Euronews Özel: İspanya'da neden hükümet kurulamıyor?

İspanya’da Başbakan Mariano Rajoy’un sunduğu azınlık hükümeti programı Meclisten güvenoyu alamayınca ülke bir kez daha siyasi çıkmaza sürüklendi.

Meclis’te bugün yapılan güven oylamasında toplam 350 sandalyeden 170 ‘Evet’ ve 180 ‘Hayır’ oyu çıkarken, güvenoyu için gerekli olan salt çoğunluğa (176) ulaşılamadı.

Rajoy 8 aydan bu yana hükümet kurulamaması üzerine, durumun acil olduğunu belirterek “İstikrarlı, ılımlı ve etkili tek hükümeti biz sunuyoruz. Bunun dışında bir alternatif yok” şeklinde konuştu.

Siyasi analist Fernando Vallespin, İspanya’da şimdiye görülmemiş bu karmaşık siyasi tabloyu euronews’e değerlendirdi. Anayasa’nun bu konuda neler içerdiğini şu sözlerle açıkladı :

Fernando Vallespín : “Rajoy tarafından sunulan anlaşmadan daha farklı bir uzlaşmaya varabilmek için en fazla iki ay sürebilecek yeni bir süreç başlayacak. Dolayısıyla muhalefet liderleri Pedro Sanchez, sosyalistler veya diğer partiler başka bir adayın seçilebilmesini kolaylaştıracak. Ya da Rajoy’un seçileceğinden eminlerse onun da adaylığını destekleyebilirler.”

25 Eylül’de düzenlenecek Galiçya ve Bask bölgesel seçimlerinden önce herhangi bir değişiklilik olmaması bekleniyor. Ancak bu bölgelerde alınan sonuçların muhafazakarları (PP) güçlendirme yada zayıflatması söz konusu.

Fernando Vallespín : “Bask ve Galiçya’da yapılacak seçimler, bu süreç bitmeden önce siyasi grup ve partilerin kendi aralarında anlaşmaya varmasını engelleyecek. Zira bu iki bölgede seçim kampanyaları başlıyor. Çok hassas iki bölge söz konusu. Galiçya’da Halk Partisi revaçta, Bask bölgesindeyse Podemos ve tabii ki milliyetçiler güçlü bir hakimiyete sahip.”

2011’den bu yana iktidarda olan Mariano Rajoy ülkeyi yönetme yetkisinin bulunduğunu savunuyor. Partisiyse adayının arkasında olduğunu açıkladı fakat Rajoy diğer partiler tarafından yeterli desteği bulamıyor. Peki neden?

Fernando Vallespín : “Halk Partisi İspanya’da ekonomik krizden kaynaklanan siyasi krizden sonra kendini yenilemeyen tek siyasi parti. Bu açıdan Rajoy, iç siyasette çok sayıda yolsuzluk davasında ve adli soruşturmalarda adı geçen bir partinin başkanı yani sorumlusu olarak parmakla gösteriliyor. Bu durumun Halk Partisi ile olası uzlaşma ve antlaşmaları kolaylaştırmadığını söyleyebiliriz.”

İspanya meclisine iki yeni parti olan Podemos ve Ciudadanos’un gelmesi salt çoğunluklara son verdi. Ancak Halk Partisi ve Sosyal Demokrat Sosyalist Parti (PSOE) kan kaybetseler de parlamentoda belirleyici rol oynamaya devam ediyor. Peki bu çıkmaza nasıl son verilir?

Fernando Vallespín : “Bu çıkmazı sonlandırmak ve bazılarını Halk Partisi’ne destek vermeye itmek için Rajoy’dan vazgeçmek gerek… Fakat Halk Partisi’nin böyle bir niyeti yok, hiç şüphe yok ki Halk Partisi başkanlık seçimleri adaylığında Rajoy’un yerine başka birini görmek istemiyor. Ancak bana göre adaylık için bu kadar güçlü kimse yok.”

Pedro Sanchez tarafından yönetilen Sosyalist partiye gelince, Pablo İglesias’ın partisi Podemos’la ittifak kurmak istemese de, bu olasılık gerçekleşirse, yine de mutlak çoğunluğa erişmek için yeterli sandalye sayısına ulaşamayacaklar. Bu açıdan siyasi uzlaşmalar kördüğüm olmuş durumda…

Bu tür siyasi çıkmazlıkların oluşmaması için örneğin Fransa gibi ülkeler iki tur seçime gidiyor. Ya da Yunanistan ve İtalya kazanan partiye mutlak çoğunluk elde etmese de avantaj sağlıyor. Bu durum İspanya için de düşünülebilir mi?

Fernando Vallespín : “İspanya’da seçim sistemi reformu başka bir yoldan ilerliyor diyebiliriz. Siyasi güçlerin büyük bir çoğunluğu oransallığa teşvik eden bir reformun yapılmasından yana. Bu açıdan İspanya’da antlaşmaların ve uzlaşmaların olduğu bir başka sistem uygulanmalı. Bu net bir şekilde ortada. Yerel ve bölgesel düzeyde mümkün olan şeyler ülke çapında işlemiyor.

Bu uzlaşma kültürünü yaygınlaştırmak gerek ve yeniden siyasetimizi ülkemizin yeni sosyolojik koşullarına adapte etmeliyiz zira bu durumun sorumlusu değişen sosyolojik şartlar.”