Baltık ülkesinin açıklaması, ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın NATO müttefiklerinin GSYH'lerinin en az yüzde 5'ini savunmaya harcamaları gerektiğini söylemesinin ardından geldi.
Baltık ülkesi Cumhurbaşkanı Gitanas Nausėda Cuma günü yaptığı açıklamada, Litvanya'nın bölgedeki Rus saldırganlığı tehdidi nedeniyle 2026 yılından itibaren savunma harcamalarını GSYH'nin yüzde 5 ila yüzde 6'sına çıkaracağını söyledi.
Nausėda, Cuma günü ülkenin Devlet Savunma Konseyi tarafından 2026'dan 2030'a kadar bu harcama seviyesine ulaşmak için "tarihi bir karar" alındığını söyledi.
Nausėda Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta düzenlediği basın toplantısında, "Rus askeri saldırganlığı olasılığı hala gerçek, ancak yakın değil. Savunma ve caydırıcılığı önemli ölçüde güçlendirmek için çabalarımızı arttırmalı ve bu amaçla daha fazla kaynak ayırmalıyız," dedi.
Rusya ve müttefiki Belarus ile sınır komşusu olan NATO ve AB üyesi Litvanya şu anda GSYH'sinin yüzde 3'ünden biraz fazlasını savunmaya harcıyor.
Yüzde 5'lik hedefe ulaşılması halinde Litvanya, GSYH'sinin yüzdesi olarak savunmaya en fazla harcama yapan NATO ülkesi olacak. Şu anki lider Polonya, GSYH'sinin yüzde 4'ünden fazlasını savunmaya harcıyor ve yıl sonuna kadar yüzde 5'e yaklaşması bekleniyor.
Litvanya'nın açıklaması, ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın bu ay NATO müttefiklerine savunma harcamalarını GSYH'nin yüzde 5'ine çıkarma çağrısında bulunmasının ardından geldi. Bu, şu anda askeri ittifakın hiçbir üyesinin ulaşamadığı bir seviye.
Trump yıllardır NATO'ya kuşkuyla yaklaşıyor, on yıllardır ABD'nin dış politikasını belirleyen ittifakın değerini açıkça sorguluyor ve son zamanlarda savunma harcamaları hedeflerini tutturamayan üyeleri savunmamakla tehdit ediyor.
Avrupalı NATO liderlerinden Trump'ın yorumlarına karışık tepkiler geldi. Bazıları savunmaya bu kadar çok harcama yapmanın zorluğunu vurgularken, diğerleri -özellikle de NATO'nun doğu cephesinde kendilerini en savunmasız hissedenler- bu fikri destekledi.
Nausėda, "Güvenliğimiz NATO ittifakına üyeliğimizle de güvence altına alınmıştır, ancak bu sadece kendimizi savunmaya hazır olduğumuz takdirde etkili olacaktır," dedi.
Cumhurbaşkanı Nausėda ile birlikte basın toplantısında konuşan Savunma Bakanı Dovilė Šakalienė, ek harcamaların Leopard tankları, hava savunma sistemleri ve diğer teçhizat için yapılacak avans ödemelerine gideceğini ve böylece teslimatların hızlandırılacağını söyledi.
Šakalienė, geçen yıl göreve gelen ve güvenliği 3 milyondan az nüfusa sahip küçük bir ülke için temel öncelik haline getirme sözü veren yeni bir merkez sol hükümete mensup. Hükümet geçtiğimiz ay savunma yatırımları için borç alabilmek amacıyla uluslararası borçlanma limitini arttırdı.
NATO üyeleri, Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'yı geniş çaplı işgalinin ardından savunma harcamalarını arttırdı. Geçen yılın sonu itibarıyla 32 ülkeden 24'ü GSYH'nin yüzde 2'si oranında harcama hedefini tutturmuş durumdaydı. 2018'de sadece yedi ülke yüzde 2'lik harcama hedefini tutturmuştu.