Budapeşte’nin gerilimi azaltmak için ABD ile yeni ticaret ve savunma anlaşmaları önerebileceği konuşuluyor.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, aralarında bakanlar ve iş insanlarının da bulunduğu 180 kişilik bir heyetle Washington’a giderek ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya gelecek. Ziyaret, iki liderin uzun süredir devam eden dostluğunu yeniden öne çıkarırken, aynı zamanda aralarındaki enerji ve Rusya konulu anlaşmazlıkları da gündeme taşıdı.
Orban, düşük maliyetli havayolu şirketi Wizz Air’den kiralanan bir uçakla ABD’ye ulaştı. Heyet, Beyaz Saray’ın hemen yanındaki resmi konuk evi Blair House’da konaklıyor. Ziyaret öncesinde Dışişleri Bakanı Péter Szijjártó, “Uzun vadeli enerji güvenliğimizi garanti altına alacak büyük bir ekonomik ve enerji işbirliği paketi hazırladık,” açıklamasında bulundu.
Rusya gerilimi ve enerji muafiyeti arayışı
Görüşmelerin ana konusunu Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı oluşturuyor. Orban’ın, Trump ve Vladimir Putin arasında Budapeşte’de bir barış zirvesi düzenlemeyi planladığı ancak ABD’nin bu fikri, Rusya’nın “ciddi bir barış niyetinin bulunmadığı” gerekçesiyle reddettiği bildirildi. Bunun yerine Washington, Rus enerji şirketlerine savaşın başından bu yana en ağır yaptırımları uyguladı.
ABD, Macaristan’dan Rus petrolü ithalatını azaltmasını istiyor; ancak Orban, ülkesinin ulusal güvenliği gerekçesiyle bu talebi reddediyor. Orban, Lukoil ve Rosneft’e yönelik yaptırımların ardından Trump’tan 'muafiyet' isteyeceğini açıklamıştı. Trump ise “Evet, benden istisna talep etti ama henüz kabul etmedik. O benim dostum,” dedi.
Uzmanlar, Orban’ın ziyaretle ABD yaptırımlarından muafiyet almayı hedeflediğini söylüyor. Ancak bu, hem ABD yönetimiyle hem de iç politikada riskli bir hamle. Alman Marshall Fonu’ndan Daniel Hegedűs, “Bu ziyaret Macaristan’ın talebiyle gerçekleşti, ama büyük bir risk taşıyor. Orbán, eli boş dönerse iç politikada zor durumda kalır,” yorumunu yaptı.
Ticaret ve savunma hamleleriyle gerilimi azaltma planı
Budapeşte’nin gerilimi azaltmak için ABD ile yeni ticaret ve savunma anlaşmaları önerebileceği konuşuluyor. Macaristan’ın sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalatını artırma veya küçük nükleer reaktör satın alma planları masada olabilir. Ayrıca, Paks nükleer santralinin genişletilmesinde ABD’nin rolü de görüşülebilir.
Radio Free Europe’un Macarca servisi Szabad Európa’nın da Washington tarafından kapatılacağı açıklandı. Trump’a yakın isimlerden Kari Lake, kanalın “Trump yönetiminin dış politikasını zayıflattığını” iddia etti. Orbán’ın partisi Fidesz’ten András László ise bu kararı “Amerikan-Macar dostluğuna hizmet eden bir adım” olarak övdü.
Ukrayna’nın AB üyeliği kilidi
ABD’nin, görüşmeyi Macaristan’ın Ukrayna’nın AB üyeliğini veto etme kararını yumuşatmak için kullanabileceği belirtiliyor. Atlantic Council’den James Batchik, “Bu ziyaret, Budapeşte’nin Ukrayna’nın AB üyelik sürecini engellemesine son vermesi için mükemmel bir fırsat olabilir,” dedi.
Macaristan, savaş devam ettiği gerekçesiyle Ukrayna ile müzakerelerin açılmasına karşı çıkıyor. Ancak Avrupa Komisyonu, bu hafta Kiev’in teknik olarak müzakerelere hazır olduğunu açıkladı.