Eurostat verilerine göre yeni işletme kayıtlarının artmasına rağmen iflas oranları da yükselişte.
Avrupa Birliği'nin (AB) resmi istatistik ofisi olan Eurostat’ın son tahmini, Euro Bölgesi'nde büyümenin sürdüğünü ancak kırılganlığını koruduğunu gösteriyor.
2025’in üçüncü çeyreğine ilişkin geçici verilere göre, mevsimsellikten arındırılmış GSYİH (gayri safi yurt içi hasıla) Euro Bölgesi'nde önceki çeyreğe kıyasla yalnızca çok sınırlı bir artış kaydetti. Avrupa Birliği genelindeki büyüme de benzer şekilde sınırlı kaldı.
Euro Bölgesi'nde GSYİH üçüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2 artarken, AB genelinde artış yüzde 0,3 oldu.
Bu sonuçlar büyümenin sürdüğünü ancak hâlâ zayıf olduğunu ortaya koyuyor.
Veriler, Avrupa ekonomisinin genişlemeye devam ettiğini doğrulasa da yaygın ve kalıcı düşük büyüme döneminin sürdüğünü de belirgin şekilde gösteriyor. Çeyreklik bazda bu düzeyde artışlar güçlü bir toparlanmaya işaret etmiyor. Daha çok tereddütlü bir ilerleme görüntüsü veriyor.
Yıllık bazda ise GSYH, Euro Bölgesi'nde yüzde 1,3, AB genelinde ise yüzde 1,5 arttı.
En güçlü çeyreklik performans İsveç’te kaydedildi (yüzde 1,1). Onu Portekiz (yüzde 0,8) ve Çekya (yüzde 0,7) izledi. Litvanya’da (yüzde 0,2), İrlanda ve Finlandiya’da ise (her ikisi -yüzde 0,1) daralma görüldü.
Genel tablo hafifçe olumlu olsa da ekonomik ivme üye ülkeler arasında büyük farklılıklar gösteriyor.
Euro Bölgesi'nde mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı Eylül ayında yüzde 6,3 ile sabit kaldı; bu oran hem 2025 Ağustos’u hem de geçen yılın aynı ayı ile aynı seviyede. Euro Bölgesi dışında kalan AB ülkeleri dahil edildiğinde işsizlik oranı yüzde 6,0 oldu. Aylık bazda değişmedi ancak yıllık bazda yüzde 5,9’dan hafifçe yükseldi.
AB’de toplamda yaklaşık 13,246 milyon kişi işsiz. Bunun 11 milyonu Euro Bölgesi'nde bulunuyor. Genç işsizliği oranı ise sabit kaldı.
Euro Bölgesi'ndeki iş gücü piyasası tarihsel standartlara göre hâlâ görece sıkı. Ancak Euro Bölgesi'nde işsizliğin sabit, AB genelinde ise yalnızca çok hafif düşmüş olması, büyümenin zayıf kalması nedeniyle istihdam piyasasında belirgin bir iyileşme olmadığını gösteriyor. Genç işsizliği de büyük ölçüde sabit; bu da genç çalışanların olası bir toparlanmadan kayda değer fayda görmediği anlamına geliyor. Cinsiyet farkı da sürüyor; kadınlardaki işsizlik oranı erkeklere kıyasla biraz daha yüksek ve düşüş eğilimi göstermiyor.
Yeni işletme kayıtları artıyor, ancak iflaslar da yükseliyor
Eurostat’ın son verileri iş dünyası faaliyetlerine ilişkin güncellemeleri de içeriyor. AB’de şirket kayıtları üçüncü çeyrekte yüzde 4 arttı.
En güçlü artış teknoloji, bilgi ve iletişim sektöründe (yüzde 6) görüldü; onu inşaat (yüzde 5,9) ve taşımacılık (yüzde 5,5) izledi.
Ancak iflaslar da çeyrek bazda yüzde 4,4 yükseldi. En keskin artış konaklama ve yiyecek hizmetlerinde (yüzde 20,7), ardından taşımacılıkta (yüzde 18,7) ve finansal hizmetlerde (yüzde 14,1) görüldü.
Buna karşılık bilgi ve iletişim sektöründe iflaslar yüzde 4,8 düştü; inşaatla bağlantılı işletmelerde yüzde 3,1 düşüş, genel sanayi iflaslarında ise yüzde 0,1’lik hafif bir gerileme oldu.
Yeni işletme kayıtlarının artarken iflasların da yükselmesi, AB ekonomisinin hâlâ dinamik ama aynı zamanda baskı altında olduğuna işaret ediyor. Özellikle bilgi ve iletişim, inşaat ve taşımacılık sektörlerindeki güçlü kayıt artışları, düşük büyüme ortamına rağmen girişimcilik ve yatırım iştahının sürdüğünü gösteriyor.
Öte yandan, konaklama-yiyecek hizmetleri ile taşımacılık sektörlerinde iflaslardaki sert artış, tüketiciye dönük ve lojistik odaklı sektörlerin yüksek maliyetlere ve daha sıkı finansman koşullarına karşı kırılganlığını ortaya koyuyor.