AB ve üye devletler, istihbarat uzmanlarının Rusya'nın başka bir Avrupa ülkesine saldırabilecek konumda olduğuna dair bulguları paylaşmasının ardından savunma üretimini önemli ölçüde arttırmayı hedefliyor.
REKLAM
Avrupa'nın en büyük savunma sanayi birliğinin yeni başkanı Euronews'e yaptığı açıklamada, AB ülkelerinin savunma harcamalarını ortak bir AB fonunda toplamasının, gerekli amiral gemisi projelerinin finanse edilmesine ve kabiliyet açıklarının daha hızlı kapatılmasına yardımcı olabileceğini belirterek, ancak bunun siyasi liderlik gerektirdiğine dikkat çekti.
İsveçli savunma ve güvenlik şirketi Saab'ın CEO'su Micael Johansson çarşamba günü yaptığı açıklamada, Avrupa Komisyonu'nun AB'deki savunma harcamalarını artırmak için attığı adımların doğru yönde ilerlediğini ancak ülkelerin ve şirketlerin birlikte yeni sistemler geliştirmesini ve satın almasını kolaylaştırmak için daha fazla adım atılması gerektiğini söyledi.
AB yürütme organının Mart ayında açıkladığı savunmaya yönelik 'Hazırlık 2030' planı iki ana mali ayağa dayanıyor: Komisyon'un önümüzdeki dört yıl içinde sektöre 650 milyar euro aktarılabileceğini tahmin ettiği savunma harcamalarına yönelik mali kuralların gevşetilmesi ve SAFE adı verilen 150 milyar euroluk bir kredi aracı.
Yaklaşık 4 bin şirketi temsil eden Avrupa Havacılık, Güvenlik ve Savunma Sanayii Derneği'nin (ASD) başına 15 Haziran'dan itibaren geçecek olan Johansson, bu finansman seçeneklerinin öncelikle her hükümetin elinde olduğunu ve kendi acil ihtiyaçlarına dayandığını söyledi.
Brüksel'de düzenlenen Avrupa Savunma ve Güvenlik Zirvesi çerçevesinde Euronews'e verdiği demeçte, "Belki hüsnükuruntu olacak ama eğer ülkeler savunma bütçelerinin bir kısmını bir fona aktarmaya hazır olurlarsa (...) bu, amiral gemisi projelerin başlatılması için üzerinde çalışılabilecek ortak bir fon yaratacaktır," dedi.
İlk olarak 2024 yılı başlarında gündeme gelen ve halen AB yasa yapma sürecinde ilerleyen bir yönetmelik olan Avrupa Savunma Sanayi Programı'nın (EDIP) bu fon için doğru yer olabileceğini öne sürdü.
Yönetmelik şu anda AB bütçesinden 1,5 milyar euronun 2025-2027 döneminde Avrupa savunma sanayi tabanının güçlendirilmesi için harcanmasını planlıyor, ancak Johansson büyük projeleri finanse etmek için "100 milyar euronun" daha uygun olabileceğini söyledi.
Ancak bunun "büyük bir adım" olduğunu da kabul etti. "Bunun nasıl başarılacağını gerçekten bilmiyorum. Elbette bu siyasi bir karar," dedi.
Savunma, AB'de ulusal yetki alanlarına giren son derece hassas bir konu ve üye devletler sektörde kendi yetiştirdikleri şampiyonları şiddetle koruyor. Ancak bu durum derin bir şekilde parçalanmış bir pazara, farklı sistemler arasında yetersiz birlikte çalışabilirliğe ve krizlere yanıt verme konusunda daha az çevik bir sektöre yol açıyor.
AB ve 23'ü aynı zamanda NATO müttefiki olan üye devletleri şu anda bloğun savunmasındaki boşlukları doldurmak için çabalıyor ve mühimmat, insansız hava aracı ve insansız hava aracı karşıtı sistemler, hava savunması, askeri hareketlilik ve elektronik savaş dahil olmak üzere yedi öncelikli yetenek alanı belirledi.
Johansson, Avrupalı şirketlerin kıtanın ihtiyaçlarının çoğunu karşılayabileceğini, ancak entegre hava füze sistemleri, uzun menzilli saldırı kabiliyetleri ve sofistike, üst düzey insansız hava araçları gibi otonom sistemler gibi bazı kilit alanlarda ABD'li meslektaşlarının gerisinde kaldığını söyledi.
Johansson, Washington'un kaynaklarının bir kısmını Hint-Pasifik bölgesine yönlendirmeye çalışırken Avrupa'nın savunmasına uzun vadeli bağlılığı konusunda giderek daha karışık mesajlar verdiğini, bu "amiral gemisi" projelerin daha Avrupalı bir yaklaşımdan ve ortak finansmandan faydalanabileceğini söyledi. Bu, üye devletlerin ya da şirketlerin ortak sistemler geliştirmek üzere istekli koalisyonlar oluşturması yoluyla olabilir.
Euronews'e konuşan Johnasson, "Ancak bu kolay değil çünkü ulusal egemenlik ile karşılıklı bağımlılık yaratmak arasında bir denge var," dedi.
Komisyon'un savunma önerisi üye devletler arasında daha fazla iş birliği yapılmasını ve SAFE aracı üzerinden finansmana erişebilmek için üye devletlerin siparişlerini bir araya getirmelerini öngörüyor.
Bu arada AB yürütme organı önümüzdeki hafta savunma sektörü için bürokrasiyi azaltmayı amaçlayan yeni bir teklif açıklayacak.