Von der Leyen üye ülkelere bir mektup göndererek, Ukrayna'nın önümüzdeki yıl ve 2027 için 135 milyar euroluk devasa bütçe açığının nasıl finanse edileceği konusunda hızlı bir anlaşma çağrısında bulundu.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, pazartesi günü gönderdiği mektupta AB ülkelerinden, Ukrayna’nın önümüzdeki iki yıl için tahmini 135,7 milyar euroluk askeri ve mali ihtiyaçlarını karşılayacak bir plan üzerinde aralık ayına kadar anlaşmalarını talep etti.
Von der Leyen mektubunda, “Ukrayna için gerekli finansmanın Aralık’taki Avrupa Konseyi toplantısında nasıl sağlanacağına dair net bir taahhüde hızlı bir şekilde ulaşılması kilit önem taşımaktadır,” ifadelerini kullandı.
Mektupta, "Açıkçası, kolay seçenekler yok" diye ekledi.
"Avrupa, tereddüt ederek ya da var olmayan mükemmel ya da basit çözümler arayarak felç olmayı göze alamaz."
Belgede von der Leyen, Ukrayna'nın 2026 ve 2027 yıllarında ihtiyaç duyacağı finansmanın "özellikle vahim" boyutuna dikkat çekiyor: Ukrayna ordusunu finanse etmek için 83,4 milyar euro ve ekonomiyi istikrara kavuşturmak ve bütçe açığını gidermek için 55,2 milyar euro.
Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Kiev'deki yetkililer tarafından yapılan tahminlere dayanan bu değerlendirme, her ne kadar kesin olmasa da Rusya'nın geniş çaplı savaşının 2026 yılının sonlarında sona ereceği varsayımına dayanıyor. Bir barış anlaşması için önkoşul olarak görülen ateşkes halen zor görünüyor.
Mektupta Ukrayna'yı desteklemek için üç ana seçeneğin ayrıntıları yer alıyor.
- Üye devletler tarafından 90 milyar euro tutarında iki taraflı katkı. Bu yardım geri ödemesiz bir hibe olarak ödenecek ve ilgili faiz ödemeleri de dahil olmak üzere üye ülkenin ulusal bütçesine yansıtılacak.
- 90 milyar euroluk ortak borç. Faizlerin ya ulusal garantiler ya da bloğun ortak bütçesi tarafından karşılanması gerekecek. Bütçe mevzuatının değiştirilmesi için oybirliğiyle onay alınması gerekecek ki Macaristan'ın Ukrayna'ya fon sağlanmasına karşı olduğu düşünüldüğünde bu zor bir görev.
- Rusya'nın el konulan varlıklarına dayalı olarak 140 milyar euroluk bir tazminat kredisi. Kiev'den krediyi ancak Moskova'nın zararları tazmin etmeyi kabul etmesinin ardından geri ödemesi istenecek.
İlk iki seçeneğin mali yükü arttıracağını, zira mali yardımın ya bir üye devletin doğrudan nakit katkısından ya da piyasalardan toplanacak taze paradan geleceğini belirtiyor.
Üçüncü seçenek olantazminat kredisi ise ekstra masraf, yeni borç ya da ulusal bütçe katkılarını etkileyeceği için bu senaryodan kaçınıyor. Bunun yerine, büyük bir kısmı Brüksel'deki merkezi bir menkul kıymetler deposu olan Euroclear'da tutulan Rus Merkez Bankası'nın hareketsiz varlıklarından elde edilen nakit bakiyeleri kullanılacak.
Potansiyel yasal sonuçlarla karşı karşıya olan Belçika, bu konuda en büyük direnişi gösteren ülke. Belçika, Moskova'nın dava açması halinde Rusya'nın misillemesine karşı kendini savunmak için azami yasal kesinlik ve toplam yük paylaşımı talep etti. Mektubunda von der Leyen riskleri kabul ediyor ve "potansiyel zincirleme etkiler" konusunda uyarıda bulunuyor.
Von der Leyen, şu ana kadar sınırlı ilerleme kaydedilen görüşmeleri ilerletmek üzere geçtiğimiz cuma günü Belçika Başbakanı Bart De Wever ile bir araya geldi.