Pazartesi günü Auschwitz'de düzenlenecek törene aralarında Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İngiltere Kralı Charles III'ün de bulunduğu dünya liderleri katılacak.
REKLAM
Pazar günü yüzlerce kişi, 80. yıldönümünde Holokost kurbanlarını onurlandırmak üzere Amsterdam Wertheimpark'taki Auschwitz Anıtı önünde toplandı. Hollanda Başbakanı Dick Schoof, hayatta kalanların ve halkın yanında durarak etkinliğe katıldı.
Hollanda Auschwitz Komitesi'ni temsil eden Jacques Grishaver, Holokost'un kalıcı acısı ve insanlığa yüklediği sorumluluk hakkında konuştu.
"Acı hiç dinmedi," diyen Grishaver, sözlerini şöyle sürdürdü: "Ama bana her zaman 'bir daha asla Auschwitz'in' sadece bir vaat değil, gerçeğe dönüştüğü bir dünya için mücadele etme gücü verdi. 'Bir Daha Asla Auschwitz' bir anma çığlığından daha fazlasıdır. Bu bir görevdir."
Anma törenleri pazartesi günü, Yahudi, Polonyalı, Roman, Sinti, Sovyet savaş esirleri, LGBTQ+ bireyler ve diğerleri olmak üzere bir milyondan fazla kişinin Nazi Almanyası tarafından katledildiği Polonya'nın güneyindeki Auschwitz-Birkenau'da devam edecek. Sovyet güçleri tarafından 27 Ocak 1945'te kurtarılmasının yıldönümü, Holokost'un en güçlü sembollerinden biri olmaya devam ediyor.
Bu yılki anma töreni, artık ileri yaşlarda olan kurtulanların yaşadıkları vahşete tanıklık etmeye devam etmeleri nedeniyle özellikle dokunaklı. Auschwitz-Birkenau Devlet Müzesi, pazartesi günkü etkinliklere dünyanın dört bir yanından siyasi liderler, kraliyet mensupları ve ileri gelenlerin yanı sıra hayatta kalan yaklaşık 50 kişinin katılmasını bekliyor.
Hayatta kalanlar arasında, çocukken hapsedildiği barakaları yeniden ziyaret eden Barbara Donezka da bulunuyor. Bir zamanlar yattığı tahta yatağın yanında durarak şunları söyledi: "Anılar geri geliyor. Buna nasıl dayandığımı merak ediyorum - açlık, soğuk, hayatımdan endişe duymak."
En acı anılarından biri, henüz dört yaşında olan genç arkadaşı Helena'nın ölümü. Donezka, "Ah, ne kadar korkunçtu, o kadar çok ağlıyorduk ki," diye hatırlıyor. "Ölümle ilk kez o zaman temas kurmuştum. Ölmeyeceğimizi düşünmüştüm. Sadece yetişkinlerin öleceğini sanıyordum, daha çok zamanımız olduğunu..."
Törene katılan dünya liderleri arasında Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Kanada Başbakanı Justin Trudeau ve İngiltere Kralı III. Charles yer alıyor. Avusturya, İtalya, Polonya ve diğer ulusların ileri gelenleri de hazır bulunacak.
Ancak yıldönümü siyasi soruları da beraberinde getirdi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Gazze'de işlendiği iddia edilen savaş suçları nedeniyle Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından çıkarılan tutuklama emri nedeniyle törene katılamıyor. Onun yerine İsrail'i Eğitim Bakanı Yoav Kisch temsil edecek.
Günümüzde bir müze ve anma alanı olan Auschwitz, Holokost'un ve nefret, ırkçılık ve antisemitizmin tehlikelerinin küresel bir sembolü olmaya devam ediyor. 2024 yılında 1.83 milyondan fazla ziyaretçi Auschwitz'in tarihini öğrenmeye geldi. Alan, geçmişten alınan derslerin gelecek nesillere aktarılmasını sağlamak üzere eserleri ve hikâyeleri muhafaza ediyor.
Dünya, Auschwitz kurbanlarını ve hayatta kalanları anmak için bir araya gelirken, yıldönümü hem geçmişte yaşanan acıların anılması hem de gelecek nesiller için özgürlük, hoşgörü ve insan onuru değerlerinin korunması için bir çağrı niteliği taşıyor.