Avrupalı liderler 6 Mart'ta özel bir zirve düzenleyecek.
REKLAM
Avrupa Birliği'nin (AB) Dış Politika Şefi Kaja Kallas, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Avrupalı liderlerin Ukrayna'ya kısa vadeli askeri yardımı arttırmak için hızla anlaşacakları konusunda 'iyimser' olduğunu söyledi.
Kaja Kallas Brüksel'deki toplantının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada "Bakanlar Ukrayna'ya askeri yardım için yeni girişimi genel olarak destekledi ve elbette ayrıntılar ve özellikle de rakamlar 6 Mart'taki olağanüstü Avrupa zirvesinde kararlaştırılacak ve tartışılacak," dedi.
Rusya'nın geniş çaplı işgalinin başlamasının üçüncü yıldönümünde yapılan toplantıda bakanlar, Euronews tarafından görülen bir taslağa göre, AB Dış Eylem Servisi (EEAS) tarafından 'AB üye devletlerinim Ukrayna'nın en acil kısa vadeli ihtiyaçlarını karşılama çabalarını hızlandırmak ve odaklamak' için sunulan bir öneriyi tartıştı.
Paket kapsamında AB üye ülkelerinin 2025 yılında 'mümkün olan en kısa sürede' en az bir buçuk milyon adet büyük kalibreli topçu mühimmatı, hava savunma sistemleri, derin hassas saldırılar da dahil olmak üzere füzeler, insansız hava araçları ve tugayların yenilenmesine destek sağlama taahhüdünde bulunması planlanıyor.
Daha önceki bir taslakta 6 milyar euro ayrılmış olmasına rağmen, belgenin son taslağında belirli bir meblağ yer almıyor. Her üyenin katkıda bulunması gereken miktar, mevcut gayri safi milli gelire göre belirlenecek. AB ülkeleri ayrıca ekipman tedariki yoluyla 'ayni' ya da 'nakdi' katkıda bulunmayı seçebilecekler.
Teklif ayrıca bloğun bu yıl Ukrayna'ya yapacağı ödemelerin, hareketsiz hale getirilen Rus varlıklarından elde edilecek gelirle birlikte üzerinde anlaşmaya varılan nihai paketten düşülmesini planlıyor. Ödenecek iki dilimin toplamı yaklaşık 880 milyon euro olacak.
"Detaylı bir şekilde görüşmemiz ve zaman ayırmamız gerekiyor. Sorun şu ki zamanımız yok," diyen Kallas şunları ekledi: "İşte bu nedenle 6 Mart'ta karar alabilmemiz için gerçekten ısrar ediyorum çünkü bunu yapabileceğimizin sinyalini vermek de önemli. Dolayısıyla bu konuda olumlu ya da iyimser olduğumu söyleyebilirim.''
Özel zirve Pazar akşamı Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa tarafından toplandı ve Costa X'te yaptığı açıklamada "Ukrayna ve Avrupa güvenliği için belirleyici bir an yaşıyoruz," dedi.
"Avrupalı liderlerle yaptığım istişarelerde, bu zorlukları AB düzeyinde aşmak için ortak bir kararlılık duydum. Avrupa savunmasını güçlendirmek ve kıtamızda barışa ve Ukrayna'nın uzun vadeli güvenliğine kararlı bir şekilde katkıda bulunmak. 6 Mart'ta karar almaya hazır olmak için (Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula) von der Leyen ve tüm üye devletlerle birlikte çalışmaya devam edeceğim."
Kiev desteği
Costa, von der Leyen, Avrupa Komisyon üyelerinin çoğu ve çok sayıda AB lideri, savaş dördüncü yılına girerken AB'nin ülkeye verdiği desteği vurgulamak üzere Pazartesi günü Kiev'deydi.
Von der Leyen, Ukrayna'nın zor durumdaki bütçesine ek likidite sağlamak ve diğer hususların yanı sıra yerli sanayiden askeri teçhizat alımını kolaylaştırmak üzere 3.5 milyar euro'luk bir AB mali yardım paketini açıkladı.
3.5 milyar euro, Avrupa Birliği'nin kuracağı ve 'Ukrayna Kolaylığı' olarak adlandırılan 50 milyar Avroluk daha büyük bir yardım fonunun avansını oluşturuyor.
Trump'ın sözleri ve AB
ABD Başkanı Donald Trump'ın Zelenskiy'i 'diktatör' olarak nitelendirmesi ve işgalden Rusya'yı değil Ukrayna'yı sorumlu tutmasının ardından gerilim tırmanıyor. Kremlin'in söylemleriyle örtüşen bu açıklamalar Avrupa'da öfkeye yol açtı ve Trump'ın barış görüşmelerini yönetme kabiliyeti ya da isteği konusunda ciddi şüpheler uyandırdı.
Tepkilere rağmen Cumhuriyetçi Başkan sözlerini yumuşatmaya yanaşmadı.
Trump geçen hafta verdiği bir röportajda "Yıllardır bu adamın (Zelenskiy) şehirlerinin yıkılmasını, insanlarının öldürülmesini, askerlerinin yok edilmesini izliyorum," dedi. "Yıllardır izliyorum ve hiçbir kartı olmadan müzakere etmesini izliyorum. Elinde hiçbir kart yok ve bundan bıkıyorsunuz. Sadece bıkıyorsunuz. Bıktım artık."
Zelenskiy daha sonra, ülkesi için barış ve NATO üyeliği anlamına gelmesi halinde cumhurbaşkanlığından istifa etmeye hazır olduğunu açıkladı. Bir basın toplantısında konuşan lider, "Ben Ukrayna'nın 20 yıl sonraki değil bugünkü güvenliğine odaklanmış durumdayım ve 10 yıl boyunca iktidarda kalmak gibi bir niyetim yok. Bu benim odak noktam ve en büyük arzum."
Trump'ın 12 Şubat'ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile müttefikleriyle koordinasyonsuz bir şekilde 90 dakikalık bir telefon görüşmesi yapmasından bu yana Brüksel, çıkarlarının ve endişelerinin dikkate alındığından emin olmak için hızla gelişen olaylar zincirinde yerini bulmaya çalışıyor.
Geçtiğimiz hafta Avrupalı liderler arasında safları sıklaştırmak ve siyasi birliği sağlamlaştırmak amacıyla yapılan telefon görüşmeleri ve toplantılarla diplomatik bir hareketlilik yaşandı.
Bu zirve sırasında von der Leyen, blok genelinde silah üretimini ve savunma kabiliyetlerini arttırmak için "kapsamlı bir plan" sunmayı planladığını ve bunun Rus birliklerine karşı mücadeleye yeni silahlar getirerek Ukrayna'ya da "fayda sağlayabileceğini" söyledi.
Planın Beyaz Saray'ı Avrupa'nın müzakere masasında bir koltuğu hak ettiğine ikna etmeye yetip yetmeyeceği belli değil. Kıta, uzun vadeli güvenliğini Ukrayna'nın istikrarına bağlı görmesine rağmen şu ana kadar müzakerelerden uzak tutuldu.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio demokratik müttefiklerini Rusya ile temasları konusunda bilgilendirerek ve bu açılımın ABD'nin dış politikasında ani bir sapma anlamına gelmediğinde ısrar ederek onlara güven vermeye çalıştı. Rubio, Kremlin'e yaptırımların hafifletilmesi zamanı geldiğinde Avrupalıların da masaya davet edileceğini ifade etti.
Kiev'e giderken von der Leyen, Putin'e herhangi bir taviz vermeme konusunda çıtayı yükselterek, "Kalıcı bir barış anlaşmasına varma konusunda gerçekten istekli olduklarını göstermedikleri sürece Rusya'ya yönelik cezalandırıcı yaptırımları arttıracağız," dedi.
"Özgür ve egemen bir Ukrayna tüm dünyanın çıkarınadır."