İngiltere'nin azaltılmış taahhüdü, diğer büyük bağışçıların da küresel sağlık fonlarında kesintiye gittiği bir döneme denk geliyor.
İngiltere, AIDS, tüberküloz (TB) ve sıtmayla mücadele için 850 milyon sterlinlik (yaklaşık 47 milyar TL) yatırım yapacağını açıkladı. Bu tutar, küresel sağlık fonlarında yapılan genel kesintilerle birlikte, ülkenin önceki taahhüdünden yüzde 15 daha düşük.
Önümüzdeki üç yılda bu para, dünya genelinde bu ölümcül hastalıkları ortadan kaldırmak için çalışan en büyük kuruluşlardan biri olan AIDS, Tüberküloz ve Sıtmayla Mücadele Küresel Fonu (Global Fund)’un çalışmalarını finanse edecek.
İngiltere'nin katkısı, 2022’deki 1 milyar sterlinlik (yaklaşık 55,4 milyar TL) ve 2019’daki 1,46 milyar sterlinlik (yaklaşık 80,9 milyar TL) desteğin altında kaldı. Bu düşüş, ülkenin dış yardımdan savunma harcamalarına öncelik vermeye başlamasıyla ilişkilendiriliyor.
Ayrıca bu gelişme, ABD ve zengin Avrupa ülkeleri dahil birçok büyük bağışçının küresel sağlık fonlarını kesintiye gittiği bir döneme denk geldi.
Savunuculuk grupları, İngiltere’den 200 milyon sterline (yaklaşık 11 milyar TL) ya da yüzde 20’ye varan bir kesinti beklediklerini, bu nedenle 850 milyon sterlinlik taahhüdü olumlu karşıladıklarını belirtti.
Ancak yetkililer, İngiltere’nin yaptığı kesintilerin, 2002’den bu yana AIDS, tüberküloz ve sıtma kaynaklı ölüm oranını toplamda yüzde 63 azaltmayı başaran Küresel Fon programlarına bağımlı ülkelerde ciddi sonuçlar doğuracağı uyarısında bulundu.
İngiltere merkezli Action for Global Health ağının direktörü Katie Husselby, “Diğer kesintilerde olduğu gibi, bu kararın etkisi de sahada hızla hissedilecek; hayatlar kaybedilecek, milyonlarca yeni enfeksiyon ortaya çıkacak ve sağlık sistemlerinin direnci zayıflayacak,” dedi.
İngiliz sivil toplum ağı Bond’un politika ve savunuculuk direktörü Gideon Rabinowitz ise kesintilerin yalnızca yurt dışında değil, ülke içinde de halk sağlığını riske atacağını belirtti.
Rabinowitz, “Pandemiler de dahil olmak üzere gelecekteki sağlık tehditlerine yanıt verme kapasitemiz de bu kararla zayıflayacak,” dedi.
İngiltere'nin duyurusu, diplomatik açıdan zor bir döneme denk geldi. Ülke, bu ayın ilerleyen günlerinde Güney Afrika ile birlikte Küresel Fon’un 2028’e kadar olan bütçesini yenilemek amacıyla bir toplantıya ev sahipliği yapacak.
Bond örgütü, bir ev sahibi ülkenin taahhüdünü azaltmasının ilk kez yaşandığını belirtti.
Küresel Fon, 2027–2029 döneminde yaklaşık 23 milyon hayat kurtarabileceğini öngörerek 18 milyar dolar (yaklaşık 760 milyar TL) toplamayı hedefliyor.
İngiltere Dışişleri Bakanı Yvette Cooper, ülkesinin yatırımının 1,3 milyon insanın hayatını kurtarabileceğini söyledi.
Cooper, “İngiltere'nin Küresel Fon’a sağladığı yeni destek, ortak güvenliğimize ve refahımıza yapılmış bir yatırımdır. Hiçbir ülke küresel sağlık tehditleriyle tek başına mücadele edemez,” dedi.