenburg'daki insanlar üzerinde Almanya'nın geri kalanındakilere kıyasla daha ağır bir yük oluşturuyor," diye ekledi. "Dolayısıyla, siyaset bilimi perspektifinden bakıldığında, AfD gibi protest partilerin neden bu kadar destek kazandığını anlamak çok da zor değil."
Polonya sınırında yer alan Frankfurt an der Oder'de yaklaşık 60.000 kişi yaşıyor.
REKLAMEuronews, kent sakinlerine oylama öncesinde nasıl bir ruh hali olduğunu sordu. Bir emekli Beichelt'in söz ettiği endişeleri yineleyerek, diş hekimine gitmek için başkent Berlin'e kadar gitmesinin tavsiye edildiğini söyledi.
Beichelt'e göre, bu sorunlar şehirlerin dışındaki kırsal bölgelerde çok daha kötü.
"Brandenburg'daki tüm doktorların üçte ikisi 60 yaşın üzerinde. Sağlık sistemi bu. Toplu taşıma sistemi? Trenler için uygun bir altyapı yok, çok iyi değil. Birçok yerde sadece iki saatte bir sefer var ya da hiç yok."
Ayrıca, artan masrafların yanı sıra, kırsal kesimde yaşayanların ulaşımını daha da zorlaştıran sürekli inşaat ve restorasyon çalışmalarını da suçlayan Beichelt'e göre sorun, Brandenburg'daki siyasetçilerin son 20 yılda önemli reformlar yapmamış ya da kritik toplumsal sorunları ele almamış olmasından kaynaklanıyor.
REKLAM"Her nasılsa siyasetçiler bu sorunları ele aldıklarına dair bir işaret veremediler," diyen Beichelt, sözlerini şöyle sürdürdü: "Siyaset, Brandenburg halkının önemsediği şeyleri önemsemiyor. Bu nedenle AfD'ye verilen destek aynı zamanda yerleşik partilere karşı duyulan hayal kırıklığının da bir yansıması."
Daha geniş bir Almanya etkisi
Brandenburg 2013'ten bu yana SPD'li Bakan Dietmar Woidke tarafından yönetiliyor ve Woidke pazar günü AfD'nin en çok oyu alması halinde istifa edeceğine söz verdi.
SPD kötü bir sonuç alırsa, Şansölye Olaf Scholz gelecek yıl yapılacak federal seçimlerde partinin başbakan adayı olarak gösterilmeyebilir. Yine de SPD'nin Brandenburg'da geçirdiği görev süresi seçimlerde onlara avantaj sağlayabilir.
Beichelt, "Brandenburg'da da Saksonya ya da diğer pek çok eyaletteki seçimlere benzer bir sonuç çıkacağı açık: Görevdeki bakanlar eyaletlerinde popülerler ve partilerini oy açısından yukarı çekiyorlar," dedi.
REKLAMThüringen ve Saksonya eyaletleri koalisyon kurmakta zorlanırken, Beichelt aynı durumun AfD söz konusu olduğunda Brandenburg için geçerli olmayacağını söyledi.
"Sahra Wagenknecht İttifakı ile bir koalisyon olması muhtemel çünkü partisine ihtiyaç duyulmayacak sadece birkaç olası konstelasyon var," diye açıkladı.
"Alman seçim ya da parti sistemi için bir kişi etrafında ittifak kurmak yeni bir şey. Henüz ortada bir program yok, sadece bir isim var: Sahra Wagenknecht," diye ekledi. "Ancak Avrupa'da, özellikle de Orta ve Doğu Avrupa'da, kişilikler etrafında kurulan ve uzun ömürlü olmayan bu ittifakları zaten biliyoruz. Bu kuralı uygularsanız, net bir programı olmayan bir partinin bir yıl ya da en geç beş yıl içinde kendiliğinden dağılacağını söyleyebilirsiniz."
Beichelt'e göre, eyalet seçimlerinde ne olursa olsun, 365 gün içinde çok şey olabileceği için insanlar sonuçları gelecek yıl sonbaharda yapılması planlanan federal seçimlere uyarlama konusunda dikkatli olmalı.
REKLAM"Hükümetteki yerleşik partilerin yanı sıra CDU ve CSU'nun nasıl bir gelişme göstereceğini de bilmiyoruz" diyen Beichelt, sözlerini şöyle sürdürdü: "Genel olarak popülist partilerin eyalet seçimlerinde daha yüksek oy alma eğiliminde olduğu söyleniyor. Bunu üç eyalet seçiminde gördük ve şimdi bu eğilimin devam edip etmeyeceğini ya da federal seçimlerin yine daha ılımlı sonuçlar gösterip göstermeyeceğini göreceğiz."
Brandenburg'un geleceği
Brandenburg, başkentin havalimanının yanı sıra binlerce kişiye istihdam sağlayan Tesla fabrikasına ev sahipliği yapması nedeniyle Berlin için önemli. Berlin'de uygun fiyatlı konut bulmakta zorlanan pek çok kişi de Brandenburg'un çevre bölgelerine taşınıyor.
Federal İstatistik Ofisi'ne göre, 2023 yılında 17.000 Berlinli Brandenburg'a taşındı. Brandenburg'daki doğum sayısı neredeyse son 30 yılın en düşük seviyesine geriledi.
Frankfurt an der Oder bir üniversite kenti ancak etrafta dolaşırken nüfusun büyük bir kısmının emeklilerden oluştuğu açıkça görülüyor.
REKLAMAfD'nin Thüringen ve Saksonya'daki başarısının ardından federal hükümet, göçmenler tarafından gerçekleştirilen bir dizi ölümcül bıçaklı saldırının ardından tüm kara sınır kapılarında nokta kontrolleri başlatmak da dahil olmak üzere daha sağcı politikalar benimsedi. Ancak Almanya-Polonya sınırındaki kontroller geçen yıldan bu yana uygulanıyor.
Euronews'in görüştüğü Frankfurt an der Oder sakinlerinin tamamı şehirdeki olumsuz havanın nedeni olarak göçü gösterdi.
Aslen Pakistanlı olan ancak son beş yıldır Frankfurt an der Oder'de yaşayan Rana, son altı ayda göçte bir artış olduğunu fark ettiğini söyledi.
Brandenburg'un ağırlıklı olarak AfD'ye oy vermesini beklediğini belirten Rana, "Son zamanlarda bazı suç sorunları vardı, bıçaklı suçlar ve küçük terörizm vakaları gibi sorunlar," dedi. "Bence bu yüzden yerel halk, göçmenlere karşı cephe alıyor."
REKLAMRana, AfD'nin şehrin sorunlarını çözeceğini düşünmüyor "çünkü buraya hiçbir göçmenin gelmemesi gerektiğini söylemek doğru değil." Ayrıca AfD'nin pazar günü yapılacak seçimlerde başarılı olması halinde daha fazla ırkçılıkla karşılaşacağını düşünüyor.
Öte yandan Merkezi Yabancılar Sicili'ne göre, Mart 2023 itibariyle Brandenburg eyaletinde 200.000'den az yabancı yaşıyor.
Euronews'in konuştuğu ve yıllardır Frankfurt an der Oder'de yaşayan emekli de şehirdeki havayı olumsuz bulduğunu belirtti. Göç konusuna da değinen emekli, "Genelleme yapmak istemiyorum ama yüksek bir binada oturuyorum ve burada yaşayanların yüzde 80'i Polonyalı, yüzde 10'u da göçmen, münzevi ya da her neyse," dedi.
Frankfurt an der Oder'in topluluk duygusunu kaybetmiş bir banliyö kenti olduğunu söyleyen emekli, "Mesele kardeşlik, dostluk ya da başka bir şey değil, mesele her şeyin en ucuz olduğu yer, gidip gelmek. Çok fazla dirsek temasının olduğu bir tüketim toplumu haline geldi," diye ekledi.
REKLAM