İnsan hakları örgütleri: İran'da çok sayıda kişi idam edilme riski ile karşı karşıya

İran'da halka açık bir idam
İran'da halka açık bir idam © AP
By euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

İnsan hakları örgütleri: İran'da çok sayıda kişi idam cezası ile karşı karşıya

REKLAM

İnsan hakları örgütleri, aylardır yönetim karşıtı protestoların devam ettiği İran'da Mahsa Amini eylemleriyle ilgili ilk idamın gerçekleşmesi sonrası çok sayıda İranlının daha idam edilme riskiyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu.

Muhsin Şikari adlı 23 yaşındaki göstericiye verilen idam cezası 8 Aralık perşembe günü infaz edilmişti.

Hak örgütleri, 'göstermelik yargılama' olarak niteledikleri hukuki sürecin acele ile yürütüldüğünü ve haksız bir karar olduğunu belirtti. 

Ülkede yaklaşık 3 aydır devam eden gösteriler nedeniyle 6'sı Tahran'da 5'i de Elburz eyaletinde olmak üzere 11 kişi idama mahkum edildi. 

İnsan hakları savunucuları ve örgütleri, 10'dan fazla kişinin daha idam cezası alabilecek suçlamalarla karşı karşıya olduğunu belirtti. 

New York merkezli İran İnsan Hakları Merkezi (CHRI) İcra Direktörü Hadi Ghaemi, "Yabancı hükümetler İran'a yönelik diplomatik ve ekonomik yaptırımları ciddi oranda arttırmadığı sürece, dünya bu katliama yeşil ışık yakacaktır." sözleriyle uluslararası toplumdan sesini yükseltmesini istedi. 

Uluslararası Af Örgütü, Tahran yönetiminin 22 yaşındaki Mahan Sadrat'ı "adaletsiz yargılamadan" sadece bir ay sonra "idam etmeye hazırlandığını" bildirdi. 

Protestolar sırasında bıçak çekmekle suçlanan Sadrat, mahkemede bu suçlamaları şiddetle reddetmişti.

Af Örgütü, Sadrat'ın, cumartesi günü Kerac kentindeki Rajai Şehr Cezaevine nakledilmesinin "infazının yakın zamanda gerçekleştirilebileceği endişelerine yol açtığını" bildirdi. 

Ancak gün içerisinde İran yargı makamlarından yapılan açıklamada, "kamu güvenliğine karşı suç işlemek kastıyla eylemde bulunmak" suçlamasıyla idama mahkum edilen Mahan Sadrat'ın cezasının askıya alındığı bildirildi.

'Göstermelik duruşmalar'

Oslo merkezli 'İran İnsan Hakları' isimli STK, Sadrat'ın yargılamasına ilişkin açıklamasında, "Diğer tüm idam mahkumları gibi, sorgulamalar, yargılamalar ve göstermelik duruşma sırasında avukatına erişimine bile izin verilmedi" ifadelerine yer verdi. 

Af Örgütü, protestolar nedeniyle tutuklanan bir başka genç Sahand Nurmuhammadzade'nin hayatının da "Hiç mahkeme ve duruşmayı andırmayan hızlı yargılama sonrası" risk altında olduğu uyarısında bulundu.

Örgüt, Nurmuhammadzade'nin kasım ayında "otoyol korkuluklarını yıkmak ve çöp tenekeleri ile lastikleri ateşe vermek" suçlamalarıyla idama mahkum edildiğini aktardı. 

Aynı cezaya çarptırılanlar arasında 24 yaşındaki Kürt rapçi Saman Seyedi de bulunuyor. 

Seyedi'nin annesi sosyal medyada yayınladığı bir videoda "benim oğlum sanatçı, isyancı değil" diyerek oğlunun yaşaması için yetkililere yalvarmıştı.

İranlı yargı yetkilileri geçen ay rejim karşıtı protestolara destek veren bir başka muhalif rapçi Toomaj Salehi'nin "yeryüzünde fesat çıkarmakla" suçlandığını ve ölüm cezasına çarptırılabileceğini bildirmişti.

İran Ceza Kanunu'na göre, "yeryüzünde bozgunculuk çıkarmak (ifsad fi'l arz)" ve "devlete karşı savaş açmak (muharebe)" gibi suçlarla itham edilenler idam istemiyle yargılanıyor ve genellikle haklarında idam kararları veriliyor.

'İran İnsan Hakları' isimli Oslo merkezli sivil toplum kuruluşuna göre İran'da Mahsa Amini protestolarının başlamasından bu yana en az 458 kişi güvenlik görevlileri tarafından öldürüldü. 

REKLAM

Birleşmiş Milletler verilerine göre 14 bin kişi de gözaltına alındı.

Ek kaynaklar • AFP

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

İran'da protestolarla ilgili idamlara tepki veren oyuncu Alidoosti tutuklandı

Hint ve Çin birlikleri arasında ihtilaflı sınır bölgesinde çatışma yaşandı

İran'da geçen yıl en az 834 kişi idam edildi