Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü, önümüzdeki iki yıl için başlıca küresel eğilimler ve beklentilere ilişkin son analizinde neler öngörüyor? Türkiye'nin büyüme ve enflasyon tahmini ne oldu?
REKLAMEkonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) son 'Ekonomik Görünüm' raporunda, önümüzdeki iki yıl için başlıca küresel eğilimler ve beklentilere ilişkin analizinde, gelişmiş ekonomiler için düşüş öngörüyor.
Çrgüt, daha sıkı finansal koşullar, zayıf ticaret büyümesi, düşük iş ve tüketici güveninin küresel ekonomilere zarar vermeye devam etmesi nedeniyle 2023'te beklenenden daha güçlü gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) büyümesinin yavaşladığını duyurdu.
Küresel olarak büyümenin bu yıl yüzde 2.9'dan 2024'te yüzde 2.7'ye gerileyeceği, 2025'te ise reel gelirdeki toparlanma ve düşük faiz oranları nedeniyle yüzde 3'e yükseleceği tahmin ediliyor.
Ancak daha önce OECD, birçok büyük ekonomide zayıf PMI okumaları (iş dünyasının duyarlılığını gösteren anket), yavaşlayan kredi büyümesi ve sürekli düşük seviyelerde seyreden tüketici güveni nedeniyle büyümenin yavaşlayacağını tahmin etmişti.
Türkiye'nin 2023 enflasyon beklentisi yükseltildi
OECD'nin yayımladığı raporda 2023 Türkiye büyüme beklentisi yüzde 4,3'ten yüzde 4,5'e çıkarıdı. 2024 beklentisi yüzde 2,9, 2025 beklentisi yüzde 3,2 oldu.
Raporda enflasyon tahminleri yukarı yönde revize edildi.
2023 enflasyon beklentisi yüzde 52,1'den yüzde 52,8'e, 2024 tahmini de yüzde 39,2'den yüzde 47,4'e yükseltildi.
Büyüme hızı dengesiz
Gelişmiş ekonomiler, gelişmekte olan piyasalara kıyasla genel olarak daha yavaş bir büyümeyle karşı karşıya ve Avrupa'nın performansı Kuzey Amerika ve büyük Asya ekonomilerinin gerisinde kalıyor.
Ekonominin yüksek faiz oranlarından yakından etkilendiği ve yüksek enerji maliyetlerinin gelirleri düşürdüğü Avrupa'yı tam anlamıyla toparlanmak için özellikle zor bir yol bekliyor.
Buna karşın, ABD ve diğer birçok emtia üreticisi ekonomide GSYH büyümesi daha iyi bir seyir izledi. Yükselen piyasa ve gelişmekte olan ekonomiler, pandemi öncesinde görülenlere yakın büyüme oranlarını toplu olarak korudu.
OECD'ye göre, Euro Bölgesi 2023'ün son üç ayında yıllık yüzde 0,5 GSYH büyümesi bekleyebilir. Bloğun GSYH'sinin bu yıl yüzde 0,6 artması, bunu sırasıyla 2024'te yüzde 0,9 ve 2025'te yüzde 1,5'in izlemesi bekleniyor.
Büyüme, banka finansmanının öneminin nispeten yüksek olduğu ve yüksek enerji maliyetlerinin gelirler üzerindeki baskısının özellikle güçlü olduğu Avrupa'da aşağı çekiliyor. Ancak ileriye bakıldığında, enflasyon yavaşlarken sıkı işgücü piyasaları ve artan reel gelirler nedeniyle tüketimin güçlü olması bekleniyor.
Öte yandan tahminler, bloktaki daha sıkı para politikasının tam etkisinin henüz ortaya çıkmadığını ve faaliyetin beklenenden daha güçlü bir şekilde etkilenebileceğini de tahmin ediyor.
Enflasyon endişe kaynağı olmaya devam ediyor
Manşet enflasyon geçtiğimiz yıl boyunca hemen hemen her yerde düşmüş, bu düşüşte 2023'ün ilk yarısında enerji fiyatlarının ılımlı bir seviyede seyretmesi etkili olmuştu.
Ancak, OPEC+ ekonomilerinin kesintileri ve petrol piyasasındaki arz kesintileri Haziran ayından bu yana petrol fiyatlarının yükselmesine yol açtı. Bu durum, artan jeopolitik gerilimlerden kaynaklanan belirsizlikle birleşerek enflasyon beklentilerini gölgeliyor.
Yılın ilk yarısında yüzde 4,25'in üzerinde seyreden çekirdek enflasyonun 2023'ün üçüncü çeyreğinde G7 ekonomileri genelinde bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 3'ün altına gerilediği tahmin ediliyor.
OECD'ye göre Euro Bölgesi'nde enflasyon bu yıl %5,5'ten sonra gelecek yıl %2,9'a gerileyecek ve 2025'te %2,3'te sabitlenecek.
ECB'nin %2'lik hedefi iki yıl daha gerçekleşmeyecek, görünüm sadece incelenen dönemin en sonu olan 2025'in son üç ayı için %2,1'e işaret ediyor.
REKLAMİşsizlik düşük kalmaya devam ediyor
OECD ülkeleri genelinde işsizlik oranları düşük kalmaya devam etmekte olup 2024 ve 2025 yılları için %5,1 olarak bekleniyor.
Bu oranın Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Kanada ve Avustralya'da artacağı tahmin ediliyor. Ancak, Japonya ve Avro bölgesinde işsizliğin düşük kalması ve mevcut %6,5 seviyelerine yakın olması bekleniyor.
İşgücü büyümesi küresel olarak güçlü kalmaya devam ederken, yıllık istihdam artışında yavaşlama, boş pozisyonlarda azalma ve bazı durumlarda işsizlik oranlarında hafif bir yükselme söz konusu.
Halihazırda sıkı işgücü piyasaları özel tüketimi desteklemeye devam ediyor. Ancak buna paralel olarak, özel yatırımların yüksek faiz oranları nedeniyle aşağı çekileceği tahmin ediliyor.
Bu durum konut piyasasını da etkiliyor. 2022'nin ikinci yarısında ve bu yılın ilk yarısında yüksek mortgage oranları nedeniyle OECD ekonomileri arasında gayrimenkul yatırımları genel olarak zayıf kaldı. Fiyatlardaki artış 2022 sonundan bu yana yavaşlamış ve bazı durumlarda tersine döndü. Avrupa'da ise satışlar ve yatırımlar henüz düşmedi ancak yumuşamaya devam ediyor.
REKLAMİsrail-Hamas krizinin ekonomik sonuçları
Orta Doğu'da geniş çaplı bir çatışma, özellikle yüksek enerji ve gıda fiyatları yoluyla şokların son derece somut olduğunu kanıtlayan Avrupa ekonomileri için mevcut küresel ekonomik beklentileri değiştirebilir.
Küresel ekonomik beklentileri gölgede bırakan Orta Doğu'daki daha geniş çaplı bir çatışma, enerji piyasalarında ve ana ticaret yollarında önemli aksaklıklar yaratabilir ve finansal piyasalar ek riski fiyatlandırırsa, bu durum büyümeyi daha da yavaşlatacak ve eninde sonunda enflasyonu artıracak.
Enflasyon beklentilerinin yukarı doğru kayması, merkez bankalarını politika faizlerini beklenenden daha uzun süre yüksek tutmaya itebilir, bu da daha sıkı kredi standartlarının daha fazla harcamayı yavaşlatmasıyla birlikte gelir ve artan işsizlik ve iflaslarla sonuçlanır.
"Küresel ticareti canlandırmalıyız"
OECD baş ekonomisti Clare Lombardelli, "Küresel ticaret zayıf" dedi. OECD, küresel mal ve hizmet ticaretinin 2023'ün ilk yarısında yıllık karşılaştırmada sadece %0,1 oranında büyüdüğünü tahmin ediyor.
Sektör, artan ticaret kısıtlamaları, korumacı politikalar ve küresel değer zincirlerinin yeniden yapılandırılmasından etkilendi. Verimlilik ve kalkınma açısından önemi göz önüne alındığında, küresel ticaretin belirsiz görünümü önemli bir endişe kaynağı.
REKLAMOECD ayrıca küresel ticaretin canlandırılması için çok taraflı işbirliği çağrısında bulundu.
Uzun vadeli büyümeyi desteklemek için ne yapılmalı?
Küresel ekonomi, büyümede belirgin bir yavaşlama veya işsizlikte keskin bir artış olmaksızın enflasyonun hedefe dönmesi ve 2024 yılında beklenenden daha iyi bir büyüme ile sonuçlanması yolunda.
Bu beklentiyi korumak için OECD, enflasyonun kontrol altında tutulduğuna dair net işaretler ortaya çıkana kadar mevcut sıkı para politikasının sürdürülmesini ve gerektiğinde ilave faiz artışları için yer bırakılmasını önermekte.
Raporda, "Enflasyon üzerindeki aşağı yönlü baskıyı sürdürme ihtiyacı, 2024'e kadar politika faiz oranlarının düşürülmesi için kapsamı sınırlayacaktır" denildi.
OECD ayrıca, hükümetlerin artan borçlarını yeniden finanse etmek için artan maliyetlerle karşı karşıya olduğunu ve yaşlanan nüfus, iklim dönüşümü ve savunma için ek harcamalarla uğraştığını belirterek ihtiyatlı mali politika çağrısında bulunuyor.
REKLAMEuro Bölgesi'nin en güçlü ekonomilerinden bazıları geçtiğimiz yıl kamu borçlanma maliyetlerinin hızla arttığını gördü; Almanya'nın 10 yıllık tahvil faizleri %3'e yaklaşırken İtalya'nınki %4.5'i aştı.
Raporda ayrıca gelecekteki şoklardan kaçınmak için net harcama ve vergi planlarının önemli olduğu ve yatırımların güçlendirilmesi, özellikle de "karbonsuzlaştırma yönünde daha hızlı ilerleme kaydedilmesi gerektiği" vurgulandı.