Kırım’ın Rusya tarafından ilhak edilmesinin üzerinden tam iki yıl geçti.
REKLAMKırım’ın Rusya tarafından ilhak edilmesinin üzerinden tam iki yıl geçti.
Büyük bir çoğunluğu Ruslardan oluşan Kırım halkı 16 Mart 2014’te düzenlenen referandumda Rusya’ya bağlanma kararını açıkladı ancak Kiev referandum sonucunu tanımadı.
Kırım, Rusya’nın ‘sıcak denizlere inme’ ihtiyacını karşılaması açısından büyük önem taşıyor. Özellikle Sivastopol Limanı, Moskova’nın Karadeniz üzerinden Akdeniz ve ötesinde hakimiyet kurma isteğinin sembolü olarak görülüyor.
Stratejik konumu ve verimli arazileriyle dikkat çeken Kırım, 1954’te Sovyet lideri Nikita Kruşçev tarafından Ukrayna’ya devredilene kadar Rusya’nın bir parçasıydı.
Kırım, Sovyet Bloğu’nun yıkılmasından iki buçuk yıl sonra 1992’de bağımsızlığını ilan etti. Fakat özerk bir cumhuriyet statüsüne sahip olarak ayrı bir parlamento ve hükümetle Ukrayna sınırları içerisinde kalmayı tercih etti.
Ancak Rusya yanlısı ayrılıkçı bir adayın 1995’te seçimleri ezici çoğunlukla kazanması sonucu Kırım başkanlığı makamı kaldırıldı. Kırım başkanlık temsilcisi ve başbakanı Kiev tarafından atanmaya başladı.
Yarım ada Soğuk Savaş‘tan sonra 2014’ün başında Doğu ve Batı krizinin yaşandığı merkez haline geldi.
Batı yanlısı grupların Kiev’de 2013 yılının sonunda Rusya’ya yakın olarak bilinen dönemin Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç’e karşı başlattıkları gösteriler, Yanukoviç‘in görevden ayrılmasıyla sonuçlandı. ABD’nin açıktan destek verdiği bir ihtilalin ardından gözler Kırım’a çevrilmişti. Kırım’da halk Kiev’de ihtilalle iktidara gelen yeni yönetimi tanımadığını açıkladı.
Kiev’deki ihtilalin bir “ABD darbesi” olduğunu söyleyen Rusya ise Kırım’daki “soydaşlarını” koruma kararı aldı.
16 Mart 2014’te, Kırım’da, uluslararası toplumun tanımadığı ve yarımadanın yerli halkı olan Kırım Tatarları’nın boykot ettiği bir referandum düzenlendi ve bu referandumdan çıkan Rusya’ya bağlanma kararına dayanarak Rusya, 18 Mart 2014’te, Kırım’ı ilhak ettiğini açıkladı.
Batı ülkeleri ve Kiev referandumun yasal olmadığını savundu.
Bu ilhakın ardından Ukrayna ordusu ve Rusya yanlısı ayrılıkçılar arasında ülkenin doğusunda 9 bin 500 kişinin yaşamını yitirmesine neden olan kanlı çatışmalar yaşandı. Moskova yaşananların ardından Avrupa ve ABD’nin yaptırımlarıyla karşı karşıya kaldı.
Avrupa Birliği iki ay önce Rusya’ya uygulanan yatırım ve ithalat yasağının 2017 yılına kadar uzatılacağını açıkladı.
Kırım normalleşme sürecinden oldukça uzak görünürken bu yılın başında Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko ülkesinin kısa sürede Kırım’ı geri almak istediğini ve Donbass’taki isyancıları sınır dışı etmek istediklerini açıkladı.
Bölgede Kiev ve Moskova arasındaki siyasi gerginlik devam ediyor….
Öte yandan, Kırım Tatarlarına yönelik baskıların sürmesi ve insan hakları ihlallerinin yaşanması Ukrayna ile Türkiye’yi yakınlaştırırken Ankara-Moskova hattında gerilimin artmasına neden oluyor.