Baltık liderlerinin jeopolitik ve sembolik bir önem taşıdığını belirttiği Avrupa elektrik ağına geçiş, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından 30 yıldan fazla bir süre sonra gerçekleşti.
REKLAM
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, üç Baltık ülkesi Estonya, Letonya ve Litvanya'nın Sovyet döneminden kalma elektrik şebekesinden ayrılıp Avrupa elektrik şebekesiyle senkronize olmalarını memnuniyetle karşıladı.
Pazar gününü "büyük bir gün" olarak nitelendiren Zelenskiy, X hesabında yayınladığı bir videoda, "Ukrayna bunu 2022'de zaten yapmıştı ve şimdi Baltık ülkeleri nihayet kendilerini bu bağımlılıktan kurtardılar. Moskova artık enerjiyi onlara karşı bir silah olarak kullanamaz. Bu aynı zamanda Avrupa'nın artık daha da birleştiği anlamına geliyor," dedi.
Baltık liderlerinin jeopolitik ve sembolik öneme sahip olduğunu vurguladığı geçiş, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından 30 yıldan fazla bir süre sonra gerçekleşti.
Bu geçiş, Baltık ülkelerinin petrol ve doğalgaz zengini Rusya ile olan nihai bağlarını da sona erdiriyor.
Başkent Vilnius'ta düzenlenen törende konuşan Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda, bu başarının tüm kıtaya güçlü bir cesaret mesajı gönderdiğini belirterek, "Yakın dostumuz Polonya'nın katılımı olmadan mümkün olmayan ortak başarımız, Avrupa Birliği'nin temel ilkeleri olan dayanışma ve birliğin gerçek değerini gösteriyor," ifadelerini kullandı.
Baltıklar ile Rusya, Belarus ve AB üyeleri Polonya ve Litvanya ile deniz arasında sıkışmış olan Rus eksklavı Kaliningrad arasındaki kalan tüm iletim hatları teker teker kapatıldı: önce Litvanya - Vilnius şehir merkezinde özel olarak yapılmış 9 metrelik bir saat son saniyeleri geri sayıyordu - birkaç dakika sonra Letonya, ardından da Estonya.
Baltık Güç Sistemi daha sonra Finlandiya, İsveç ve Polonya ile bağlantılar yoluyla Avrupa enerji ağıyla birleştirildi.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, geçişin enerjiden daha fazlası olduğunu belirterek, bunun Avrupa entegrasyonuyla ilgili olduğunu söyledi.
"Bu, bir araya geldiğimizde dağları yerinden oynatabileceğimizi bir kez daha kanıtlamakla ilgili. Litvanya, Letonya, Estonya - sizler Avrupa'nın kalbindesiniz. Bu an için yorulmadan çalıştınız ve bugün tüm Avrupa sizinle birlikte kutluyor," dedi.
Hepsi NATO üyesi olan Baltık ülkeleri, 1990 yılında SSCB'den bağımsızlıklarını ilan ettiklerinden bu yana Rusya ile ilişkilerinde sık sık gerilim yaşadılar. Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı geniş çaplı işgali üzerine ilişkiler dibe vurdu.
Baltık ülkelerini Rusya ve Belarus'a bağlayan 16 elektrik hattı, Baltık Denizi'ndeki su altı kabloları da dahil olmak üzere AB'nin geri kalanına bağlayan yeni bir şebeke oluşturulurken geçtiğimiz yıllarda söküldü.
Rusya ve Belarus ile 1,633 kilometre uzunluğunda sınıra sahip olan üç Baltık ülkesi, herhangi bir düşmanca tepkinin önüne geçmek için 2024 yılında Moskova ve Minsk'i bağlantı kesme planından haberdar etti.
Her üç ülkenin liderleri de vatandaşlarına geçişin sorunsuz bir şekilde gerçekleşeceği konusunda güvence verirken, olası provokasyonları önlemek için özel tedbirler alındı.
Letonya'da Ulusal Silahlı Kuvvetlere ve Ulusal Muhafızlara görevlerini takviye edilmiş bir şekilde sürdürmeleri talimatı verildi.
Litvanya'nın elektrik şebekesi operatörü Litgrid'e göre, Rusya anakarasıyla kara bağlantısı olmayan Kaliningrad bölgesi halihazırda kendi elektrik üretimine güveniyor.