Euronews, Cenevre’de düzenlenen Uluslararası Telekomünikasyon Birliği toplantısında, Meksikalı telekom kralı Carlos Slim ile görüştü. Üç yıl önce Bill Gates’i koltuğundan ederek dünyanın en zenginler listesinde ilk sıraya yükselen Slim o günden beri de yerini koruyor. Düşük fiyatlarla yaptığı alımlarla bugünkü konuma yükselen Carlos Slim, en büyük çıkışını 1990 yılında Meksika’da telekomun özelleştirilmesi sırasında Telmex’i satın alarak yaptı. Telmex, bugün Latin Amerika’nın en büyük iletişim şirketi. Kendisi Hastaneden restorana çimentodan, alışveriş merkezlerine birçok alanda yatırım yapıyor. Öyle ki her Meksikalı yaptığı alışverişle, günde bir defa mutlaka onun cebine para koymaktan kaçamıyor denilebilir.
Euronews muhabiri Chiara Reid:
Mevcut ekonomik kriz ile ilgili görüşünüz nedir? İnsanlar Londra’da St. Paul Kilisesi’nin önünde kamp kurdu. Roma sokaklarındaki öfkeli kalabalık, Atina, Madrid ve bazı Güney Amerika kentleri. Daha önce size kapı açan Kapitalizm modeli artık işe yaramıyor mu?
Carlos Slim:
“Hayır hayır bence hükümetler toplumun eğitimi ile ilgilenmek zorundalar. Eğitim masraflarını ödeyemeyenler için hükümetlerin destek olması gerekiyor. Bence bu tür krizlerde hükümetler açığı nasıl kapatacaklarına ve var olan yapısal problemleri nasıl düzelteceklerine bakmalılar. Bence gelişmek için en iyi yol, güçlü kemer sıkma programları değil, gelişim programları uygulamaktır. Bu derece işsizlik ortaya çıkarırsanız elbette insanlar öfkelenir ve eğer insanlara özellikle de gençlere eğitim, iş ve çalışma ümidi ve şansı vermezseniz tabiki öfkelenirler. Bence bu büyük bir yanlış.”
euronews:
Hükümetlerle alakalı konuşuyorsunuz. Peki özel bir yatırımcı olarak bu krizde kendinizde sorumluluk görmüyor musunuz?
Carlos Slim:
“Tam olarak değil. Bence problemlerden biri de hükümetlerin uyguladığı mali ve para politikaları. Bana göre yanlış olan, kaynakların reel ekonomi yerine finansal ekonomiye gidiyor olması. Benim yatırımlarım ise reel ekonomiye yönelik. Biz telekomünikasyonda, finansal kuruluşlarda, sigorta, madencilik, inşaat, altyapı ve küçük işletmelerdeyiz. Kaynaklar küçük ve orta ölçekli işletmelere verilmek üzere bankalara aktarılmalı. Aynı zamanda kırsal alanlara, tarıma ve üreticilere verilmeli.”
euronews
Krizi nasıl çözeceğiz?
Carlos Slim:
“Ben yine hatanın yapısal sorunlar olduğu konusunda ısrarcı olacağım. Yani bu hükümetlerin mali açık ve vergilendirmeleri, yaptıkları harcamaları karşılamıyor. Bence tasarruf tedbirleri ve ekonomiyi daraltarak sorunu büyütme yerine, özel sektörün gelişim projelerine bakmaları lazım.”
euronews:
Siz dünyanın en zengin insanısınız. Ama aynı zamanda halkının yarısı yoksulluk sınırında yaşayan bir ülkeden geliyorsunuz. Dışarıdan bakıldığında birçok kişi bunu büyük bir çelişki olarak görüyor. Siz nasıl yorumluyorsunuz?
Carlos Slim:
“Diğer ülkelerde olduğu gibi bizim ülkemizde de yoksulluk var. Bence en iyi yatırım yoksullukla mücadele etmektir. Yapabileceğiniz en iyi yatırım, istihdam yaratmaktır. Olabilecek en iyi şey, yoksulları ve açlık sınırındakileri de modern ekonomiye ve piyasaya dahil etmektir.”
euronews:
Yani onlar tüketici olacak ve siz de onlara ürün satacaksınız öyle mi?
Carlos Slim:
“Elbette herkesin çalışma kapasitesine ve şansına sahip olması daha iyidir. Ancak bunun olması için eğitim, gelişim ve iş imkanı yaratmak gerekir.”
euronews:
Peki ülkenizdeki telekom tekeline ne diyeceksiniz?Birçok kişi, fiyatların yüksek olmasını ve rekabet Ortamının bulunmamasını bu tekelciliğe bağlıyor. Şu anda devlet denetçileri sizin şirketlerinize ceza kesmeye çalışıyor. Yeni oyun alanları açmanın zamanı gelmedi mi?
Carlos Slim:
“Siz kötü bir soru ile başladınız. Tekelcilik tek kişi olması demek.”
euronews:
Ama öyle. Siz sabit hatların yüzde 80’ine ve mobil telefonların da yüzde 70’ine sahipsiniz.
Carlos Slim:
“Bildiğiniz gibi sabit hatlar ekonomi için çok önemli değil. Öncelikli olarak bu tekel değil, başka rakipler de var. Birçok rakip var. İkinci olarak, eğer Amerikan Merri Lynch Bankasının fiyatlandırmasına bakarsanız, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü içerisinde biz en düşüğe yakınız. Bunu görebilirsiniz.”
05.24 euronews:
Ama bunun tam tersi söyleniyor.
Carlos Slim:
“Bunu kimin söylediğini bilmiyorum.”
euronews:
Dünya Bankası ve..
Carlos Slim:
“Hayır hayır. Gerçeklere bakmanız gerekir.”
euronews:
Peki farklı bir konuda son bir soru soracağım. Siz Lübnan kökenlisiniz. Arap Baharı hakkında ne düşünüyorsunuz? Bu, iş dünyası için yeni imkanlar yaratacak mıdır? Tunus, Mısır ve Libya’da yatırımlar yapar mısınız?
Carlos Slim:
“Yeni bir bilgi ve teknoloji hizmetleri çağında yaşadığımız ortada. Bunun yeni paradigmaları var. Şimdi yeni toplumların paradigması da özgürlük, demokrasi, çoğulculuk, çeşitlilik küreselleşme, rekabet, üretkenlik, teknolojik yatırımlar, insan hakları ve çevre. Bunlar yeni uygarlığın modelleri.”
euronews:
İşadamı olarak bu yeni ekonomilere yatırım yapar mıydınız?
Carlos Slim:
“Duruma göre. Mantıklı hareket etmeliyiz. Bizim için şu anda mantıklı olan hali hazırda bulunduğumuz 18, 19 ülkede iş yapmaktır. Şu anda bulunduğumuz ülkelerde yapılması gereken çok yatırımlar var ve biz şimdilik bunlara odaklanacağız.”