İsrail Tahran'a yeni bir saldırı dalgası başlattığını duyurdu

REKLAM

İsrail, hedef alabileceği yeni bir bölge hakkında uyarıda bulunmasının ardından çarşamba günü erken saatlerde İran'ın başkenti Tahran'a yoğun hava saldırıları düzenledi.

Tahran'da yerel saatle 05:00 sıralarında büyük bir patlama sesi duyuldu. İranlı yetkililer, İsrail'in cuma günü başlayan hava saldırılarının yoğunlaşmasıyla giderek yaygınlaşan saldırılarla ilgili herhangi bir açıklama yapmadı.

İsrail daha önce Mehrabad Uluslararası Havaalanı'nın güneyinde yer alan ve konutlar, askeri tesisler, ilaç şirketleri ve sanayi firmalarının bulunduğu bir mahalleyi vurabileceği uyarısında bulunmuştu.

Saldırılar, ABD Başkanı Donald Trump'ın Tahran sakinlerini tahliye etmeleri konusunda uyarmasından ve ülkenin koşulsuz teslim olmasını talep etmesinden sadece 1 gün sonra gerçekleşti.

Trump, İsrail ve İran arasında devam eden çatışmayı ele almak üzere Kanada'da düzenlenen G7 zirvesinden planlanandan 1 gün önce ayrıldı. Trump, gazetecilere şu açıklamayı yaptı: “Ben sadece bir ateşkes istemiyorum. Biz, ateşkesten daha iyi bir çözüm arıyoruz.”

Açıklaması istendiğinde Trump, Washington'un çatışmaya İran'ın "tamamen vazgeçmesini" de içerebilecek "gerçek bir son" arayışında olduğunu ifade etti. "Çok fazla müzakere havasında değilim," diye de ekledi.

Daha sonra İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'e nerede olduğunu ve saklandığı yeri bildiğine dair bir uyarıda bulunarak, İran'a "KOŞULSUZ TESLİM OLMA" çağrısı yaptı.

Trump'ın Tahran'ın nükleer hedeflerinden tamamen vazgeçmesini mi yoksa mevcut saldırı dalgasını sona erdirmesini mi önerdiği net değildi.

Trump, "en azından şimdilik" Hamaney'i öldürme planları olmadığını paylaştı. ABD'nin "sabrının tükenmekte olduğu" uyarısında bulunmasına rağmen, diplomasinin bir seçenek olmaya devam ettiğini belirtti ve Başkan Yardımcısı JD Vance ile özel temsilci Steve Witkoff'u İranlılarla görüşmek üzere gönderebileceğini sözlerine ekledi.

İran, ABD Başkanı'nın paylaşımlarına hemen bir yanıt vermedi ancak ülkenin askeri liderleri, İsrail'e yakında daha fazla saldırı düzenleneceği sözünü verdi.

İran ordusunun başkomutanı General Abdül Rahim Musavi bir videoda yaptığı açıklamada, "Şu ana kadar gerçekleştirilen operasyonlar sadece uyarı ve caydırıcılık amaçlıydı," dedi. "Cezalandırma operasyonu yakında gerçekleştirilecek."

İran'ın yeni atanan Genelkurmay Başkanı'na suikast

İsrail tarafından İran'ın en üst düzey askeri komutanı olarak nitelendirilen General Ali Şadmani'nin İran'ın başkentinde öldürüldüğüne ilişkin haberlere İran'dan henüz bir yanıt gelmedi.

Geçtiğimiz hafta İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun (DMO) Hatemü'l Enbiya Merkez Karargâhı'nın başına Genelkurmay Başkanı olarak atanmadan önce Şadmani ülke içinde nispeten tanınmıyordu.

Bu atama, selefi Gulam Ali Raşid'in bir İsrail hava saldırısı sırasında öldürülmesinin ardından geldi.

İsrail salı akşamı Tahran'da patlamalar ve uçaksavar ateşi patlayıp binaları sarsarken yeni bir saldırı dalgası duyurdu. İsrail ordusu savaş uçaklarının 12 füze fırlatma sahası ve depolama tesisini hedef aldığını belirtti.

İsrail ordusu, İran'ın yeni bir füze yağmuru başlatması üzerine halkı sığınaklara yakın durmaları konusunda uyardı ancak yetkililer çoğunun önlendiğini bildirdi.

İsrail'in hiçbir zaman kabul edilmeyen nükleer silah programının kalbi olan çöl kasabası Dimona da dahil olmak üzere güney İsrail'de siren sesleri duyuldu. İran çarşamba günü erken saatlerde bir başka yaylım ateşi daha başlattı. İsrail kurtarma servisleri olayda ölen ya da yaralanan olmadığını bildirdi.

Çok sayıda kişi Tahran'dan kaçıyor

Salı günü erken saatlerde Tahran şehir merkezindeki hareketlilik önemli ölçüde azaldı ve genellikle 2022 hükümet karşıtı protestoları ve koronavirüs salgını gibi kriz dönemlerinde kapılarını kapatan tarihi Kapalı Çarşı da dahil olmak üzere çok sayıda dükkan kapandı.

Tahran'dan batıya doğru giden yollarda trafik tampon tampona akıyordu. Çok sayıda orta ve üst sınıf İranlı, popüler bir kaçış noktası olan Hazar Denizi'ne gidiyordu. Tahran'daki benzin istasyonlarında uzun kuyruklar oluştu.

Tahran, yaklaşık 10 milyonluk nüfusuyla Orta Doğu'nun en büyük şehirlerinden biri ve bu sayı kabaca İsrail'in tüm nüfusuna eşit.

İran tesislerinde önemli hasar

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), İsrail'in İran'ın Natanz zenginleştirme tesisine yönelik ilk hava saldırılarının tesisin yeraltı santrifüj operasyonları üzerinde doğrudan bir etkisi olduğunun düşünüldüğünü açıkladı.

UAEA, cuma günkü saldırıların ardından toplanan uydu görüntülerinin "yeraltı zenginleştirme salonlarına doğrudan etkilere işaret eden ek unsurlar" gösterdiğini belirtti.

UAEA daha önce İsrail saldırılarının Natanz'da yer üstündeki bir zenginleştirme salonunu tahrip ettiğini ve tesise güç sağlayan elektrik ekipmanını devre dışı bıraktığını bildirmişti. Ancak İran'ın zenginleştirme faaliyetlerinin çoğu hava saldırılarından korunmak için yeraltında gerçekleştiriliyor.

İsrail Natanz'ı defalarca vurdu ve uzmanların uranyumu yüzde 60'a kadar zenginleştiren 10 bin santrifüj içerdiğini değerlendirdiği yeraltı tesislerine zarar verdiğini iddia ediyor.

İran, nükleer programının barışçıl olduğunu savunurken, ABD ve diğer ülkeler Tahran'ın 2003'ten bu yana nükleer silah geliştirmek için sistematik bir çaba içinde olmadığını tespit etti.

UAEA, İran'ın bu yolda ilerlemeye karar vermesi halinde birden fazla nükleer bomba üretmeye yetecek kadar zenginleştirilmiş uranyuma sahip olduğu konusunda düzenli olarak uyarıda bulunuyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran'ın nükleer tesislerine yönelik saldırıların ülkenin nükleer programını "çok çok uzun bir süre" geciktirdiğini iddia etse de İsrail, İran'ın bir dağın derinliklerinde yer alan Fordo tesisini henüz başarılı bir şekilde hedef alamadı.

Fordo'nun vurulması için ABD'nin askeri olarak devreye girmesi ve B-2 hayalet bombardıman uçaklarını sığınak delici bombasını atmak üzere konuşlandırması gerekiyor. 14 bin kg ağırlığındaki GBU-57 Massive Ordnance Penetrator, derin gömülü hedeflere ulaşmak için ağırlığını ve saf kinetik gücünü kullanıyor.