Son üç yılda uzmanlar, Çin'in yeşil dönüşümü konusunda giderek daha iyimser hale geldi.
İklim düşünce kuruluşu Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi (CREA) ve Uluslararası Enerji Dönüşümü Çalışmaları Topluluğu (ISETS) tarafından yapılan yeni bir araştırma, ülkenin yeşil dönüşümü konusunda iyimserliğin arttığını gösteriyor.
Sektör ve akademi uzmanlarının yüzde 44'ü ülkenin CO2 emisyonlarının en geç 2025 yılında zirve yapacağına inanıyor.
Çin'in kömür kullanımı konusunda da umut var. Uzmanların yüzde 52'si kömür tüketiminin 2025'e kadar zirve yapmasını bekliyor. Yüzde 20'si kömür tüketiminde ulaşılacak zirvenin daha sonraki yıllarda gerçekleşeceğini söyledi. Kömür şu anda Çin'in fosil yakıtlardan kaynaklanan emisyonlarının yaklaşık yüzde 80'ini oluşturuyor.
ISETS'ten Xunpeng Shi, "Çin gibi hızla büyüyen bir ekonomide karbon nötrlüğüne ulaşmak kolay bir iş değil. Ancak ülkenin önemli çabaları meyvelerini vermeye başlıyor," dedi.
"Çin geçiş sürecini devam ettirdikçe, faydalar giderek daha da netleşiyor. Temiz enerjinin yaygınlaştırılması ve devam eden endüstriyel dönüşüm daha da büyük avantajlar vaat ediyor."
Xunpeng bunun "geleceğe dair iyimserliği körüklediğini" de sözlerine ekliyor.
Uzmanlar Çin'in enerji dönüşümü konusunda giderek daha iyimser
CREA'ya göre, son üç yılda uzman görüşleri iyimserliğe doğru kaydı.
Çin'in CO2 emisyonlarının halihazırda zirveye ulaştığını ya da 2025 yılına kadar zirveye ulaşacağını düşünen uzmanların oranı önemli ölçüde artarak 2022 yılında yüzde 15 iken 2023 yılında yüzde 21'e, 2024 yılında ise yüzde 44'e yükselmiştir.
Güneş ve rüzgar enerjisi üretim kapasitesindeki büyüme son birkaç yılda hızla arttı. Yeni fosil enerji üretimi ve diğer kirletici endüstrilere yapılan yatırımlar geçen yıla göre daha iyi kontrol edildi. 2024 yılında üç ay üst üste tüm araç satışlarının yüzde 50'sinden fazlası elektrikli oldu.
Çin'in kömür tüketiminin çoktan zirveye ulaştığını düşünen uzmanların oranı 2023'ten 2024'e iki kattan fazla arttı. Ülke, 2021-2025 yılları arasında fosil yakıt kullanımını sıkı bir şekilde kontrol altına alma planlarını uygulamaya koydu. Çin, 2026'dan 2030'a kadar kömürü aşamalı olarak azaltmaya başlamayı hedefliyor.
Uzmanların çoğunluğu ülkenin ekonomik durumunun enerji dönüşümünün hızlanmasına yol açtığını düşünmeye devam ederken, son raporda bunun ilerlemeyi yavaşlatabileceğini düşünenlerin oranı arttı.
Çin'in Paris Anlaşması hedeflerini tutturmak için yapması gerekenler
CREA, Çin'deki enerji tüketiminin ülkenin GSYİH büyümesini geride bırakmaya devam ettiğini belirtmektedir. Hem enerji tüketimi hem de elektrik tüketimi, Paris Anlaşması hedefleriyle uyumlu geçiş yollarından daha hızlı artmaktadır.
CREA baş analisti Lauri Myllyvirta, "Emisyonlar ve yenilenebilir enerjiye geçiş konusundaki iyimserliğe rağmen, Çin'in emisyon yolu konusunda hala çok az netlik var. Bu da 2030'a kadar emisyon artışı ve sonrasında çok yavaş azalma olasılığını açık bırakıyor," dedi.
"Bu senaryo küresel iklim hedeflerine ulaşmayı neredeyse imkansız hale getirecektir," diye ekledi.
Ülkenin geçişi ulaşımdan kaynaklanan emisyonlar, elektrikli araç satışları ve inşaat emisyonları gibi alanlarda yolunda giderken, toplam CO2 emisyonları, toplam enerji tüketimi ve sera gazı emisyonları gibi birçok alanda hala yolunda değil.
Myllyvirta, Paris Anlaşması'na uyum sağlamak için Çin'in ya yenilenebilir enerji dağıtımını daha da hızlandırması ya da ekonomik kalkınmasını daha az enerji yoğun bir yönde yönlendirmesi gerektiğini ekliyor.
Şubat 2025'te açıklanacak olan yeni bir ulusal iklim planı, küresel iklim hedeflerinin gözden kaçırılmamasına yardımcı olabilir.
"Çin'in yaklaşan ulusal katkıları (NDCs), emisyon zirvesinin ardından önümüzdeki on yıl boyunca ülkenin emisyonları azaltma konusundaki kararlılığını belirlemek ve ideal olarak sağlamlaştırmak için çok önemli olacaktır."