REKLAMEkonomik krizdeki İspanya’da faturayı ödemek zorunda kalan halk borç yükü altında eziliyor. Geçtiğimiz ay gerçekleşen bir olay ise Avrupa vatandaşlarının yüzünü güldürdü. Barselona’da oturan Faslı Muhammed Aziz, kredi borcunu ödeyemediği için evinden atıldı. Ancak devreye Avrupa Adalet Divanı (ABAD) girdi ve kredi borçlarını ödeyemenleri evlerinden çıkartan ipotek sistemini yasadışı ilan etti.
2009’da işini kaybeden Aziz, bundan altı yıl önce bir yatırım bankasından 126 bin euroluk ev kredisi çekti. Borçlarını ödeyemeyince 2011 yılında evine haciz geldi: “Ölmeden önce avukatım Dionisio’nun babasıyla konuşmuştum. O da oğluna söyledi. Sonra da bu durumdan bir çıkış yolu aradık.”
Avukat Dionisio Moreno, ilk günden itibaren Aziz ailesinin yanında yer aldı. Ölen babasından devraldığı bu görevi başarıyla sonlandırmalıydı: “Muhammed, arkadaşıyla birlikte yanıma geldi ve sorunlarını anlattı. Bankaya borçlarını ödemekte geciktiklerini söylediler. İlk önce banka ile uzlaşma yolunu aradık. Onlar bunu reddetti ve evi tahliye işlemlerini başlattı.”
Moreno, ticaret mahkemesine giderek müvekkilinin haklarının çiğnendiği şikayetinde bulundu. Sonra da bankaya giderek bu konuda kararlı olduğunu gösterdi: “Bankaya gittiğimizde görevli, müvekkilimin evinin zaten geri alındığını söyledi. Ben de ona inatçı bir avukat olduğumu ve bu işi sonuna kadar takip edeceğimi söyledim. O da bana bu parayı kimin ödeyeceğini sordu. Ben de bankacıya, ‘Bu davayı bana babam devretti ve ben de kaybetmeyeceğim.’ dedim.”
Konu, Lüksemburg’daki ABAD’a taşındı. Mahkeme, İspanya’nın 1993 tarihli tüketiciyi koruma direktifini ihlal ettiğine hükmetti. 2.5 yıllık mücadelenin ardından 13 Mart’ta çıkan bu karar Aziz ailesinin umudu oldu: “İlk önce mahkemenin bize gönderdiği sonuç belgesini açamadık. Ancak açmak zorundaydık. Sonunda zarfı açtım ve kazandığımızı gördük.”
Dionisio ve Muhammed, hukuki mücadelede mutlu sona ulaştı. Ülkedeki diğer ipotek mağdurları da sıranın kendilerine gelmesini bekliyor.
Evini kaybetmek ve bununla birlikte banka borcunu ödemeye de devam etmek, son zamanlarda İspanya’da binlerce kişinin başına gelen bir gerçek. Beatriz Beiras konuyu Barselona Ticaret Mahkemesi hakimlerinden José María Fernández Seijo ile konuştu.
euronews:
“Fernandez Seijo, Barselona Ticaret Mahkemesi’nde hakimsiniz. Sayın Muhammed Aziz, Catalunyacaixa ile ilgili ipotek sözleşmesindeki şartların suistimal edildiği iddiasıyla dava açmış ve hakkındaki tahliye kararının iptalini talep etmişti. Siz bu davayı neden Lüksemburg’daki Avrupa Birliği Adalet Divanı’na taşıdınız?”
José María Fernández Seijo:
“Ben bunu prensip gereği yaptım. Çünkü yürürlükteki İspanyol kanunun bize adil görünmeyen bazı noktaları mevcut. Yani bu şartlarda tüketicinin kendisini bir tahliyeye karşı koruması mümkün görünmüyor.
euronews:
“14 mart’ta Adalet Divanı Sayın Aziz’i haklı bulan bir karar aldığını açıkladı. Halen evini kaybetmiş olan kendisi için bunun nasıl sonuçları olabilir?”
José María Fernández Seijo:
“Onun için şöyle bir etkisi olabilir. Başvurduğu mahkeme şunu inceleyecek; Yaptıkları sözleşmede suistimal edilen şartlar bulunuyor mu? Kendisinin tahliyesi kanuna uygun yapılmış mı yapılmamış mı?”
euronews:
“İspanya’da tahliyelerin sayısı çok fazla. Artık bundan etkilenenler için ne değişebilir? Ya da gelecekte evini ipotek etmek isteyenler için ne değişebilir?”
José María Fernández Seijo:
“İspanya Avrupa’daki tüketicilerin korunması yönetmeliklerine uymakta 20 yıl gecikti. Hakimler artık işleyişi düzenleyebilmek için daha çok uzmanlığa sahip. Kontratın imzalandığı dönemden kaynaklanan bazı şartları ya da sabit faizler gibi suistimal edilen şartları kaldırabilecekler. Kanunda reformlar yapılmasından sonra tüketiciler farklı bir ortamda bulunacaklar. İspanya için Avrupa’da eşi olmayan bir örnek diyebiliriz.”
euronews:
Sabit faizden kastınız nedir?
José María Fernández Seijo:
“Bunlar sözleşmeye konan ve faizler düşse bile kredi faizlerine değişmeme garantisi veren oranlar. Mesela Avrupa bonoları yüzde 1- 1.5’lik faizlere gerilese bile bankalar yüzde 4.5-5’lik oranlar istemeyi sürdürüyor. Birkaç hafta önce İspanya Yüksek Mahkemesi de bir finans kurumu tarafından belirlenen sabit kredi faizlerinin yersiz olduğuna hükmetti ve iptalini kararlaştırdı.”
euronews:
“Son sorum; bir hakim olarak Avrupa yüksek yargısının İspanya kanunlarının aksi yönünde hüküm vermesini nasıl yorumluyorsunuz? İspanya’daki işleyiş halen 1909 tarihli kanuna göre mi yürüyor?”
José María Fernández Seijo:
“İpotekler kanunu 1909 tarihli ancak tahliyeleri düzenleyen kanun ise 2000 yılına ait. Üzücü ama Medeni Kanun’da değişiklikler yapılırken bunun Avrupa yasalarıyla uyumlu olması gözetilmemiş. Diğer yandan bir İspanyol hakim olarak, Avrupa adaletinin bir mahkemesinin yalnızca İspanya’da değil, tüm Avrupa Birliği’nde uygulanabilir bir karar vermiş olmasından ötürü de memnunum. Bence Lüksemburg Mahkemesi tüm Avrupa’nın dayanışma içinde olduğunu ve tüketicileri koruduğunu gösteren bir karar almıştır.”
euronews: “Barselona Ticaret Mahkemesi hakimi José María Fernández Seijo, açıklamalarınız ve zaman ayırdığınız için teşekkürler” María Fernández Seijo:
“Çok teşekkürler”