Euronews Sağlık, bağırsak sağlığı söz konusu olduğunda abartı ile gerçeği nasıl ayırt edebileceğinizi inceliyor.
REKLAM
Giderek daha fazla sayıda insan, yaygın sağlık sorunlarının cevabının tek bir suçluda yattığını düşünüyor: Bağırsaklarımız.
Bağırsak mikrobiyomu - sindirim sistemimizde yaşayan bakteri ve diğer küçük organizmaların ekosistemi - son yıllarda kanser, uykusuzluk, kalp hastalığı, tip 2 diyabet, erken doğum ve daha fazlası dahil olmak üzere çok çeşitli sağlık sorunlarıyla ilişkilendiriliyor.
Bu durum, insanların sağlığını iyileştirmek isteyen doktorlar ve bilim insanları arasında büyük bir heyecan yarattı - ancak çoğu durumda hâlâ cevaptan çok soru var. Güçlü kanıtların yokluğunda, dolandırıcılar, trendler ve yanlış bilgiler genellikle boşluğu dolduruyor.
Euronews Health bu durumu açıklığa kavuşturmak için bağırsak sağlığı uzmanlarıyla görüştü. Uzmanlar, mükemmel sağlıklı bir bağırsak modeli olmadığını çünkü mikrobiyomlarımızın benzersiz olduğunu ve bunlarda meydana gelen değişikliklerin mutlaka kötü olmadığını söyledi.
Aberdeen Üniversitesi'nde mikrobiyolog olan Alan Walker Euronews Health'e yaptığı açıklamada, "Mikrobiyom söz konusu olduğunda, herkes için geçerli, yüzde 100 doğru bir cevap vermeniz çok nadirdir, çünkü herkes çok farklıdır," dedi.
İşte bağırsak sağlığı söz konusu olduğunda gerçeği kurgudan ayırmak için beş ipucu:
Evde yapılan testler tüm cevaplara sahip değil
Bağırsak sağlığı için birçok teşhis testi reçetesiz olarak veya pahalı özel laboratuvarlar aracılığıyla satılmakta ve belirli gıdaların alıcı için iyi veya kötü olup olmadığını belirlemek için dışkı örneğini kullanabileceklerini iddia etmektedirler. Sonuçlar genellikle bir ölçek üzerinde veya yeşilden kırmızıya renk kodlu olarak sunulmaktadır.
Ancak Belçika'daki Leuven Üniversitesi Hastaneleri'nde (UZ Leuven) gastroenterolog olan Dr. Lucas Wauters, "Basit endeksler ve göstergeler her zaman çok yanıltıcıdır," dedi.
Euronews Health'e konuşan Wauters, bu testlerin genellikle bilimde bir temeli olduğunu, gıda intoleransı veya geçirgen bağırsak sendorumu gibi şeylere odaklandığını söyledi. Dışkıda belirli bakterileri arayan testler gibi diğerleri gerçekten yararlı olabilir.
Ancak Wauters, bilim insanlarının bu kavramları hâlâ laboratuvar ortamlarında incelediklerini, bu nedenle evde yapılan testlerin ciddi sağlık iddialarında bulunmak için zayıf kanıtlara dayanabileceğini söyledi.
Wauters, test sonuçlarının bağırsak hastalığını "iyileştireceğini" iddia eden takviyeler veya diğer ürünler için tavsiyelerle birlikte gelmesinin önemli bir tehlike işareti olduğunu söyledi.
Wauters, "İddialar çok basit bir şekilde ortaya atılırsa [veya] otomatik olarak bir takviye veya başka bir şey gibi bir tedaviye bağlanırsa, o zaman buna dolandırıcılık diyebilirsiniz veya demeye yakın olabilirsiniz," dedi.
Hızlı çözümler söz konusu olduğunda dikkat edilmeli
Bağırsak sağlığını iyileştireceğini öne süren takviyeler, meyve suları, tozlar ve detokslar hiç de az değil. Walker, satın almadan önce bu ürünlerin insanlar üzerinde test edilip edilmediğini ve sağlık iddialarını destekleyecek kanıtlara sahip olup olmadıklarını kontrol etmenizi öneriyor.
Probiyotikler göründüklerinden daha karmaşıktır
Probiyotikler, sağlığımızın belirli yönlerini destekleyebilen "iyi" mikroplardır; prebiyotikler ise gıdaların sindiremediğimiz kısımlarıdır. Bunun yerine bağırsaktaki faydalı bakterileri beslerler.
Probiyotiklerin bağırsaklardaki doğal bakteri dengesini yeniden sağladığı düşünülmektedir ve yoğurt, kefir, süzme peynir, kimchi ve kombucha gibi fermente gıdalarda bulunurlar.
Ancak binlerce farklı probiyotik bakteri ve maya vardır. Bu nedenle diyetinize sadece probiyotik takviyeleri veya shake'ler eklemek bağırsak sağlığınızı fazla etkilemeyebilir.
Walker, belirli sağlık sorunlarını tedavi etmek için farklı probiyotik türlerini çeşitli dozlarda ve sürelerde test eden daha titiz araştırmalar görmek istediğini söyledi.
Kendin yap ürünlerinden uzak durun
Dışkı nakli - sağlıklı bir kişinin dışkısının bir hastanın kolonuna yerleştirilmesi - Clostridium difficile olarak bilinen bakterilerle tekrarlayan enfeksiyonları tedavi etmek için umut vaat ediyor. Bu durum, bu nakillerin başka tıbbi sorunları tedavi etmek için kullanılıp kullanılamayacağına dair araştırmaları tetikledi.
Ancak aynı zamanda, zihinsel sağlık sorunlarından Lyme hastalığına kadar her şeyi tedavi etmek için evde kendi dışkı nakillerini yapmaya çalışan bir dizi insana da yol açtı.
Walker, insanların bu prosedürü profesyonellere bırakmaları gerektiği konusunda uyardı.
"İnsanlar zarar görebilir ve uzun vadeli sonuçlarını anlamıyoruz," dedi. "Bu asla klinik öneriler dışında yapılmamalıdır,"
Şüpheye düştüğünüzde, denenmiş ve doğru olana sadık kalın
Wauters ve Walker, günün sonunda sağlıklı ve dengeli beslenmenin bağırsak sağlığımız için yapabileceğimiz en iyi şeylerden biri olduğunu söylüyor. Bol su için, soda ve alkol tüketimini sınırlayın ve yeterince meyve ve sebze tüketin.
Her ikisi de fasulye, kivi ve yulaf gibi lif açısından zengin gıdaların tüketilmesini öneriyor; ancak insanların toleranslarının farklılık gösterdiğini belirtiyorlar. Lif alımınızı artırdıktan sonra şişkinlik, gaz veya kabızlık gibi semptomlar yaşarsanız, biraz azaltmayı deneyin.
Wauters ayrıca irritabl bağırsak sendromu (IBS) veya bağırsak ağrısı olan kişilerin sindirim sistemlerini hareketli tutmak ve kabızlığı hafifletmek için haftada üç ila beş gün en az 30 dakika orta düzeyde egzersiz yapmalarını tavsiye etti.
Genel olarak, daha pahalı ya da yüksek teknolojili çözümler söz konusu olduğunda, uzmanlar dikkatli olunması çağrısında bulundu.
Walker, "[Bağırsak mikrobiyomu araştırmalarında] umut vaat eden çok şey var, ancak şu anda çoğu müdahale için daha kaliteli kanıtlara ihtiyacımız var," dedi.