Brexit resmi olarak 1 Ocak 2021'den itibaren uygulanacak dolayısıyla 1 yıllık geçiş süresi içerisinde bu STA'nın müzakere edilip tamamlanması gerekiyordu ancak gerek teknik müzakere kapsamının genişliği gerekse virüs salgını nedeniyle henüz istenen ilerleme sağlanamadı.
Britanya'nın Avrupa Birliği (AB) üyeliğinden ayrılması anlamına gelen Brexit Ocak 2020'de gerçekleşti ve şimdi geriye sadece iki taraf arasında bir serbest ticaret anlaşması (STA) üzerinde uzlaşmak kaldı.
Brexit resmi olarak 1 Ocak 2021'den itibaren uygulanacak dolayısıyla 1 yıllık geçiş süresi içerisinde bu STA'nın müzakere edilip tamamlanması gerekiyordu ancak gerek teknik müzakere kapsamının genişliği gerekse virüs salgını nedeniyle henüz istenen ilerleme sağlanamadı.
Ortaya çıkacak olası uzlaşının hem İngiliz hem de AB parlamentosunda kabul edilmesi gerektiği için artık tarafların önünde STA'yı gerçekleştirmek adına sadece haftalar kaldı.
En yoğun şekilde çalışma talimatı
Brexit sonrası ilişkilerin geleceğini şekillendirecek olan uzlaşma için İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula vonder Leyen 3 Ekim Cumartesi günü müzakerecilerine tüm konuları Ekim ayı sonuna yetiştirmek için en yoğun şekilde çalışma talimatı verdiler.
Her ne kadar taraflar yoğun şekilde müzakereleri tamamlamak için çalışacak olsa da başta balıkçılık, rekabet ve yönetim alanlarında ciddi boşluklar bulunmaya devam ediyor. Bu nedenle bundan böyle Johnson ve von der Leyen düzenli olarak görüşme yapma kararı aldı.
İngiltere başmüzakerecisi David Frost'un açıklamasına göre görüşmeler önümüzdeki hafta itibarı ile başlayacak ve müzakereler tamamlanıncaya kadar günlük ve haftalık olarak devam edecek.
AB Başmüzakerecisi Michel Barnier de bu hafta Londra'ya gidiyor. Barnier gitmeden önce Alman şansölye Angela Merkel ile görüşecek. Merkel en son 2 Ekim'de gerçekleşen liderler zirvesinde konuy a ilişkin konuşmuş ve görüşmelerin "kritik aşamaya" geçtiğini söylemişti.
Bir sonraki zirveye hiçbir şey yetişmeyebilir
Tüm hazırlıklar 15 Ekim'de konuya ilişkin önemli kararların alınacağı AB devlet liderleri zirvesi için hızlandırılmış durumda. Ne var ki, Frost balıkçılık ve sübvansiyeler konusunda AB ile fikir ayrılıklarının hala çok büyük olduğunu ifade ederek "AB esneklik göstermezse bu görüş ayrılıklarının giderilmesinin imkansız olacağını" belirtti. Frost'a göre 15 Ekim'e kadar yeterli süre olmayabilir.
15 Ekim'deki zirve uzun bir süredir AB liderlerinin olası bir STA'yı iceleyip onaylayarak kendi parlamentolarına göndereceği tarih olarak öngörülmüştü. Ancak şimdi von der Leyen ve Johnson'ın böyle bir onayı ekim sonuna erteledikleri anlaşılıyor.
Bu sırada partisinin bakanları AB ile gelecek ilişkiler konusunda karışık mesajlar veren Johnson sanal bir parti konferansı gerçekleştirerek kabinesine çeki düzen verecek.
İngiltere için ihlal prosedürü başlatıldı
Tüm bunlar olurken birkaç gün önce Avrupa Komisyonu İngiltere'nin çıkardığı ve Brexit anlaşmasının 5. maddesi ile ters düşen bir Brexit düzenlemesi nedeniyle 'ihlal prosedürü' başlattı.
Elbette AB üyeliği nedeniyle bulunan tüm bağlayıcılıklar birkaç ay içerisinde resmen son bulduğunda bu prosedürlerin İngiltere için bir anlamı kalmayacak.
Bu noktadan sonra AB'nin İngiltere'yi STA'sız bırakmak dışında elinde bir yaptırım seçeneği bulunmuyor.