Var olan göçmen kuralları çerçevesinde mülteci külfetinin çoğunu omuzlarında hisseden ülkeler ile mülteci almak istemeyen ülkeler arasında sürüp giden tartışmalara son vermek adına Alman ve Fransız hükümetleri masaya 'ya mülteci al ya para öde' formülünü koydu.
REKLAMAlmanya ve Fransa uzun süredir AB ülkeleri arasında devam eden 'Hangi ülke neye göre ne kadar mülteci kabul edecek?' tartışmasına son vermek adına perşembe günü masaya bir teklif koydu. Buna göre birliğin oluşturduğu mülteci paylaşımından payına düşen kadar insan kabul etmek istemeyen hükümetler bunun yerine mali külfetler için para ödeyecek.
Mayıs 2019'da yapılacak Avrupa Birliği (AB) Parlamentosu seçimleri öncesi AB iltica kurallarının reforme edilmesinde ilerleme sağlamak isteyen Alman ve Fransız hükümetleri bir an önce itiraz eden ülkelerin oluşturduğu engellemeleri bertaraf etmek istiyor. Bunun sebebi oluşacak bir sonraki parlamento yapısında daha çok büyük ve güçlü bir aşırı sağ blok oluşabileceğinin düşünülmesi.
Yapılması istenilen reformlara karşı çıkan orta Avrupa ülkeleri değişikliklerin göçmenleri daha da motive edeceğini ve daha fazla göçe neden olacağını düşünüyor. Ancak var olan sistem ve kurallar çerçevesinde Yunanistan ve İtalya gibi ülkeler ilk ayak basılan yer oldukları gerekçesiyle tüm insani ve maddi külfeti üstlenmek zorunda kalıyor. 'Ya göçmen al ya para öde' formülünün bu iki durum arasında şimdilik orta bir yol olabileceğine inanılıyor.
Para ödense bile sınır sekiz yıl
Reuters'ın AB İçişleri Bakanları arasında geçen bir yazışmaya dayandırdığı bilgilere göre bu teklif kapsamında ilk ayak basılan ülkeler gelen göçmenlere ev sahipliği yapmak konusunda sekiz yıl boyunca sorumluluğa sahip olacak. Basına sızan dokümanda ayrıca tüm AB ülkelerinin birden mülteci almak yerine para ödemeyi tercih etmesini engelleyecek bir formüle de gereksinim duyulduğu belirtiliyor. Sekiz yıl sınırının bu nedenle önemli olduğu kaydediliyor.
Ayrıca -İtalya'nın talepleri doğrultusunda- denizde kurtarılan kişiler için özel bazı kurallar düzenlenecek. İtalyan hükümeti bir süredir kurtarma gemilerinin limanlarına giriş yapmasına müsaade etmiyordu.
Teklifte hükümetlerden ülkelerine üzerilerine düşen kadar mülteci almaları istenmeye devam edileceği ancak 'alternatif dayanışma' göstermek isteyenler için de istisnalar yapılabileceği belirtiliyor. Bu dayanışma AB bütçesine ek ödeme veya Afrika'daki yatırım ve iyileştirme projelerine doğrudan ek ödemeler şeklinde olabilecek. Başta Macaristan ve Avusturya olmak üzere pek ülkenin bu teklife sıcak bakması öngörülüyor.
Gelen mülteci sayısı azalsa da teklifin kabulü kolay değil
Birleşmiş Milletler verilerine göre 2015'te hazırlıksız yakalanan AB'nin önlemleri sertleştirmesi ile birlikte 2018'de Akdeniz'den gelen mülteci sayısı yılda 100 bininin altına düştü.
Bu alanda siyasi bir anlaşma sağlamanın yine de çok hızlı ve kolay olmayacağı düşünülüyor çünkü Avrupa'da birçok yeni siyasetçi ve yeni siyasi grubun popülerliği ve yükselişi kategorik olarak göçmen karşıtlığı yapmalarına dayanıyor.