Şubat ayında fiyat baskılarının beklenenden daha az olması, gümrük vergilerinin etkilerinden endişe duyan ABD'li tüketicileri rahatlattı.
REKLAM
ABD enflasyonu Eylül ayından bu yana ilk kez Şubat ayında yavaşladı ve gümrük vergileri, fiyatları yükseltme tehdidinde bulunsa da çekirdek enflasyon dört yılın en düşük seviyesine geriledi.
Çalışma Bakanlığı'nın Çarşamba günkü raporuna göre tüketici fiyat endeksi Şubat ayında 2024'ün aynı ayına göre yüzde 2,8 artarken, bir önceki ay yüzde 3'e geriledi.
Gıda ve enerji kategorilerinin hariç tutulduğu çekirdek enflasyon ise bir önceki yıla göre yüzde 3,1 artarken, Ocak ayındaki yüzde 3,3'ten aşağı yönlü seyretti. Çekirdek enflasyon rakam Nisan 2021'den bu yana en düşük seviyede.
Veri sağlayıcısı FactSet tarafından yapılan bir ankete göre, düşüşler ekonomistlerin beklediğinden daha büyük oldu. Yine de enflasyon Federal Rezerv'in yüzde 2'lik hedefinin üzerinde kalmaya devam ediyor.
Çoğu ekonomist Trump'ın gümrük vergilerinin devreye girmesiyle enflasyonun bu yıl da yüksek seyretmesini bekliyor.
Nationwide Financial Markets ekonomisti Oren Klachkin bir e-postada, son raporun "cesaret verici bir haber olduğunu, ancak enflasyonun nereye gittiği konusunda fazla detay vermediğini" belirtti.
"Gümrük vergilerinin mal fiyatlarını yükseltmesi muhtemel. Enflasyon risklerinin yukarı yönlü olduğunu düşünüyoruz," diye ekledi.
Aylık bazda enflasyon da beklenenden daha düşüktü. Tüketici fiyatları Şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 0,2 artarken, Ocak ayındaki yüzde 0,5'lik artışa kıyasla düşüş gösterdi.
Çekirdek enflasyon ise sadece yüzde 0,2 artarak Ocak ayındaki yüzde 0,4'lük artışın altında kaldı. Ekonomistler, çekirdek enflasyonu yakından takip ediyor çünkü bu, genellikle enflasyonun gelecekteki seyri için daha iyi bir rehber.
Kuş gribi yumurta fiyatlarını artırdı
Sadece Şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 4 gerileyen uçak bileti fiyatlarındaki keskin düşüş, genel enflasyonun düşmesine aracı oldu. Kira fiyatlarındaki artışlar da yavaşladı ve otel odaları ile araba sigortası maliyetleri Şubat ayında bir önceki aya göre çok daha yavaş seyretti. Yeni otomobillerin fiyatı geçen ay Ocak ayına kıyasla düşüşteydi.
Market fiyatları geçen ay Ocak ayına göre değişmedi ve dört yıl öncesine göre market fiyatlarındaki yüzde 25'lik artışla boğuşan tüketicileri bir nebze rahatlattı. Ancak yumurta fiyatları Şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 10,4 arttı ve bir yıl öncesine göre yaklaşık yüzde 60 daha pahalı hale geldi.
Kuş gribi, çiftçileri 30 milyonu Ocak ayında olmak üzere 160 milyondan fazla kuşu kesmek zorunda bıraktı. Ortalama yumurta fiyatları Şubat ayında ülke genelinde bir düzine için 5.90 dolara (yaklaşık 215,86 TL) ulaşarak rekor kırdı. Bu fiyat, hastalık ortaya çıkmadan önce on yıllardır düzinesi 2 doların (yaklaşık 73,17 TL) altında seyrediyordu.
Trump'ın gümrük vergilerinin fiyatlar üzerinde ne kadar büyük bir etkisi olacağı şimdilik belirsizliğini koruyor. Vergiler finans piyasalarını altüst etti ve bazı analistler resesyon ihtimalinin arttığını düşünüyor.
Çarşamba günü Trump, ABD'nin tüm çelik ve alüminyum ithalatına uyguladığı vergileri yüzde 25'e yükseltti. Çelik sektöründeki bazı şirketler şimdiden maliyetlerin arttığını görüyor ve bu vergilerin ne kadar süreyle yürürlükte kalacağına bağlı olarak otomobil, beyaz eşya ve elektronik eşya fiyatlarını yenileyebilir. Avrupa Birliği, çelik ve alüminyum vergilerine hemen karşılık vererek ABD'nin sanayi ve tarım ürünlerine yönelik yeni gümrük vergileriyle misilleme yapılacağını duyurdu.
Kanada ve Meksika'ya vergiler
Beyaz Saray ayrıca Kanada ve Meksika'dan yapılan tüm ithalata yüzde 25, Kanada'dan gelen petrole ise yüzde 10 oranında vergi koydu. Bu tarifelerin çoğu Nisan ayı başına kadar askıya alındı.
Kanada, Çarşamba günü ABD'den ithal edilen yaklaşık 30 milyar dolar (yaklaşık 1,097 trilyon TL) değerindeki ürüne yüzde 25 oranında misilleme gümrük vergisi uygulayacağını açıkladı.
Trump ayrıca 2 Nisan'da ABD ihracatına gümrük vergisi uygulayan tüm ülkelere karşılıklı gümrük vergisi uygulama sözü verdi. Yale Bütçe Laboratuarı'ndaki ekonomistler, bu vergilerin ABD'nin ortalama gümrük vergisi oranını 1937'den bu yana en yüksek seviyesine çıkarabileceğini ve ortalama bir haneye 3.400 dolara (yaklaşık 124.300 TL) kadar mal olabileceğini hesapladı.
Tüketicilere ve işletmelere yönelik tehditler
New York'lu baharat şirketi Burlap & Barrel'in eş CEO'su Ethan Frisch, "Bu durum bizimki gibi pek çok işletmeyi zor durumda bırakıyor," dedi.
"(Maliyeti) tüketiciye yansıtmak zorunda kalacağız. Küçük bir işletme olarak bu maliyeti kendimiz karşılayamayız. Ve kesinlikle bunu Meksika'nın merkezindeki bir çiftçiye de yansıtamayız. Dolayısıyla ürün daha pahalı hale gelecek ve bu da satışları yavaşlatacak," dedi.
ABD'nin en büyük perakendecilerinden bazıları 2025 yılı için performans beklentilerini şimdiden azaltmış durumda.
Walmart CFO'su John David Rainey geçen ay yaptığı açıklamada bazı ürün kategorilerinde fiyat artışları olacağını söyledi.
Geçen hafta Target CEO'su Brian Cornell, Meksika avokadoları da dahil olmak üzere ürün fiyatlarının yakında sektör genelinde artabileceğini ve diğer ürün fiyatlarının da bunu takip edeceğini söyledi.
ABD'de satılan oyuncakların yaklaşık yüzde 80'i Çin'den temin edildiğinden, tarifeler son Oyuncak Fuarı'nda önemli bir konuydu. Oyuncak Derneği Başkanı ve CEO'su Greg Ahearn, oyuncak bebeklerde ve arabalarda yüzde 15 ila yüzde 20 arasında fiyat artışları beklendiğini söyledi.