Nijer'in AB'yi endişelendiren terörizm tehdidi önlenebilir mi?

REKLAM

İnsan ticareti, uyuşturucu ve silah kaçakçılığı ile cihatçılık üçüncü dünya ülkeleri diye nitelendiren güçsüz ülkelerin en büyük sorunu. Nijer'de bu ülkelerden biri. Terör tehdidi orta doğudan Afrika'ya hızla kaydığı için Nijer, cihatçılık ile küresel mücadelede önemli bir ülke. Afrika bölgesinin bu Sahel ülkesinin özel kuvvetleri batılı askeri personel tarafından eğitiliyor ve destekleniyor. Amaç cihatçılar Nijer’e gelmeden onları kendi ülke sınırlarının dışında geçiş için kullandıkları çölde yok etmek. Ekim 2017’de ABD ordusunun 3. Özel Kuvvetler grubunun dört üyesi Mali sınırına yakın bir noktada pusuya düşürülerek hayatlarını kaybetti.

Amerika’nın Afrika’da görevli komutanları Sahel bölgesinde büyük bir güvenli bölge oluşturulması için çalışıyor.

ABD SOCA Komutanı J. Marcus Hiks terörizmin istikrarsızlıktan beslendiğine dikkat çekiyor. “Bütün Afrika ortaklarım, Libya'nın çöküşünün bölgedeki istikrarsızlığın artmasıyla sonuçlandığını, ve buradaki silahların ve eğitimli milislerin akışının Kuzey Mali'yi istikrarsızlaştırdığını aynı zamanda Sahel'deki terörist grupları beslemeye devam ettiğini söyleyecektir”.

Batılı stratejistlere göre Nijer, savaştan zarar gören Mali'yi ve Nijerya'da ki Boko Haram gibi terörist gruplar ile Afrika Boynuzu'ndan Al Şababa ve Libya'nın kalelerine sığınan IŞİD üyelerini birbirine bağlayan Cihad kavşağı olabilir.

ABD, Nijer'deki gücünü bu bölgedeki eski sömürge ülkeleri Almanya, İngiltere, İtalya ve Fransa gibi diğer batılı ülkelerle birlikte arttırıyor. Askeri analistlere göre bu ülkeler Avrupa'nın istikrarını baltalayan yasadışı göçü ve cihatçılığın ortadan kaldırılmasını hedefliyor. Bu ülkeler Nijerya, Çad ve diğerleri gibi Afrika bölgesel güçleri ile işbirliği içinde çalışıyorlar. iki ülkede katılımcılar arasında karşılıklı güven ve işbirliğine katkı sağlaması beklenen 2018 Filintlock isimli, askeri tatbikatlara katıldı.

Niger Özel Kuvvetler Komutanı Colonel Razak İbrahim terör odaklarının göçmenleri kullandığına dikkat çekiyor. “Geleneksel aşırılık yanlısı gruplar göçmen ağlarını kullanıyorlar çünkü çok fazla göçmen var ve onlar çok savunmasız, insanları yanlarına çekmek çok kolay. Cihadistler göçmenlerin geçişi sırasında bir ülkeden diğerine sızmaya çalışıyor."

Nijer hükümeti ve bu bölgede cihadistlerden bıkan diğer ülkeler Libya ile sınırları kapatmak istiyor. Çünkü insan kaçakçıları ve teröristler daha çok Libya üzerinden Nijer’e ulaşıyor.

 Nijer Savunma Bakanı Kalla Moutari suç ekonomisi ile terörizm arasındaki bağa vurgu yapıyor. "Suç ekonomisi terörizmi besliyor, göçmenleri Libya'ya götürenler genellikle silah ve uyuşturucu ile dönüyor.

Terörle mücadele ederken yerel yasaların uygulanması da önemli. ABD Dışişleri Bakanlığı'na göre, bu yerel halkın kalplerini ve zihnini kazanmak için temel bir güven oluşturmada çok önlemli bir yol.

ABD'li terör uzmanı Sam Pineda ise: “Sınır güvenlik güçleri, sınırların dışına çıkan kişileri topladığında bu insanları sorgulamak için onları sivil kurumlara yönlendirebilirler. Soruşturmaları ülke içinde hukuk devleti esaslarına göre yapabilirler." şeklinde bir öneri sunuyor.

Kuzey Nijer şehri Agadez, 2012 yılında Libya'nın çöküşünden bu yana her türlü yasadışı faaliyet için stratejik bir kavşak.Terörist ve uyuşturucu kaçakçıları için güvenli ve alternatif bir yol.

Amerikan Hava Kuvvetleri mücadelenin daha etkili olabilmesi için Agadez'da bir hava sahası inşa ediyor. 2019’da tamamlanması planalanan saha resmi olarak Nijer’in hava üssü olacak, ancak ABD kendi askeri uçakları için de kullanacak. Agadez hava üssünde Amerikalı insansız hava araçlarını da konuşlandırılması bekleniyor. Bu araçlar esas olarak misyonlar için kullanılacak. Fakat Washington ve Niamey arasındaki ikili bir anlaşmaya göre, ihtiyaç durumunda Nijer onay verdikten sonra dronlar da silah taşıyabilecek.

Nijer halkının geçmişteki sömürgecilik faaliyetlerinden dolayı ülkedeki yabancı ülkelerin varlığına karşı ciddi bir rahasızlığı var. Onların varlığı ülkede insan hayatını tehdit eden oluşumlara karşı etkili bir anlam taşısa da rahatsızlar. Aktivistler ise onlar olmasa köylülerin kolaylıkla cihadiste dönüşebileceğini ve Nijer’in Afrika'da bir tür Afganistan olabileceğini düşünüyor.

 Kaka Touda isimli bir aktivist ise yabancı askerler ile halk arasındaki güvene dikkat çekiyor. "Onların insansız hava araçları, askeri müdahale uçakları ve güçlü askerleri var. Nüfusun yönetimi onlarda olmadığı sürece burada bulunmaları oldukça normal. Ancak etkili bir mücadele için buradaki halkın desteğini kazanmaları gerekiyor. Bunun için de onlarla toplum arasında bir güven oluşmalı."

Avrupa Birliği Nijer’de ki bu durumdan özellikle endişe duyuyor, Brüksel terörizmin ve yasadışı göçün kendi istikrarı için çok büyük bir tehlike olduğunun farkında.

 Avrupa Birliği Nijer Elçisi Raul Mateus Paula bu durumu şu şekilde özetliyor:  "Avrupa'nın güvenliği ile burada oynanıyor, bu çok önemli çünkü Avrupa'nın terörizmle saldırılar ile ve insan ticareti ile tehdit edildiğini görebilirsiniz."

Bölgedeki güvenlik güçleri Afrika’nın Sahel bölgesi’ndeki terörizm, yasadışı göç tehditlerine ve sıradan suçlara karşı Avrupa güvenliğinin garantisi. Ancak yerli halk; iş, insani gelişme ve ekonomik fırsatlar talep ediyor. AB ve ABD, güvenlik ve gelişimin uyumlu olduğunu göstermek zorunda.