Bu yılki etkinlikte siyasetçilerden konuşma yapmamaları istendi.
REKLAM
Holokost'tan kurtulanlar, Pazartesi günü Auschwitz-Birkenau ölüm kampının kurtarılmasının 80. yıl dönümünü anmak üzere Polonya'nın güneyinde bir araya gelirken 'antisemitizmin yükselişi' konusunda uyarıda bulundular.
Sovyet birlikleri, kamptaki 7.000 kişiyi kurtarırken, Naziler, Auschwitz-Birkenau'da çoğu Yahudi olmak üzere 1,1 milyon insanı öldürdü.
Hayatta kalanların yaşları ve sağlık durumları göz önüne alındığında, 27 Ocak 1945'i anmak üzere onlarca insanın son kez bir araya geldiğini düşünenler de vardı.
Bu nedenle töreni organize edenler, hayatta kalanları törenin ana odağı haline getirdi ve politikacılardan konuşma yapmamaları istendi.
Konuşmacılardan 86 yaşındaki Tova Friedman, altı yaşındayken kamptan kurtarılmıştı.
"Beş buçuk yaşında bir çocuk olarak saklandığım yerden tüm arkadaşlarımın toplanıp ölüme götürülüşünü izlediğimi hatırlıyorum. Ebeveynlerin yürekleri dağlayan çığlıklarını görmezden geliyorlardı," dedi.
"Tüm çocuklar götürüldükten sonra avluda kendi kendime, 'Dünyada kalan tek Yahudi çocuk ben miyim?' diye soruyordum."
Anma töreninde konuşma yapanların çoğu dünyada yükselen antisemitizmin tehlikeleri konusunda uyarıda bulunarak, İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilerin 6 milyon Yahudi'yi öldürmeleriyle sonuçlanan olayların "bu tür bir nefretle" başladığını belirtti.
Auschwitz'den sağ kurtulan Marian Turski, "Antisemitizmde büyük bir artış görüyoruz ve Holokost'a yol açan da tam olarak buydu," ifadelerini kullandı.
Auschwitz'den kurtulan Leon Weintraub, özellikle Avrupa'da aşırı sağın giderek daha popüler hale geldiği bir dönemde "uyanık olunması" gerektiğini söyledi.
"Çok ciddi olalım ve demokrasi düşmanlarının cümlelerini ciddiye alalım. Onlar genellikle öne sürdükleri sloganları hayata geçirmeye çalışırlar," diye konuştu.
'Onları asla unutmayacağız'
Günün erken saatlerinde, bazıları hapishane üniformalarını hatırlatan mavi-beyaz çizgili atkılar takan insanlar, mahkumların idam edildiği Ölüm Duvarı'nda toplandı.
Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda ve Auschwitz-Birkenau Devlet Müzesi Müdürü Piotr Cywinski de onlara katıldı.
Tören için Auschwitz'e giden diğer dünya liderleri arasında Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Şansölyesi Olaf Scholz da vardı.
Rus temsilciler, Ukrayna'nın 2022 yılındaki tam ölçekli işgalinden ötürü törene davet edilmedi.
Almanya Şansölyesi Scholz, "Oğullar, kızlar, anneler, babalar, arkadaşlar, komşular, büyükanneler ve büyükbabalar: Hayalleri ve umutları olan bir milyondan fazla kişi, Almanlar tarafından Auschwitz'de öldürüldü," dedi.
"Ölümlerinin yasını tutuyoruz ve en derin üzüntülerimizi ifade ediyoruz. Onları asla unutmayacağız. Ne bugün, ne de yarın," diye ekledi.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise şu şekilde konuştu: "Hayatta kalan son kişiler de aramızdan ayrılırken, Avrupalılar olarak bu tarifsiz suçları hatırlamak ve kurbanların anılarını onurlandırmak bizim görevimizdir."