Avrupa'da Osmanlıca, Türk kültürü ve modern Türkçe alanlarında eğitim veren çok sayıda kurum var. Almanya'dan Macaristan'a, Danimarka'dan Hırvatistan'a kadar birçok ülkede açılan bölümler Avrupalı öğrecileri çekmek için özel tanıtımlar yapıyor. Peki bu kurumlar öğrencilere ne sunuyor?
REKLAMAvrupa'da Osmanlıca, Türk kültürü ve modern Türkçe alanlarında eğitim veren çok sayıda kurum bulunuyor. Almanya'dan Macaristan'a, Danimarka'dan Hırvatistan'a kadar birçok ülkede açılan bölümler, Avrupalı öğrencileri çekmek için özel tanıtımlar yapıyor. "Osmanlı İmparatorluğu geçmişi olan Türkiye'nin ve Türkçe'nin önemine" dikkat çekilen tanıtımlarda "Birlikte yaşayabilmek için birbirimizi anlamamız önemli" şeklinde ifadelere yer veriliyor.
Ayrıca Türkiye'den "Dünya medeniyetinde binlerce yıldır parlayan kültür, "Doğu-Batı arasında kavşak noktasında, dünya ekonomisinde ilk 20'de", "Osmanlı İmparatorluğu'na yeni bakış açıları keşfedin" gibi tanıtım yazıları da kullanılıyor.
Peki Avrupa'da Türkçe ve Osmanlıca eğitim veren başlıca kurumlar öğrencileri çekmek için tanıtımlarında hangi ifadelere yer veriyor?
Almanya'da göçmen ve Türk işçi vurgusu
Almanya'da Türkçe eğitimi konusunda geniş bir ağa sahip. Ülkedeki en az 10 üniversitede Türk Kültürü, Modern Türkçe, Osmanlı Türkçesi, Osmanlı Devleti, Oryantalizm, İslam, Yakın Doğu ya da Orta Doğu, Türki Cumhuriyetler ile ilgili bölümler mevcut.
Bamberg Üniversitesi'nde Türkçe eğitim veren bölümde Osmanlı İmparatorluğu'ndan modern Türkiye'ye geçişteki sürece odaklanılıyor. Osmanlıca da buradaki eğitimin bir parçası.
Berlin'deki Frei Üniversitesi, Almanya'ya olan Türk işgücü göçünün 'geleneksel araştırma alanlarını genişlettiğini' kaydediyor. Üniversitedeki Türk Çalışmaları bölümünde Osmanlıca eğitimi de veriliyor.
Duisburg-Essen Üniversitesi'ndeki bölümde Türkçe geniş perspektiften ele alınıyor. Üniversite Türk Çalışmaları bölümünü şu şekilde tanıtıyor: "Türk Çalışmaları, geçmişte ve günümüzde Türk halklarının kültürleri ve dilleriyle ilgilenmekte. Türkiye Türkçesi ve Osmanlıcanın yanı sıra, diğer Türk halklarının dilleri ve kültürleri de Türk Çalışmaları konusunu oluşturuyor. Türk dillerinin konuşanları, Güneydoğu Avrupa'dan, Yakın Doğu'ya, Orta Asya'ya ve Rusya'dan Çin ve Moğolistan'a kadar uzanan bir alana yayılmıştır."
- Avrupalılar neden Osmanlıca ve Türkçe öğreniyor?
- Dünyanın en güçlü dilleri listesinde Türkçe 18'inci sırada
Karahanlılar grameri; Türkçe-Moğolca dil ilişkileri öğretiliyor
Frankfurt Üniversitesi ülkedeki en kapsamlı Türkçe eğitimi veren kurumlar arasında. 1920'den bu yana Türkçe'nin öğretildiği Frankfurt'ta 1971'de Türkoloji Bölümü açıldı. Bu bölümde geniş yelpazede Türkçe eğitimi veriliyor.
Onlar arasında, Eski Türkçe ve Karahanlılar grameri, erken dönem Budist olmayan Türk kaynaklarının işlenmesi, Osmanlıca ile bağlantılı Türk dilbilimi, Sibirya bölgesindeki Türk dilleri, erken dönem batılı Türk halkları, Türkçe-Moğolca dil ilişkileri var.
Göttingen Üniversitesi'nde Orta Asya Çalışmaları ve Türkoloji bölümlerinde İpek Yolu boyunca kültürlerin anlaşılması için Türkçe öğrenmenin önemine dikkat çekiliyor.
Hamburg Üniversitesi'nde Orta Doğu Tarihi ve Kültürü ile Türkçe Çalışmaları bölümlerinde ana hedef, yenilikçi araştırmalar başlatmak ve diyalog projeleri yürütmek için Almanya, Avrupa ve Türk ortaklarla işbirliğini artırmak ve güçlendirmek olarak özetleniyor.
Heidelberg Üniversitesi'ndeki Osmanlıca ve Türkçe Eğitim Programı, "Osmanlı İmparatorluğu'nun tarihi ve kültürü ile İran'ın da dahil olduğu Güneydoğu Avrupa, Kafkasya'daki yakın bölgelere odaklanıyor; öğrencilere modern Türkçe ve Osmanlı Türkçesi öğretiliyor."
Johannes Gutenberg Üniversitesi'de Türkoloji ve Türkçe çalışmaları bölümünde "Osmanlı İmparatorluğu'nun ve Türkiye Cumhuriyeti'nin dini, siyaseti ve tarihi" hakkında eğitim veriliyor. Osmanlı Türkçesi ve Türk dilindeki tarihsel gelişimler de bölümde inceleniyor.
Eberhard-Karls Üniversitesi'nde Osmanlıca ve Türkçe Çalışmaları bölümünde Osmanlı İmparatorluğu ve modern Türkiye'ye odaklanılıyor.
Fransa: 17. yy'dan bu yana Türkçe eğitim veriliyor
Fransa'nın başkenti Paris'teki Sorbonne Üniversitesi'ne bağlı Doğu Dilleri ve Kültürleri Enstitüsü (INALCO) 17. yüzyıldan bu yana Osmanlıca ve Türkçe eğitim veriyor.
Strasbourg Üniversitesi bünyesindeki Türk Etüdleri bölümü ve Lyon'daki Jean Moulin Üniversitesi Dil Fakültesi'nde yer alan Türk Dili ve Kültürü bölümünde Türkçe program bulunuyor.
INALCO eğitimiyle ilgili tanıtım yazısında Türkçe'nin kurumda eğitimi verilen ilk doğu dili olduğu, bu dilin 'Balkanlardan Çin'e kadar 150 milyon kişiyi kapsadığına ve konuşan sayısı açısından dünyada 12. sırada yer aldığına' dikkat çekiliyor. Yazıda ayrıca "eski Sovyet cumhuriyetleri Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Azerbaycan'ın merkezinde yer alan Türkiye", G-20 üyesi, gelişmekte olan ülke ve dünyanın en büyük 15. ekonomisi' olarak tanıtılıyor.
"Dünya medeniyetinde binlerce yıldır parlayan kültür"
Belçika’nın köklü kurumlarından Özgür Brüksel Üniversitesi (1834) Sanat ve Beşeri Bilimler Fakültesi'nde Türkçe kurslar veriyor.
REKLAMSaint-Louis Üniversitesi’nde de Türkçe eğitimi var. Üniversite niçin Türk dilini seçtikleriyle ilgili yaptığı açıklamada Türkiye'nin ve Türk dilinin son yıllarda artan önemine dikkat çekiyor: "Türkiye, Doğu ile Batı arasındaki kavşakta, Avrupa Birliği üyeliğine aday, dinamik ve hızla büyüyen bir ülke. Bu yeni ortakla siyasi, bilimsel ve ekonomik işbirliği için fırsatlar sınırsız; Türk dil bilgisi, dünya medeniyetinde binlerce yıldır parlayan kültürü kavramayı mümkün kılıyor. Türk dili çalışmaları hızla artıyor. Bugün, her zamankinden daha fazla, İngilizce-Türkçe-Fransızca çevirmenler ve tercümanlar için ilginç kariyer fırsatları sunuyor."
Türkçe'nin dünyada konuşanların sayısına göre 7. sırada yer aldığı hatırlatılan yazıda Türk dillerinin Balkanlar, Türkiye, İran'ın kuzeyi, Orta Asya, Sibirya ve Çin'in kuzeyinde konuşulduğu hatırlatılıyor.
"Osmanlı İmparatorluğu'na yeni bakış açıları keşfedin"
Macaristan'ın başkenti Budapeşte'deki Orta Avrupa Üniversitesi, Osmanlıca ve Türkçe çalışmaları bölümünde öğrencilere Osmanlı İmparatorluğu'na yeni bir bakış açısı sunulacağı ifade ediliyor: "Osmanlı İmparatorluğu'nu ve onun Orta Avrupa, Balkanlar ve Doğu Akdeniz'deki miraslarını keşfetmekle ilgileniyorsanız, Budapeşte'deki Orta Avrupa Üniversitesi'nde Ortaçağ Araştırmaları Bölümü,Tarih Bölümü, Osmanlıca ve Türkçe Araştırmalarında Osmanlı geçmişine yeni bakış açıları keşfedebilirsiniz."
Bölümde ayrıca "Osmanlı İmparatorluğu'nu anlamak" için "Osmanlıca Türkçesi, Arapça, eski Yunanca, Sırpça, Latince, klasik İbranice dilleri de öğretiliyor.
İngiltere'nin prestijli üniversitelerinde Türkçe eğitimi
Dünyanın en prestijli üniversitelerinden Oxford, bünyesindeki Doğu Çalışmaları Fakültesi'nde lisans düzeyinde dört yıllık Türkçe bölümü yer alıyor. Bölümde Türkçe, Osmanlıca ve İslam tarihi yanında Arapça, Ermenice, eski Yunanca ve Farsça dillerinden birini seçmek de mümkün.
REKLAMİngiltere'de çok sayıda üniversitede Osmanlıca ve Türkçe eğitimi veriliyor. Onlar arasıdaki Birmingham Üniversitesi Bizans, Osmanlı ve Yunan Çalışmaları Merkezi öğrencilerine birçok fakülte bünyesinde eğitim alma imkanı sunuyor.
Uluslararası alanda önde gelen bir kurum olarak tanıtılan Edinburgh Üniversitesi'nde İslam ve Orta Doğu Çalışmaları bünyesinde Türkçe, Arapça ve Farsça eğitim var.
Ülkede ayrıca Manchester Üniversitesi, Durham Üniverstiesi, Exeter Üniversitesi, Londra Üniversitesi, Manchester Üniversitesi ve Galler Üniverstisi'nde Türkçe eğitimi almak mümkün.
"Birlikte yaşayabilmek için birbirimizi anlamamız önemli"
Hollanda'daki Leiden Üniversitesi'nde bulunan Türk Dili ve Kültürü programında Türkçe öğrenmek mümkün.
Üniversitenin Beşeri Bilimler Bölümü'nde farklı dillerde eğitimin önemine dikkat çekiliyor: "Bu küreselleşme çağında beşeri bilimler her zamankinden daha önemli. Göç, entegrasyon, ticaret ve teknoloji, ülkeler ve kültürler arasındaki sınırları bulanıklaştırıyor. İşbirliği yapabilmek ve birlikte yaşayabilmek için birbirimizi anlamamız çok önemli. Beşeri bilimler bunu yapmamız için gerekli olan içgörüyü sunuyor"
REKLAMYüksek lisans programında Arap, Fars ve İslam dünyasının, Türkiye ve Osmanlı İmparatorluğunun dillerini, tarihini, edebiyatını ve siyasetini kapsayan araştırmalar yapılacağı belirtiliyor.
Polonya:
Varşova Üniversitesi, Poznan'daki Adam Mickiewicz Üniversitesi ve Krakov'daki Jagiellonian Üniversitesi'nde Türkçe ve Osmanlıca eğitim almak mümkün.
Diğer Ülkeler:
Belarus
Belarus’un başkenti Minsk’te Minsk Dil Üniversitesi’nde Türkçe Dili bölümü (MGLU) yer alıyor. Üniversite'nin internet sayfasında Türkçe eğitim sonunda öğrencilerin hangi alanlarda bu eğitimi kullandığına dikkat çekiliyor: "Üniversitemizden mezun olmuş yabancı öğrencilerin yorumları analiz edildiğinde öğrencilerin kendi ülkelerindeki dışişleri bakanlığında, diplomat heyetlerinde, radyo ve televizyonda, haber ajanslarında, yayınevlerinde, farklı ülkelerle ile iş birliği yapan çeşitli şirketlerde, turizm firmalarında çalıştıkları görülmektedir. MGLU’da ikinci eğitim olarak öğretmenlik eğitimi alan veya doktora öğrenimini tamamlayan mezunlarımız, üniversitelerde, kolejlerde, okullarda yabancı dil öğretmeni olarak başarıyla görev yapmaktadırlar. Bazıları, kendi ülkelerinde özel yabancı dil enstitüleri açmışlardır."
REKLAM
Hırvatistan:
Zagrep Üniversitesi'nde Felsefe Fakültesi Türkoloji bölümünde, Çağdaş Türkiye Türkçesi, Osmanlı Türkçesi ve Türkolojiye giriş dersleri veriliyor. Üniversite bünyesindeki Türkoloji Öğrencileri Kulübü, öğrencilerle üniversitenin ve diğer kurumların idari organları arasında iletişimi sağlama, öğrencileri ve lisansüstü Türkologları bir araya getirmek amacıyla 2008'den bu yana etkinlikler düzenliyor.
Bulgaristan:
Bulgaristan'ın başkenti Sofya'daki Sofya Üniversitesi'nde Türkçe ve Osmanlıca Çalışmaları bölümünde kapsamlı eğitim veriliyor. Bölümde Eski Türk Edebiyatı, Modern Türkçe, Türkçe Gramer, Osmanlıca, Türkçe Çeviri ve Türkiye'nin Sorunları başlıklı dersler yer alıyor. Şumnu kentindeki Konstantin Preslavsky Shumen Üniversitesi'nde Türkçe Çalışmaları bölümünde, Modern Türk Edebiyatı, Osmanlı Tarihi ve Türkçe eğitimi veriliyor.
Bosna Hersek
REKLAMBosna Hersek'in başkenti Saraybosna'nın köklü kurumlarından Saraybosna Üniversitesi'nde Türkçe-Arapça Çalışmaları bölümü bulunuyor. Bölümde Türk edebiyatı, tarihi ve Osmanlı İmparatorluğu dersleri veriliyor.Tuzla Üniversitesi'nde 2003 yılından bu yana Türk Dili ve Edebiyatı dersleri veriliyor.
Finlandiya:
Finlandiya'nın başkentindeki Helsinki Üniversitesi Orta Doğu Çalışmaları Bölümü'nde Türkçe, Arapça, İbranice ve Farsça eğitim veriliyor.
Arnavutluk:
Arnavutluk’un başkenti Tiran’da Tiran Üniversitesi’nde Türkiye Çalışmaları bölümü.
REKLAMKosova:
Kosova’nın başkenti Priştina’daki Priştina Üniversitesi’nde Türk Dili ve Edebiyatı bölümü.
Ermenistan:
Ermenistan’ın başkenti Erivan’da Erivan Devlet Üniverstitesi’nde Doğu Çalışmaları Fakültesi’nde Türkiye Çalışmaları bölümü.
Avusturya:
REKLAMAvusturya’nın başkenti Viyana’da Viyana Üniversitesi’nde Türkçe ve Osmanlıca Çalışmaları bölümü.
Türkçe dünyada kaçıncı sırada?
Dünya Ekonomik Forumu'nun (World Economic Forum) yayınladığı araştırmaya göre "dünyanın en güçlü dili" İngilizce. İlk 10 dilden 6'sını Avrupa dilleri oluştururken Türkçe 18. sırada yer alıyor.
Türkçe’nin konuşulduğu ülkeler arasında Bulgaristan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Makedonya, Yunanistan, Kosova, Romanya, Azerbaycan, Suriye, Irak, Kazakistan, Rusya Federasyonu, Kırgızistan, Özbekistan, Ukrayna gibi ülkeler var. Ayrıca Türk nüfusunun yoğun olduğu Almanya, Hollanda, Fransa, Avusturya, Amerika Birleşik Devletleri, Belçika, İsviçre gibi ülkelerde de Türkçe yaygın.