Kahramanmaraş depremi: Twitter, enkaz altında kalanların bulunmasına nasıl yardımcı oldu?

Antakya'da yıkılan binada çalışan arama kurtarma ekibi
Antakya'da yıkılan binada çalışan arama kurtarma ekibi © Hussein Malla/Copyright 2023 The AP. All rights reserved
By Aylin Elçi
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

6 Şubat pazartesi günü sabahın erken saatlerinde Türkiye ve Suriye'yi sarsan depremin ardından sosyal medya platformlarına yüz binlerce yardım mesajı yağdı.

REKLAM

6 Şubat pazartesi günü sabahın erken saatlerinde Türkiye ve Suriye'yi sarsan depremin ardından sosyal medya platformlarına yüz binlerce yardım mesajı yağdı.

Hayatta kalanlardan bazıları "Lütfen yardım gönderin, hayattayız, işte adresimiz" diye yazarken, diğer mesajlar halen enkaz altında kalanlar adına paylaşıldı.

Çevrimiçi veri platformu Statista'ya göre, Ocak 2022 itibarıyla Türkiye'de 16,1 milyon kişi Twitter kullanıyor. Buna göre Türkiye sosyal medya platformundaki en aktif kullanıcılar bakımından yedinci büyük ülke durumunda.

Öğleden sonra aynı bölgede ikinci deprem meydana geldiğinde, yüzlerce Türk geliştirici, kodlayıcı ve çevrimiçi gönüllüleri, Twitter ve Instagram gibi sosyal medya platformlarından elde edilen verileri kullanarak açık kaynaklı projeler oluşturmak üzere Discord'da örgütlenmişti bile.

"Afet yönetimi özel sektöre bu kadar bağımlı olmamalı, ancak kriz yönetimindeki eksiklikler insanları buna zorladı" diyen Sedat Kapanoğlu, Türkiye'nin en tanınmış yazılımcılarından biri ve şu anda 21 binden fazla gönüllüyü bünyesinde barındıran Açık Yazılım Ağı grubunun destekçisi.

Teknoloji gönüllülerinin bir araya getirdiği projelerden biri, sosyal medyada paylaşılan yardım taleplerini görselleştirmek için yapay zeka kullanan Afetharita.com kelimenin tam anlamıyla "felaket haritası".

Afetharita.com
Depremden etkilenen bölgelerde sosyal medyadan gelen yardım çağrıları haritada gösteriliyorAfetharita.com

Ancak ekip Twitter'ın API'ının (iki yazılımın birbiriyle iletişim kurmasını sağlayan bir arayüz) getirdiği kısıtlamalar nedeniyle zor durumda kaldı. Kapanoğlu, Elon Musk'tan API'a erişimin açılması için doğrudan bir talepte bulundu ancak harita projesine yönelik popüler destek dalgası sayesinde bu talep gereksiz hale geldi.

Sedat Kapanoğlu tweet atarak Elon Musk'tan API'ye erişimin açılması için doğrudan bir talepte bulundu

Açık Yazılım Ağı'nın arkasındaki ana geliştiricilerden Furkan Kılıç, euronews'e yaptığı açıklamada "Elon Musk'a Twitter'ın API'ı hakkında yazdık, ancak daha sonra (genişletilmiş API erişimini teklif eden) kişiler bize ulaştı, bu nedenle Musk'ın ekstra yardımına ihtiyacımız kalmadı." dedi.

Son resmi rakamlara göre, iki depremin ardından şu ana kadar 20 binden fazla can kaybı yaşandı ve soğuk kış havasıyla birlikte enkazda daha fazla kişinin sağ olarak bulunma ihtimali azalıyor.

"Kaç kişinin hayatının kurtarıldığını bilmiyoruz"

Bazıları sosyal medyada AFAD'ın yavaş müdahalesinden şikayet ederken, afetharita.com verilerini sivil toplum kuruluşlarıyla paylaşarak doğru yerlerde arama ve kurtarma hizmeti sunmalarını sağladı.

Kılıç, "İstedikleri takdirde bu veriler devlet kurumlarıyla da paylaşılabilir." diyor. Ancak bir haritanın tek başına hayat kurtaramayacağının da farkında.

Kılıç, "Bu harita ile kaç kişinin hayatının kurtarıldığını bilmiyoruz, en fazla kurtarma ekiplerine konum bilgisi gösterebilir." dedi.

"Bu nedenle, X sayıda insanı kurtardığımızı söylemenin doğru olmadığını düşünüyoruz. Amacımız, tıpkı herkes gibi, orada yardıma ihtiyacı olan insanlara elimizden geldiğince yardımcı olmaya çalışmak."

"Depremzedeler seslerini Twitter'dan duyuruyordu"

Hükümetin çarşamba günü "dezenformasyon endişeleri" nedeniyle Twitter'ı geçici olarak engelleme kararı, platform kullanıcıları arasında güvensizlikle karşılandı.

Kapanoğlu'na göre, Twitter'dan veri toplayan ve derleyen yazılımlar da bu hareket nedeniyle sekteye uğradı.

"Telefonlarında sadece Twitter yüklü olan depremzedeler seslerini oradan duyuruyordu." diyen Kapanoğlu bu durumu şu sözlerle açıkladı:

"Twitter kullanmayan ve takipçisi olmayanlardan gelen yardım çağrıları Twitter'a aktarıldı ve oradan görünür hale getirildi. Twitter'ı kullanan tüm kurtarma operasyonları, platform engellendiği sürece durduruldu".

"Amaç her türlü yük altında çalışacak sistemler kurmak"

Haritanın arama ve kurtarma çalışmaları için kullanım ihtiyacı bittiği zaman veriler ilgili kurumlara iletilecek ve web sitesinden kaldırılacak.

REKLAM

Ancak gönüllü geliştiricilerden oluşan ekip, becerilerini geliştirmeye ve açık kaynaklı projeler geliştirmeye devam etmeye istekli.

Kılıç, "Amacımız, bir daha asla yaşamayacağımızı ve kullanmamıza gerek kalmayacağını umduğum olası bir afet durumunda sivil toplum kuruluşları ve devlet kurumları için her türlü yük altında çalışabilecek sistemler kurmak" dedi.

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

DSÖ Genel Direktörü Ghebreyesus depremin vurduğu Halep'e gitti

Bakan Yerlikaya: Maden ocağındaki işçilerin 5'i konteyner, 4'ü araç içerisinde

Mersin'de mağarada mahsur kalan Amerikalı araştırmacı Mark Dickey 9 günlük operasyonla kurtarıldı