Yeni araştırma, tarımın en büyük çıkmazlarından birine çözüm sunuyor: Hem çevreyi korumak hem de artan nüfusu doyurmak.
Bilim insanları, dünya nüfusunun yarısını besleyen pirinç üretiminde "nano-selenyum" kullanarak önemli bir başarıya imza attı. Yeni yöntem sayesinde çevreye zararlı azotlu gübre kullanımı yüzde 30 azalırken, ürün verimi ve besin değeri artıyor.
Massachusetts Üniversitesi ve Çin'in Jiangnan Üniversitesi tarafından yürütülen uluslararası araştırma, tarımın en büyük çıkmazlarından birine çözüm sunuyor: Hem çevreyi korumak hem de artan nüfusu doyurmak.
Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan çalışma, pirincin daha ucuz, temiz ve sağlıklı olmasını sağlayabilir.
'Yeşil devrim'e ne olacak?
Geçtiğimiz yüzyılda tarımsal üretimi patlatan "yeşil devrim", sentetik azotlu gübrelere dayanıyordu. Ancak Massachusetts Üniversitesi'nden Prof. Dr. Baoshan Xing, bu devrimin artık tıkandığını belirtiyor.
Mevcut durumda pirinç bitkisi, kendisine verilen azotlu gübrenin sadece yüzde 30'unu emebiliyor. Geriye kalan yüzde 70'lik kısım ise nehirlere ve denizlere karışarak kirliliğe yol açıyor veya sera gazı olarak atmosfere salınıyor. Bu durum hem çiftçi için büyük bir maddi kayıp hem de gezegen için bir felaket demek.
Drone ile nano-selenyum spreyi
Araştırma ekibi, laboratuvar ortamından çıkıp gerçek tarlalarda yaptıkları deneylerde, pirinç bitkilerine drone yardımıyla nano boyutlu selenyum sıktı.
Yapraklara uygulanan bu özel karışım, bitkinin metabolizmasını adeta "süper şarj" etti.
Nano-selenyumun bitkinin fotosentezini yüzde 40'tan fazla artırdığı görüldü. Buna göre, artan enerji köklere iletildi, kökler büyüyüp güçlendi. Kökler topraktaki yararlı mikropları beslerken, bu mikroplar da bitkinin topraktaki azotu çok daha verimli emmesini sağladı. Verimlilik yüzde 30'dan yüzde 48,3'e çıktı.
Hem çiftçi hem doğa kazanabilir
Bu yöntemle elde edilen sonuçlar, küresel gıda krizi ve iklim değişikliği ile mücadelede umut verici. Zira çiftçiler azotlu gübre kullanımını yüzde 30 oranında azalttı. Sera gazı emisyonları da (azot oksit ve amonyak) yüzde 45'e varan oranda düştü.
Elde edilen pirinçlerin protein ve selenyum değerleri arttı, ürün daha besleyici hale geldi. Azalan gübre maliyeti ve artan verimle birlikte ton başına ekonomik getiri de yaklaşık yüzde 38 arttı.
Dünyada 3,5 milyar insanın temel besin kaynağı olan pirinç, küresel azot kullanımının yüzde 20'sinden sorumlu. Bilim insanları, bu "nano" dokunuşun tarımın geleceğini değiştirebileceğini vurguluyor.