Azerbaycan’ın şarap üretim tarihi 4 bin yıl öncesine dayanıyor. Başkent Bakü’den ülkenin şarap endüstrisinin beşiğine doğru yola çıktık.
REKLAMAzerbaycan’ın Göygöl kentinde, faal haldeki en eski şarap imalathanesi yer alıyor. Çağdağ şarap üreticiliği burada 1860’da Alman göçmenler tarafından başlatıldı. Ve üretim istikrarlı bir şekilde büyüdü. Ziyaret için hasat döneminden daha iyi bir vakit olamazdı.
Göygöl'deki Xan şarap imalathanende 500 hektardan fazla üzüm bağı bulunuyor. Burası Azerbaycan’ın en önemli arazilerinden biri.
Şarap imalathanesinin agronomistlerinden Faik Hüseynov, buradaki bazı üzümlerin bir tarihi olduğunu anlatıyor: "Sovyet dönemi öncesi 18. ve 19. yüzyıllarda bizim Azerbaycan’da 200’den fazla üzüm çeşidi yetiştirilmiştir. Sovyet döneminde alkolizme karşı mücadele maksasıyla bağcılığı tamamen bitirdiler. 200 çeşitten geriye 38 çeşit kalmıştı."
Tesiste bugün 15 çeşit üzüm yetiştiriliyor ve bunlar genel olarak Kafkasya ve Fransız Cabernet Sauvignon gibi Avrupa kökenli üzümler. Bu üzüm bağları arasında, ayakta kalan yerel iki üzüm çeşidi Bayan Shira ve Medrese de bulunuyor.
Üzümler özenle toplandıktan sonra işlenmek üzere ana tesise aktarılıyor. 32 yıldır Xan imalathanesinin üretim şefi olarak çalışan Rasim Omarov mahsulün kalitesini titizlikle kontrol ediyor.
Bu yılki hasatta 4 bin 500 ton kırmızı ve beyaz üzüm toplandı. Bu üzümler yerli ve yabancı tüketim için geniş bir şarap yelpazesine dönüştürülecek. Sihrin yapıldığı yer imalathanenin mahzeni. Omarov, "Bu mahzende şarapların yaşlandırılması için 152 adet meşe fıçı, Fransa’dan getirilmiş meşe fıçılar var. Burada votka, brendi, beyaz ve kırmızı şarap ve şampanya üretiyoruz." şeklinde konuşuyor.
Şirket Alman yerleşimciler Fohrer ve Hummel kardeşler tarafından kuruldu. Devasa şarap fıçıları bugün o zamanlardan kalan hatıralar olarak saklanıyor.
Kenti Alman göçmenler kurdu
Alman göçmenler bölgede yalnızca bir şarap kültürü bırakmadı. Aynı zamanda bugün şarap imalathanesinin bulunduğu Göygöl kentini de onlar kurdu. Özellikle şehir merkezinin mimarisinde izleri belirgin olarak görülüyor.
Göygöl Tarih Müzesi Müdürü Rita İbrahimova kentin tarihini, "Almanlar 1817’de Köln şehrinden buraya geldiler. 1819’da burada 5 sokağa yerleştiler ve şehri kurdular. Buranın adını Helenendorf koydular." şeklinde anlatıyor.
Almanlar Azerbaycan’da 1941 yılına kadar yaşadı. Nazilerin Sovyetler Birliği'ne saldırısından sonra Moskova, Almanların Kafkasya'dan sürgününe ilişkin kararname yayınladı. Kentin son Alman sakini Victor Klein evini bırakmadı. Klein sürgünden kurtulmayı başardı ve tüm hayatı boyunca burada yaşadı.
İbrahimova, “Viktor Klein bu evde 1935 yılından 2008 yılına kadar yaşadı. Burada yaşayan diğer Almanlar gibi Viktor Klein da şarap tutkunuydu." ifadelerini kullanıyor.
Klein’in evinde mahzen, üzüm sıkma makinesi ve uzun süredir devam eden bir aile geleneğinin tanıkları olan aletler bulmamız şaşırtıcı olmadı.
Alman kolonisi, bölgenin ekonomik, toplumsal ve kültürel yaşamında önemli bir rol oynadı. Bıraktıkları mirası Göygöl Şarap İmalathanesi’nde yaşıyor.