Elektriği yenilenebilir kaynaklardan edinmek, AB'nin 'sıfır emisyon' hedefine katkı sağlıyor, fakat aktivistler 'biyoyakıtlara güvenilmemesi' noktasında uyarıyor.
REKLAM
Avrupa'da 'çevre' odaklı taşımacılık söz konusu olduğunda bir ülke 'açık' ara farkla önde.
Avrupa İstatistik Ofisi'nden (Eurostat) alınan son rakamlara göre İsveç, 2023'te yüzde 33,7'lik oranla çevre odaklı taşımacılıkta lider konumdaki ülkeydi.
Bu oran, taşımacılıkta 2030 yılı için belirlenen yüzde 30'luk hedefi beş yıl öncesinden geride bıraktıkları anlamına geliyor.
Bu başarının arkasında, İsveç'in elektrikli araçların yaygınlaşmasına öncülük etmesi önemli paya sahip.
Aktivistler de bazı araçların kıta genelinde tartışmalı biyoyakıtla çalıştığını öne sürüp uyarıda bulunuyor.
Avrupa'da taşımacılık ne kadar 'temiz'?
Eurostat'ın geçen hafta yayınladığı verilere göre, 2023'te AB genelinde yenilenebilir enerjinin ulaşımdaki payı yüzde 10,8'e ulaştı. Yani 2022'ye kıyasla yüzde 1,2'lik artış söz konusu.
2030'daki yüzde 30'luk hedefe ulaşmada önemli bir ivmeye "ihtiyaç" duyulduğu düşünülüyor. Bu da 2024 ve 2030'da, yıllık yüzde 2,6'lık artışlarla olabilir.
Düşünce kuruluşu Transport & Environment (T&E) yetkilileri ise, Eurostat'ın yayınladığı 2023 rakamlarının "çok cömert" olduğunu düşünüyor. Onlara göre, belirli yakıt türleri hariç tutulduğunda, ulaşımda kullanılan enerjinin payı aslında daha düşük ve yüzde 8 seviyesinde olması muhtemel.
Avrupa'da enerji sektörü "derin bir dönüşüm" yaşarken, firmaların ulaşımda, daha fazla yenilenebilir kaynaklara yöneldikleri görülüyor.
Transport & Environment'ın veri analisti Simon Suzan, Euronews Green'e verdiği mülakatta, "Bu iyi bir haber. 2024-2025 yıllarına ait daha güncel verilerde iyi rakamları görmeyi bekliyorum," dedi.
Biyoyakıtla ilgili sorun ne?
İsveç'te giderek daha fazla insan elektrikli araçlarla ulaşımını sağlıyor. Bu da ülkenin çevre odaklı ulaşım sıralamasında üst sıraya yükselmesine yardımcı oldu.
Fakat düşünce kuruluşundan yetkililerin aktarımına göre, bu noktaya önemli miktarda 'biyoyakıt' kullanımıyla geldiler.
Bu sebeple özellikle hayvansal yağlardan elde edilen biyoyakıtlara giderek daha fazla ihtiyaç duyuyorlar.
Bunlar hastalık bulaştırma riski açısından üç farklı kategoride değerlendiriliyor. İlk iki kategorideki biyoyakıtlar daha çok ısıtmada kullanılırken, daha güvenli olduğu düşünülen üçüncü kategoridekiler, evcil hayvan maması, sabun, deterjan, kozmetik ürünleri gibi "oleokimyasal" ürünlerde değerlendirilebiliyor.
Sorun şu ki İsveç'in ulaşım sisteminin bu sınırlı hayvansal yağlardan üretilmiş biyoyakıtları tüketmesi, diğer endüstrileri palm yağı gibi daha az sürdürülebilir ürünlere sürüklüyor olabilir.
Diğer ülkeler
Eurostat'ın aktarımında ikinci sıradaki ülke yüzde 20,7 ile Finlandiya'ydı. Onları yüzde 13,4 ile Hollanda, yüzde 13,2 ile Avusturya takip etti.
Aynı zamanda yenilenebilir kaynaklardan elde edilen enerjinin ulaşıma aktarılmasına ilişkin detayların vurgulandığı raporda, İsveç, 2023'te yüzde 4,9'luk artışa yine ilk sıradaydı. Onları yüzde 2,5 ile Avusturya ve Portekiz izledi.
Düşünce kuruluşu Transport & Environment, söz konusu bu ülkelerde yenilenebilir enerji kaynaklarındaki büyümenin genelde biyoyakıtlardan kaynaklandığını bildirdi.