Partiler arası milletvekilleri, Macaristan'ın endişe verici bir şekilde gerilediğini iddia ederek bu ülkeye yönelik fonların tamamen kesilmesini talep ediyor. Avrupa Komisyonu ise demokrasiyi korumak için bütçe aracının kullanımını tartışmaya hazır durumda.
REKLAM
Bir grup Avrupa Parlamentosu üyesi, Viktor Orban hükümetinin hukukun üstünlüğü ilkesinden uzaklaştığı iddiasıyla Avrupa Komisyonu'na Macaristan'a yönelik AB fonlarının derhal dondurulması çağrısında bulundu.
Bütçe Komisyon Üyesi Piotr Serafin ile Demokrasi ve Adaletten sorumlu Komisyon Üyesi Michael McGrath'a hitaben kaleme alınan mektup 5 farklı siyasi gruptan 26 Avrupa Parlamentosu üyesi tarafından imzalandı.
AP üyeleri tarafından hazırlanan mektupta, "Avrupa Parlamentosu'nun 26 Üyesi olarak Macaristan'daki son gelişmelerle ilgili derin endişelerimizi ifade etmek üzere yazıyoruz. Avrupa Komisyonu'nu, Birliğin mali çıkarlarını korumak amacıyla yürürlükteki mevzuat doğrultusunda Macaristan'a yönelik tüm AB fonlarını derhal askıya alarak AB değerlerini ve AB yasalarını ihlal etmeye son vermesi için Viktor Orbán hükümeti üzerindeki baskıyı arttırmaya çağırıyoruz," ifadeleri yer aldı.
Mektupta, Komisyon'un şu anda Macaristan'dan 18 milyar euroyu Aralık 2022'de başlatılan çeşitli mekanizmalar yoluyla, öncelikle "yaygın yolsuzluk" ve "hükümetin hukukun üstünlüğünü ciddi şekilde ihlal etmesi" nedeniyle çektiği hatırlatılıyor.
Mektupta, "Ne yazık ki, Aralık 2022'deki kararlardan bu yana Macaristan, öngörülen koşulları ve/veya kilometre taşlarını yerine getirme yönünde anlamlı bir ilerleme kaydedememekle kalmamış, bunun yerine daha da endişe verici gerilemelere tanık olmuştur" denildi.
Mektupta, Macar Dürüstlük Kurumu'nun çalışmalarına hükümetin doğrudan müdahalesi, Macar Yargıçlar Birliği'nin protestosuyla sonuçlanan yargı bağımsızlığının baltalanması, Budapeşte'deki Eşcinsel Onur Yürüyüşü'nün yasaklanması ve "Egemenliğin Savunulması Yasası"nın onaylanması da dahil olmak üzere dört temel konuya değiniliyor.
Mektupta, 2023 yılında kabul edilen bu yasanın, seçmenleri etkilemek için yabancı fonların kullanılmasının soruşturulmasına olanak sağladığı ve hükümeti eleştirenlere karşı bir araç olarak görüldüğü ifade ediliyor.
Bu yasaya ek olarak, Macaristan Parlamentosu şu anda yabancı finansmanlı medya ve sivil toplum kuruluşların listelenmesini ve para cezasına çarptırılmasını öngören bir yasa tasarısını görüşüyor.
AP milletvekilleri tüm fonların kesilmesinin AB'nin mali çıkarına olduğunu savunuyor
Mektubu imzalayanlar, AB'nin Hukukun Üstünlüğü Koşulluluk Mekanizması'nı bu tür ihlaller durumunda fonların kesilmesi için bir araç olarak gösteriyor. Bu mekanizma daha önce Macaristan'a karşı kullanılmıştı.
"Hükümete yönelik son saldırıların çok yönlü ve kapsamlı niteliği göz önünde bulundurulduğunda, Macaristan'a yönelik tüm AB fonlarının, tüm bütçe kalemlerinde, önemli ölçüde risk altında olduğu artık daha da açık olmalıdır. Bu nedenle tüm fonların dondurulmasının Birliğin mali çıkarlarına yönelik riskle orantılı olduğunu düşünüyoruz."
Mektubu imzalayanlar arasında Avrupa Halk Partisi (EPP) grubu, Sosyalistler ve Demokratların İlerici İttifakı (S&D), Yeşiller/EFA, Avrupa'yı Yenile ve Sol Parti'den milletvekillerinin yanı sıra hukukun üstünlüğü şartlılığı eş raportörleri Monika Hohlmeier ve Jean-Marc Germain, yolsuzlukla mücadele intergrubu eş başkanı Daniel Freund, hukukun üstünlüğü şartlılığı gölge raportörü Moritz Körner, Macaristan raportörü Tineke Strik ve Parlamento bütçe kontrol komitesi başkanı Niclas Herbst gibi önemli isimler yer alıyor.
Komisyon daha fazla kesintiyi görüşmeye açık görünüyor
Geçtiğimiz hafta sonu Budapeşte'de on binlerce kişi, muhalefete göre eleştirileri susturmak için Rus tarzı bir araç olan şeffaflık yasa tasarısını protesto etti.
Çarşamba günü öğleden sonra Avrupa Parlamentosu konuyla ilgili acil bir tartışma düzenledi ve çok sayıda milletvekili Avrupa Komisyonu'nu derhal harekete geçmeye çağırdı.
Demokrasi ve Adaletten sorumlu Komisyon Üyesi Michael McGrath verdiği cevapta Komisyon'un, mali kesintileri mümkün kılmak için Hukukun Üstünlüğü Koşulluluk Mekanizmasının daha fazla kullanılması da dahil olmak üzere, birliğin temel değerlerini ve haklarını savunmaya hazır olduğunu söyledi.
McGrath, "Komisyon bir sonraki Çok Yıllı Mali Çerçeve'ye yönelik yaklaşımını değerlendiriyor ve dünkü Komisyon Üyeleri Kurulu toplantısında bu konuyu bir kez daha ele aldık. Koşulluluğun rolü ve bu bağlamda hukukun üstünlüğüne saygı da konuştuğumuz konular arasındaydı," dedi.
Macaristan'da iktidardaki Fidesz partisinin üyeleri Avrupa Parlamentosu'ndaki tartışmada egemenliğin korunmasının ve Macar siyasetine yabancı müdahalesinin sınırlandırılmasının ulusal çıkar meselesi olduğunu belirtti.
Macar Parlamenter Csaba Dömötör, Brüksel'i siyasete müdahale etmeleri için solcu aktivistlerden oluşan bir ağı finanse etmekle suçladı.
Csaba Dömötör, "Siz ne derseniz deyin, burada yaşananların sivil toplumla hiçbir ilgisi yok. Sivil toplum kendini sahadan örgütlüyor ama bu aktivistler buradan büyük koalisyon tarafından ya da Açık Toplum veya ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı'nın (USAID) yardımıyla finanse edildi" dedi.
Macaristan'da Başbakan Viktor Orban'ın kendi deyimiyle 'Bahar temizliği' kapsamında açıkladığı yeni şeffaflık yasasının önümüzdeki haftalarda Macar Parlamentosu tarafından onaylanması bekleniyor.